خبر این‌گونه آغاز شده بود که «الناز رکابی» به عنوان تنها سنگ‌نورد ایرانی در جام جهانی اسلوونی شرکت کرده و به مقام بیست و پنجم جهان رسیده است. او میان ۵۳ شرکت کننده زن حاضر در این رقابت‌ها، روی سکوی بیستم و پنجم ایستاد. البته می‌گوید به این مسابقات فقط به چشم آماده‌سازی برای بازی‌های ساحلی جهان نگاه کرده است. بازی‌های ساحلی جهان قرار است اواخر مهرماه به میزبانی قطر برگزار شوند.
الناز برای رویای رسیدن به المپیک توکیو مبارزه می‌کند. تلاش کرده است برای رسیدن به هدفی که شکل شکستن یک تابوی قدیمی شده است، از میان مشکلاتی بگذرد که حتی حوصله گلایه کردن از آن‌ها را هم دیگر ندارد: «فرصت ندارم فقط به مشکلاتم فکر کنم. وقت زیادی برایم نمانده است.»
او برای رسیدن به المپیک باید در رنکینگ جهانی، میان ۲۰ نفر زن اول برتر سنگ‌نورد دنیا قرار بگیرد؛ ماموریتی که باید در رقابت‌های ساحلی قطر، مسابقات آسیایی و همین‌طور رقابت‌های سنگنوردی فرانسه انجام شود.
با الناز رکابی هم‌کلام می‌شویم؛ دختری که خودش را متولد سال ۱۳۶۸ معرفی می‌کند. ۳۰ ساله است و متولد زنجان. از تابستان سال ۱۳۸۰، به تشویق برادرش که قهرمان سنگنوردی کشور بود، وارد این رشته ورزشی شد: «برای یک دختر نوجوان، قهرمانی و موفقیت برادر بزرگ‌تر واقعا الهام‌بخش است.»
پیش از سنگنوردی، ورزش دیگری را به صورت حرفه‌ای دنبال نمی‌کرد. الناز به «ایران‌وایر» می‌گوید: «اولین رشته حرفه‌ای من، همین سنگنوردی بود. قبل از آن شاید در حد دویدن در مسابقات مدارس یا ورزش‌های سلامتی فعال بودم. اما اولین رشته‌ای که واقعا من را جذب کرد، سنگنوردی بود.»
شاید دیده باشید تصاویری از دستان دختران سنگ‌نورد یا صخره‌نورد را که پس از هر تمرین، تاول زده یا پوست و گوشت آن‌ها کنده شده‌اند. تصوری که در جامعه از سنگ‌نوردان، کوه‌نوردان، صخره‌نوردان و یخ‌نوردان وجود دارد، مردانی است با اندام‌هایی کشیده، درشت و تنومند. اما الناز رکابی مثل «زینب موسوی» یا دختران دیگر این رشته، تابوها را آرام آرام می‌شکنند: «تصور جامعه این است که این رشته زنانه نیست. من خودم هم وقتی وارد این رشته شدم، فهمیدم که این رشته یعنی مهارت‌ها و ظرافت‌های خاص که اتفاقا زنان در آن موفق‌تر از آقایان هستند.»
الناز می‌گوید که سنگنوردی فقط ورزش نیست: «باید یک بار آن را امتحان کنید تا بدانید که این یک علم است، نه فقط ورزش. نمی‌گویم سنگنوردی حرکات زمخت و سنگین ندارد، ولی ظرافت، صبر و دقت‌هایی را می‌خواهد که به نظر من دخترها در آن‌ها تخصص دارند. حتی در زمینه دشواری‌های این رشته هم من فکر می‌کنم دخترها باید ثابت کنند که گاهی از مردها جلوتر می‌روند.»
او به نخستین تصویرش از زنان سنگ‌نورد اشاره می‌کند: «وقتی برادرم نایب قهرمان آسیا شد، زنجان میزبان مسابقات بود. من هم برای تماشا و حمایت او رفته بودم. آن‌جا دیدم زنان سنگ‌نورد زیادی از کشورهای دیگر به ایران آمده بودند. فهمیدم این رشته نه تنها مردانه نیست که حتی گاهی زنان بهتر و زیباتر آن را اجرا می‌کنند. تا آن زمان در زنجان برای زنان امکان سنگنوردی وجود نداشت. اما بعد از نایب قهرمانی برادرم، دخترهای شهر پی‌گیری کردند و سالن را برخی از ساعت‌های هفته به ما دادند.»
او نه اولین، اما از پیش‌قراول‌های سنگنوردی زنان ایران است. پس وقتی به عنوان یک زن، نخستین قدم‌ها را برای باز شدن یک راه برمی‌داری، باید هم با موانعی روبه‌رو شده باشی. الناز می‌گوید: «یک مثال ساده می‌زنم. من ۱۷سال است که سنگنوردی می‌کنم. اگر در این مدت به صورت مداوم مربی حرفه‌ای داشتم، از امروز خود چه قدر جلوتر بودم؟ ۱۷ سال تنها بودن کم نیست. نمی‌گویم مربی خوب نداشتم اما خیلی کم و محدود بود.»
الناز رکابی از کمبود امکانات سخت‌افزاری می‌گوید و این‌که با وجود رشد ورزشکاران ایرانی در این رشته، هم‌چنان امکانات به روز نیستند: «من می‌گویم اصلا بگذریم از این که ما بهترین صخره‌نورد سرعتی جهان را داریم. حس می‌کنم تجهیزات این رشته سال به سال به روز نمی‌شوند. گیره‌هایی که ما در رقابت‌های جهانی استفاده می‌کنیم، با استاندارد جهانی مطابق نیستند. من شاید اگر می‌توانستم با گیره‌هایی که امروز بقیه رقبای ما در اختیار دارند تمرین کنم، وضعیت فرق می‌کرد. ما در این رشته چیزی داریم به اسم قلق‌گیری با قلاب و گیره؛ یعنی شما از هر گیره‌ای باید به شکل متفاوتی استفاده کنید.»
تجربه اما سومین مشکل الناز است: «الان ۱۷ سال می‌شود که سنگنوردی می‌کنم اما مدت زیادی نیست که وارد مسابقات جهانی شده‌ام. باور می‌‌کنید تا سال ۲۰۱۴ اصلا نمی‌دانستم که زنان ایرانی هم بتوانند در این مسابقات شرکت کنند؟ قبل از این، تمام اعزام‌ها توسط فدراسیون و سالی یک بار انجام می‌شدند. ما فهمیدیم که دختران سنگ‌نورد سالی حداقل هشت بار در مسابقات جهانی و قاره‌ای شرکت می‌کنند. روح سنگنوردی در تغییرات مداوم و به روز شدن آن است. مثل سایر رشته‌ها نیست که یک قاعده کلی را دنبال کند.»
الناز فضای مجازی را مهم‌ترین عامل آگاهی خود، هم از برگزاری مسابقات جهانی و هم در زمینه تمرینات جدید می‌داند: «نمی‌خواهم در مورد پول صحبت کنم؛ واقعا تکراری شده است. اما واقعا فدراسیون هم مقصر نیست. ما برای مسابقات جهانی پول می‌خواهیم. برای تمرین و برای گرفتن ویزا به اسپانسر نیاز داریم. اما کسی نیست حمایت کند. فدراسیون همین‌قدر بودجه دارد که ما را به بازی‌های آسیایی بفرستد.»
مشکل الناز و سایر ورزشکارانی که روی سنگ، صخره و یخ حرکت می‌کنند، رسیدن این رشته به رقابت‌های المپیک است. شاید آرزوی هر ورزشکاری باشد که کمیته بین‌المللی المپیک رای به حضور رشته‌اش در این رقابت‌ها بدهد اما ورود سنگنوردی به بازی‌های المپیک، تمام کشورها را وارد گود هزینه و سرمایه‌گذاری در این رشته کرده است: «کار ما حالا سخت‌تر شده است. چون به چشم می‌بینیم رقبای ما چندین مربی و فیزیوتراپ دارند ولی ما باید تنها به مسابقات برویم.»
او البته در آخرین دوره رقابت‌های جهانی، به مدت سه هفته با یک مربی اتریشی تمرین کرد و به مسابقات جهانی رفت: «سه هفته. این هم با تلاش‌های فدراسیون بود. من اگر یک سال زودتر، فقط یک سال زودتر امکانات، مربی و اردو داشتم، الان روی سکو بودم.»
الناز باز هم به نقطه اول برمی‌گردد: «به مشکلات فکر نمی‌کنم. برای خودم و برای گذشته‌ام و برای تمام روزهایی که تلاش کرده‌ام، احترام قائل هستم. می‌جنگم و یک روز یا خودم یا یکی از شاگردهایم روی سکو می‌رویم. ما سال‌ها است که با پرچم ایران وارد مسابقات می‌شویم و همین که یک روز روی سکو برویم، برای من کافی است که به همه بفهمانم ما، زنان ایران، با همه این مشکلات موفق می‌شویم.»
حرف آخرش این است که می‌خواهد هرچه زودتر به هدف خود برسد؛ یا در قطر، یا در المپیک. فعلا دو هدف برای خودش ترسیم کرده است؛ رسیدن به المپیک و ایستادن روی سکوی جهانی. سخت هست، ولی غیرممکن نیست.
مطالب مرتبط:
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر