پشت پرده جرایم ۸۵۴ میلیون تومانی فدراسیون فوتبال؛ پای تبلیغات در میان است؟

فدراسیون فوتبال ایران طی سه ماه اخیر از محل درآمدهای جرایم کمیته انضباطی، به درآمدی حدود ۸۵۴ میلیون تومان رسیده است.

سال ۱۳۸۴، «محسن صفایی‌فراهانی» در خاطره‌نگاری خود از اقتصاد بیمار ایران، در گفت‌وگو با روزنامه «جهان فوتبال»، برای نخستین بار به یک پدیده در شهرداری وقت تهران اشاره کرد. او گفت زمانی که در مجلس ششم شورای اسلامی حضور داشت، همراه تعدادی از نماینده‌ها، بررسی وضعیت مالی شهرداری‌های چند کلان شهر ایران را آغاز کرده بود.

تهران به عنوان پایتخت ایران، حدفاصل سال‌های ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۲، دقیقا پنج شهردار مختلف را به عنوان متولی خود شناخت. به گفته صفایی‌فراهانی، او و تعدادی از نمایندگان مجلس از شهرداری تهران خواسته بودند به صورت دقیق محل درآمدهای این سازمان و هزینه‌های آن را مشخص کند: «همه چیز به صورت روشن به دست ما رسید. اما سه هفته بعد ما آقایان را خواستیم. من شخصا در پرونده‌های مالی شهرداری ورود کرده بودم. گفتم بیش از ۷۰ درصد از درآمد شهرداری تهران روی جرایم تعیین شده است؛ از تراکم تا ساخت و ساز و حتی درصدهایی از راهنمایی و رانندگی. گفتم اگر روزی مردم تخلف نکنند، درآمد شهرداری از کجا تعیین می‌شود؟»

او داشت بیماری اقتصاد ایران را با همین مثال تشریح می‌کرد. تاکیدش بر «میل» مدیریت کشور بر تخلف جامعه بود، نه وجود قدرت باز دارنده. مثالی هم زد از سیستم آموزش نروژ که به صورت مستقیم به اقتصاد این کشور متصل شده است. بعد گفت: «ما بیش از دو سال این پرونده را پی‌گیری کردیم. از شهرداری خواستیم راه‌های جایگزین معرفی کند اما فایده‌ای نداشت. هر بخشی از اقتصاد ایران به جرایم و تخلف متصل شده است و اگر مردم روزی دیگر تخلف نکنند، بخش‌‌های اجرایی و اقتصادی مملکت فلج می‌شود.»

وقتی رگ ملی‌گرایی محسن صفایی‌فراهانی پر تپش می‌تپد، به سمت میز خم می‌شود، از بالای عینکش نگاه می‌کند و صدایش خش می‌افتد. او با همین شمایل گفته بود: «ما داریم مردم را برای تخلف تشویق می‌کنیم، چون باید بودجه‌مان تامین شود.»

از سال ۱۳۸۴ تا امروز که صفایی‌فراهانی آرام آرام به سایه رفت، اقتصاد ایران هم‌چنان  مدیون شهروندانی است که چرخ اقتصاد ایران را می‌چرخانند.

اما در فدراسیون فوتبال ایران، جریمه بازیکنان و مربیان یا باشگاه‌ها روال متفاوتی دارد. «داریوش مصطفوی»، نخستین مدیری بود که با رفتاری قهرآمیز وارد فدراسیون فوتبال شد. او پس از جرایمی که برای دربی مشهور سال ۱۳۷۳ وضع کرد، مدتی میان جامعه فوتبال لقب «صادق خلخالی» گرفته بود. قلم او برای محرومیت‌های کمتر از شش ماه روی کاغذ نمی‌چرخید.

«اردشیر لارودی»، روزنامه‌نگار پیش‌کسوت و مولف ورزشی‌نویس ایران در دهه ۸۰ نقل کرده که داریوش مصطفوی در اتاقش به «مجتبی محرمی» ‌گفته بود: «کاری می‌کنم که از صفحه روزگار محو شوی.»
لارودی نقل کرده است که همان‌جا صدایش را ته گلو انداخت و خطاب به مجتبی گفت: «اگر فکر کردی که می‌گذاریم سرمایه‌ای مثل تو محو شود، کور خوانده‌ای. داریوش کاری می‌کند که آدم شوی، نه این که محو شوی.»

تنبیه در فوتبال اما آرام آرام تغییر کرد. از سال ۲۰۰۱، فدراسیون جهانی فوتبال از فدراسیون‌های تابعه و باشگاه‌ها خواست که سرمایه‌های انسانی فوتبال را تباه نکنند. گفته بود جریمه مالی و تبعید به تیم‌های دوم یا سوم باشگاه‌ها جانشین محرومیت و دور ماندن از تمرین باشد. اما جریمه برای مدیریت فوتبال ایران یک فرصت بود برای درآمدزایی؛ امروز بسیار بیشتر از قبل.

طی ۱۰۰ روز اخیر، فدراسیون فوتبال ایران براساس برآورد روزنامه «فرهیختگان»، معادل ۸۵۳ میلیون و ۹۰۰هزار تومان از محل تخلف بازیکنان و باشگاه‌ها به درآمد رسیده است. البته سهم دو باشگاه «تراکتورسازی» و «سپاهان» در این جرایم در پایین‌ترین حد ممکن قرار دارد. «مسعود تابش»، مدیرعامل سپاهان بابت آن‌چه «بیان مطالب نادرست در مورد تبلیغات محیطی» خوانده شده است و همین‌طور باشگاه تراکتورسازی برای «شعار هواداران علیه داور و تیم حریف»، به ترتیب به ۲۰ و ۳۰ میلیون تومان جریمه نقدی محکوم شده‌اند.

دلیلی که برای جریمه مسعود تابش تعیین شده، کلید شکل جرایم فدراسیون فوتبال است؛ مطالب نادرست در مورد تبلیغات محیطی.

تبلیغات محیطی حالا به یکی از مبهم‌ترین درآمدهای فدراسیون فوتبال ایران تبدیل شده است. «علی کریمی» زمستان سال ۱۳۹۶ آن را نمونه‌ای بارز از «فساد» در فوتبال ایران دانسته بود.

بهمن این سال، علی کریمی که برای مناظره با «محمدرضا ساکت»، دبیر فدراسیون فوتبال به برنامه «۹۰» رفته بود، به ابهام در قرارداد فدراسیون فوتبال با شرکت «ایران‌نوین» اشاره کرد. براساس مدارکی که او نشان داد، فدارسیون فوتبال ایران طی دو سال، ۶۹ میلیارد تومان از جیب باشگاه‌های لیگ برتر به این شرکت غرامت پرداخت کرده بود.

او به ساکت گفت شما بخشی از قرارداد خود از ایران‌نوین را به صورت زمین دریافت کرده‌اید. از دبیر فدراسیون فوتبال پرسید: «این زمین‌ها کجا است؟»

ساکت فقط جواب داد: «در چند نقطه از کشور.»
سپس از توضیح بیشتر طفره رفت. اما کریمی با همان ادبیات خاص خودش وارد شد: «مگر فدراسیون که باید حق باشگاه‌ها را بگیرد، می‌تواند زمین معامله کند؟ مگر فدراسیون شما بنگاه معاملاتی است؟»

تبلیغات محیطی فوتبال ایران از زمان ریاست «مهدی تاج» بر فدراسیون، در چنگ و قدرت «محمدرضا ساکت»، «علی تاج»(آقازاده مهدی تاج)، «صادق درودگر» و به تازگی، «ابراهیم شکوری» است.

باشگاه‌ها مهم‌ترین سهم از این درآمدهای محیطی در ورزشگاه‌ها را دارند اما فدراسیون فوتبال حق و سهمی به آن‌ها پرداخت نمی‌کند. ۲۱ تیرماه امسال بود که «مهران کاظمی»، مدیر اجرایی سابق باشگاه نساجی در گفت‌وگو با خبرگزاری «ایسنا» پرده از یک فرمول نوساز و عجیب در فوتبال ایران برداشت.
او گفت: «سازمان لیگ گفته است جریمه‌های تیم‌ها را از مبلغ اختصاص داده شده به هر تیم کسر می‌کند و هر آن ‌چه که ماند را به باشگاه‌ها پرداخت خواهد کرد.»

این یعنی فدراسیون فوتبال، باشگاه‌ها را تا سرحد امکان جریمه می‌کند تا «هیچ» پرداختی به آن‌ها برای تبلیغات محیطی نپردازد.
صادق درودگر، رییس سازمان اقتصادی فوتبال ایران پیش از آغاز لیگ برتر فوتبال مدعی شده بود که کف قرارداد جدید برای تبلیغات محیطی فوتبال ایران، ۸۵ میلیارد تومان خواهد بود؛ رقمی که البته «امیر عابدینی»، مدیر سابق فوتبال ایران غیرواقعی و بسیار کمتر از قرارداد فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ عنوان کرد. او مدعی بود شرکت‌های تبلیغاتی فقط برای دو بازی دربی تهران حاضر به پرداخت چنین مبلغی هستند، نه تمامی مسابقات لیگ.

چرخه اقتصاد فوتبال ایران فقط با جریمه متخلفان نمی‌چرخد. فدراسیون جریمه می‌کند تا حق باشگاه‌ها را هم از تبلیغات محیطی نپردازد؛ باشگاه‌هایی که اگر نباشند، فدراسیون فوتبال هیچ درآمدی از لیگ نخواهد داشت.

 

 

مطالب مرتبط:

احکام سنگین فدراسیون فوتبال برای استقلال و پرسپولیس