«محمدحسین آقاسی»، وکیل «محمد نظری»، زندانی سیاسی کُرد که به حبس ابد محکوم شده است و در زندان مرکزی ارومیه به سر می‌برد، به «ایران‌وایر» گفت در معده موکلش توموری یافته شده است اما با وجود درخواست‌های او و خود زندانی برای انتقال به بیمارستان و مداوا، هنوز از انتقال نظری ممانعت می‌شود.
به گفته آقاسی، روز دوشنبه ۱۷ تیرماه قرار بود او را به بیمارستانی برای تشخیص نوع تومور منتقل کنند که این اتفاق هم نیفتاده است. او وضعیت موکل خود را به شدت نگران کننده خواند.
به گفته این وکیل دادگستری، محمد نظری از زمان بازداشت در تاریخ نهم خرداد ۱۳۷۳ تاکنون که ۲۵ سال می‌گذرد، حتی برای یک روز به مرخصی نرفته در حالی که داشتن حق مرخصی از جمله حقوق زندانیان در ایران طبق آیین‌نامه اجرایی سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی است.
محمد نظری متولد ۱۳۵۰، زندانی سیاسی و اهل شاهین‌دژ، از توابع استان آذربایجان غربی، در سن ۲۳ سالگی توسط ماموران سپاه پاسداران در شهر بوکان بازداشت شد. پس از سه ماه نگهداری در سلو‌ل‌های بازداشتگاه ستاد خبری اداره اطلاعات این شهر، او را به زندان مهاباد منتقل کردند. نظری ابتدا توسط شعبه یک دادگاه انقلاب شهر مهاباد به اتهام «عضویت در حزب دموکرات کردستان» محاکمه و به اعدام محکوم شد. شش ماه بعد پرونده‌اش را به شعبه یک دادگاه انقلاب شهر ارومیه به ریاست قاضی «جلیل‌زاده» فرستادند. در این دادگاه نیز بار دیگر به همان اتهام محاکمه و به اعدام محکوم شد.
محمد نظری که در آن زمان فاقد وکیل بود، به تنهایی به حکم خود اعتراض کرد اما اعتراض او به جایی نرسید. در نهایت، پنج سال بعد، در سال ۱۳۷۸ با یک درجه تخفیف، حکم اعدام او به حبس ابد تبدیل شد.
محمدحسین آقاسی که از سال ۱۳۹۶ وکیل او شده است، در توضیح بیشتر اتهاماتش گفت: «به او اتهام "قصد ترور" زده بودند در حالی که از او هیچ اسلحه‌ای کشف نشده بود.»
به گفته این وکیل دادگستری، نظری در دوران بازجویی و زیر شکنجه مجبور به پذیرفتن اتهامات خود شده است.
این وکیل درباره این که چه طور متوجه وجود تومور در معده موکلش شده‌اند، گفت: «از مدتی پیش از صبح تا شب سرفه‌های زیاد می‌کرد. با درخواست ما، او را سه هفته پیش به بیمارستان بردند. در آنجا ام.آر.ای و آزمایشات دیگر گرفته شد و نظر دکتر، وجود توموری در معده‌اش بود. همان روز نظر دکتر این بود که او بستری شود اما متاسفانه ماموران همراه او گفته بودند نمی‌توانند بدون اجازه قاضی پرونده چنین کاری را بکنند و دوباره او را به بند برگردانده بودند. قرار بود ۱۷ تیرماه او را به دکتر ببرند برای تشخیص این که تومور خوش خیم است یا بدخیم و در چه مرحله‌ای است. اما متاسفانه او را منتقل نکردند.»
آقاسی در پاسخ به این که اکنون چه تصمیمی دارد، گفت: «محمد دیشب این قضیه را تلفنی به من اطلاع داد. گفتند او را دوشنبه هفته آینده می‌برند. صبر می‌کنم، اگر نبردند، باید فکری کنیم و اقدامی انجام دهیم.»
محمد نظری علاوه بر این، در طی ۲۴ سال زندان، دچار بیماری‌های دیسک گردن، بیماری قلبی و افسردگی شده که هیچ‌کدام از آنها درمان پیدا نشدهاند. «کمپین حقوق بشر در ایران» در گزارشی درباره وضعیت او در سال ۱۳۹۶ نوشته بود: «شرایط او اصلا خوب نیست. بیمار است و غیر از مسایل روحی و روانی، بیماری‌های متعدد جسمی دارد. از دست دادن دندان تنها یکی از مشکلات او است که متاسفانه به دلیل درمان نکردن و جلوگیری از اعزام او به پزشک متخصص، بدتر شده است. دیسک گردن دارد و دست‌ها و پاهایش یکباره از کار می‌افتند اما کسی برای او کاری نمی‌کند. در تمام ۲۴ سال گذشته فقط غذای زندان خورده است و کسی نیست در کارت خریدش در زندان پولی واریز کند که بتواند میوه و گوشت بخرد. عملا از هیچ یک از حقوق انسانی و قانونی مندرج در قوانین هم برخوردار نیست.»
سال‌ها به درخواست محمد نظری برای حق مرخصی اعتنایی نشد و حتی اجازه حضور در مراسم خاک‌سپاری مادر و پدرش که در این مدت فوت شده‌اند، به او داده نشده است: «محمد نظری تنها یک خواهر دارد که در شهر بوکان در استان آذربایجان غربی زندگی می‌کند و امکان آمدن به کرج و ملاقات با برادرش و پی‌گیری پرونده او را ندارد. او بیش از ۱۰ سال است که هیچ ملاقاتی نداشته و خسته است.»
نظری در سال ۱۳۹۶ خواستار درخواست اعاده دادرسی و اعمال «قانون جدید مجازات اسلامی» مصوب سال ۱۳۹۲ شد. براساس تبصره الف ماده ۱۰ این قانون، اگر رفتاری که در گذشته جرم بوده است، به موجب قانون، «لاحق»(جاری) جرم شناخته نشود، حکم قطعی اجرا نمی‌شود و اگر در جریان اجرا باشد، اجرای آن متوقف می‌شود. طبق این تبصره، در این موارد و هم‌چنین در موردی که حکم قبلا اجرا شده است، هیچ‌گونه اثر کیفری بر آن مترتب نیست.
اما درخواست‌های کتبی نظری بی‌پاسخ ماندهاند. او در تاریخ هشتم مرداد ۱۳۹۶ در زندان «رجایی شهر» کرج دست به اعتصاب غذا زد تا مگر به این شکل مسوولان صدایش را بشنوند. او ۸۱ روز پس از آغاز اعتصاب غذا، نامه‌ای خطاب به مردم ایران نوشت که از سوی رسانه‌ها منتشر شد. در این نامه نوشته بود: «مرا به خاطر بی‌کسی‌ام به حال خود مگذارید. من هیچ کسی ندارم. پدر، مادر و برادرم که سال‌ها است در گورستان بوکان خوابیده‌اند و مرا اگر دست یاری گری باشد، شمایید که تنها تکیه گاه و امیدم هستید. مرا کمک کنید. کمک کنید صدایم شنیده شود که اکنون چیزی جز مرگ برای رها شدن از این عذاب زندان و اعتصاب برایم نمانده است. کمکم کنید برای رسیدن به حق قانونی آزادی که از من دریغ کرده‌اند. جز این اگر باش، بر اعتصابم می‌مانم تا با مرگ رهسپار گورستان بوکان شوم که جز آن جا، هیچ جایی و هیچ کسی برایم نمانده است.»
«بهمن احمدی‌امویی»، روزنامه‌نگاری که در زندان رجایی شهر مدتی با محمد نظری هم بند بود، در آن روزها در توییترش نوشت: «پنج سال پیش محمد نظری را در زندان رجایی شهر دیدم. ۱۷ سال در سکوت حبس ابدش را می‌گذراند به امید این که دلی به رحم آید. سرانجام صدایش بلند شد.»
بهروز جاوید تهرانی، فعال سیاسی و هم‌بندی سابق محمد نظری هم در زمان اعتصاب نظری به «ایران‌وایر» گفته بود: «محمد نظری یکی از ساکت‌ترین بچه‌های سالن بود و تا برای خوردن یک استکان چای به اتاقش نمی‌رفتیم، شانس هم‌کلام شدن با او را پیدا نمی‌کردیم. محمد هیچ‌گاه اعتراض نمی‌کرد و شرایط زندان را هرچه بود، تحمل می‌کرد؛ نه برای این که ۲۴ سال زندان انگیزه و میل اعتراض را از وی گرفته بود، معلوم بود که روحیه‌اش همین گونه آرام است. همین موضوع من را مطمئن می‌کند امروز که به چنین اعتصابی دست زده، یعنی کارد به استخوانش رسیده است.»
نظری پس از ۹۹ روز اعتصاب غذا، در آبان سال ۱۳۹۶ با درخواست محمدحسین آقاسی به اعتصاب غذایش پایان داد. آقاسی در آن زمان وکالت پرونده‌اش را برعهده گرفت و به او قول داد تا درخواست اعاده دادرسی را از مراجع قضایی یک بار دیگر مطرح کند.
آقاسی از یک بار ملاقات موکل خود در روزهای اعتصاب غذایش این طور به «ایران‌وایر» گفت: «در آن دوران، یک بار به ملاقاتی‌اش رفته بودم. خاطرم است که چهره یک پیرمرد تکیده ۷۵ ساله بسیار ناتوان را داشت در حالی که فقط حدود ۴۵ سالش بود. پس از اعتصابش، من برایش درخواست اعاده دادرسی کردم و بسیار امیدوار برای پذیرش آن بودیم اما متاسفانه با اعاده دادرسی موافقت نشد.»
پس از پایان اعتصاب غذا، نظری را از زندان رجایی شهر کرج به زندان مرکزی ارومیه منتقل می‌کنند. آقاسی در پاسخ به این سوال که چرا محمد نظری پس از بازداشت در یکی از زندان‌های استان آذربایجان نگهداری نمی‌شده است، گفت: «تا سال‌ها با این عنوان که محمد برای امنیت منطقه باید خارج از حوزه قضایی کردستان باشد، در زندان رجایی شهر کرج نگهداری می‌شد. اما پس از اعتصاب غذای او، ظاهرا با این عنوان که دیگر مشکلات امنیتی برطرف شده‌اند، ایشان را به زندان ارومیه منتقل کردند.»
درخواست اعاده دادرسی او از سوی وکیلش پس از ۲۴ سال حبس، در تاریخ ۲۷ دی ۱۳۹۷ از سوی دیوان عالی کشور و دادگاه انقلاب ارومیه رد شد و محمد نظری ماند و زندان و سال‌های باقی‌مانده عمرش.
محمدحسین آقاسی درباره دلیل و توجیه قانونی رد درخواست اعاده دادرسی او گفت: «من از دادگاه ارومیه و هم دیوان عالی کشور درخواست توضیح کردم اما هیچ‌کدام دلیلی را در اختیار ما قرار ندادند. اصولا وقتی اعاده دادرسی پذیرفته نمی‌شود، می‌گویند این مورد از موارد شامل اعاده دادرسی نیست اما توضیحی برای آن داده نمی‌شود.»
آقاسی در پاسخ به این سوال که آیا در این مقطع می‌توان برای آزادی محمد نظری اقدام دیگری انجام داد، به «ایران‌وایر» گفت: «متاسفانه دیگر هیچ کاری نمی‌شود کرد. رای دیوان عالی کشور در اعاده دادرسی برای ما تنها امید بود که هم دیوان و هم شعبه دادگاه صادر کننده حکم حبس ابد، هر دو اعاده دادرسی را رد کردند. دیگر هیچ کاری از نظر قانونی نمی‌شود انجام داد.»
به گفته وکیل محمد نظری، تنها درخواست آنها در این مرحله این است که محمد بتواند معالجاتش را در بیرون از زندان انجام دهد تا حداقل از وضعیت خطرناکی که اکنون در آن است، دور شود.
محمد نظری دی ماه سال ۱۳۹۵ در مصاحبه با «کمپین حقوق بشر در ایران» گفته بود: «تا حالا شاید ۱۰ بار تقاضای اعاده دادرسی کرده‌ام. گفتم می‌رویم حرف می‌زنیم، اگر شما خلاف گفتههای من را ثابت کردید، حکم اعدام را بنویسید، من امضا می‌کنم. در غیر این صورت، بدون هیچ شرط و شروطی من باید آزاد شوم. جواب ندادند.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر