بوی تعلیق فوتبال ایران/ واکاوی دروغ‌های حمیدرضا آصفی

فوتبال ایران در بحرانی‌ترین وضعیت تاریخ خود قرار گرفته است. شاید پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ یادگارهایی از رسوخ و نفوذ انقلابی‌گری در فوتبال ایران داشته باشیم که هر یک می‌توانست فوتبال را از سفره ایران پاک کند.

۱۲فروردین‌۱۳۵۸«ناصر حجازی» باید عکس آیت‌الله «خمینی»، رهبر جمهوری اسلامی را در نخستین دربی پس از انقلاب در دست می‌گرفت. گفته بود: «من اصل نظام را قبول ندارم، عکسش را دست بگیرم؟» او را راندند. به انگلستان رفت تا در تمرینات منچستریونایتد شرکت کند. سران یونایتد او را می‌خواستند، اما نامه‌ای از اتحادیه فوتبال انگلستان به دست آن‌ها رسید که دو خط بیشتر روی آن نقش نبسته بود: «ناصر حجازی باید برگردد، او رضایت ما را ندارد. فدراسیون ایران به رسمیت شناخته نشده است.» منچستر او را با چنگ و دندان تا سه ماه حفظ کرد، شاید که فدراسیون انقلاب‌زده ایران دوباره مشروعیت خود را در فیفا پیدا کند؛ اما نشد.

جنگ میان ایران و عراق، ایران را از تمام میادین فوتبال دور کرد. دو جام جهانی را از دست دادیم و رفت. همان زمان، ایران خطاب به فدراسیون جهانی فوتبال نوشته بود که از آنچه «کامبیز آتابای»، آخرین رییس فدراسیون فوتبال ایران در زمان سلطنت پهلوی، مبنی بر درخواست میزبانی جام جهانی ۱۹۹۰ ارائه کرده بود، پشیمان شده است.

«ژائو هاولانژ»، رییس وقت فدراسیون جهانی فوتبال در نخستین ماهی که «محسن صفایی فراهانی»، ریاست فدراسیون فوتبال ایران را برعهده گرفت به او گفته بود: «سال‌هاست که نمی‌دانیم چه کسی رییس فدراسیون فوتبال ایران است. پیش می‌آید که سالی دو بار رییس عوض می‌شود.» او به عبارت ساده‌ای از بلاتکلیفی فیفا در قبال ایران سخن گفت.

هشت سال بعدازآن، «سپ بلاتر» رییس فیفا، فوتبال ایران را به‌واسطه آنچه «دخالت سیاست در فوتبال می‌دانست» به حالت تعلیق درآورد.

با گذر از تمام این سرخط‌ها، اما فدراسیون فوتبال ایران هرگز مانند امروز در بن‌بست‌های چند سویه گرفتار نشده بود. فیفا به‌نوعی ایران را حالا معضل داخلی خود می‌داند. از سویی، فدراسیون فوتبال ایران با مدیریت «مهدی تاج»، هرازگاهی برای فیفا از دخالت دولت و حاکمیت در امور داخلی‌اش می‌نویسد و از سویی دیگر، فیفا درک کرده که تاروپود این مجموعه با سیاست‌های داخلی و نظامی ایران گره خورده است. نمونه‌اش ممانعت دوباره از ورود زنان به ورزشگاه‌ها باوجود اعلام رسمی فدراسیون جهانی فوتبال.

نمونه دیگر، سندسازی‌های مالی فدراسیون فوتبال ایران در مورد درآمدهای حاصله از حضور در جام جهانی و ناپدید شدن بخشی از اموال ایران، به بهانه کسر شدن آن‌ها از سوی فیفا. فدراسیون فوتبال ایران مدعی بود که یک و نیم میلیون فرانک که حدودا به همان میزان هزینه‌های جام جهانی بود، بابت جرایم مسابقات مختلف به فیفا پرداخت شده است. این ادعا از سوی فدراسیون جهانی فوتبال تکذیب شد.

حالا «جیانی اینفانتینو»، رییس فدراسیون جهانی فوتبال، بدون هیچ‌گونه بیانیه رسمی و فقط از طریق واسطه‌های خود در فیفا به ایران اطلاع داده که برای نظارت به حضور زنان در ورزشگاه‌ها قصد حضور را در یکی از شهرهای ایران دارد. این‌که کدام شهر و کدام ورزشگاه مشخص نیست. فقط می‌توان این را درک کرد که فیفا از هزینه کردن برای فدراسیون ایران خسته شده است.

اثبات ممانعت دوباره فدراسیون فوتبال از حضور زنان در ورزشگاه‌ها می‌تواند به معنای ورود ایران به دنیای «تحریم‌های شدید» یا «تعلیق قطعی» باشد.

واکنش ایران اما در قبال بحران پیش‌رو چیست؟ فدراسیون ایران بازی چندگانه‌ای را در زمین رسانه‌های داخلی آغاز کرده است. بخشی از آن را تیم «کمیته رسانه‌های» فدراسیون فوتبال برعهده دارد. چه کسانی این کمیته را تشکیل می‌دهند؟

اساسنامه فدراسیون فوتبال ایران می‌گوید اعضای کمیته رسانه‌ها طبق رای‌گیری باید متشکل از پنج خبرنگار یا عکاس باشد؛ اما این اعضا با حکم مستقیم «مهدی تاج» و به‌صورت دایمی متشکل از سردبیران خبرگزاری‌های فارس، تسنیم، مهر، ایسنا، ایرنا، میزان، روزنامه خبر ورزشی و سایت ورزش سه هستند. «عبدالحمید احمدی»، رییس مادام‌العمر انجمن روزنامه‌نگاران ورزشی هم ریاست این کمیته را برعهده دارد.

یعنی در فدراسیون فوتبال، عضویت در کمیته رسانه‌ها نه بر اساس توانایی یک خبرنگار که بر پایه قدرت یا سطح مراودات یک رسانه بنا شده است.

همین اعضا امروز موظف می‌شوند برخی از منویات رییس فدراسیون فوتبال در قبال فدراسیون جهانی فوتبال را پیش ببرند. یکی از سفارش‌های اکید، استفاده از سخنان یک مهره سوخته است؛ «حمیدرضا آصفی».

آصفی، متولد سال ۱۳۳۱ در تهران و محله خراسان است. در دبیرستان علوی تحصیل کرد، لیسانس شیمی گرفت و برای ادامه تحصیل و گرفتن دکترا به انگلستان رفت. سال ۱۳۶۰ ابتدا به وزارت نفت رفت و بعد وارد صداوسیما شد ولی سال ۱۳۶۳ از طرف دکتر «علی‌اکبر ولایتی» به وزارت امور خارجه رفت. تسلطش به سه زبان انگلیسی، آلمانی و فرانسه او را ابتدا به سفارت آلمان شرقی رساند، بعد در دولت «هاشمی رفسنجانی» سفیر ایران در فرانسه شد و با آغاز دولت «محمد خاتمی» به ایران بازگشت تا سخنگوی وزارت خارجه شود.

او در شهریور ۱۳۹۶، میهمان برنامه «یک فنجان چای داغ» رادیو ورزش شد و گفت: «علی پروین، قاسم پناه‌گر و امیر آصفی هم‌محل و همسایه ما بودند. از همان زمان عاشق فوتبال و بازی در زمین‌های خاکی شدم. گه‌گداری هم در وزن ۵۲ کیلوگرم کشتی می‌گرفتم؛ اما درنهایت باید بین ورزش و درس یکی را انتخاب می‌کردم.» تا اینجای داستانش درست است؛ اما او بی‌استعدادترین فوتبالیست محله‌ای بود که از دلش استعداد پرورش می‌داد. راهی جز ترک کردن ورزش نداشت.

بااین‌حال دنیای سیاست به او کمک کرد تا پس از بازنشستگی همچنان کنار آن نفس بکشد. او در دولت «محمود احمدی‌نژاد» شانس این‌که عضو هیات مدیره استقلال شود را هم به دست آورد؛ اما پس از مدتی به‌عنوان سفیر ایران به امارات رفت.

«مهدی تاج»، روز ۲۲خرداد۱۳۹۵ حمیدرضا آصفی را به‌عنوان مشاور امور بین‌الملل رییس فدراسیون فوتبال منصوب کرد. او حکم مشاوره گرفت، اما قدرتی بیش از رییس روابط بین‌الملل فدراسیون فوتبال داشت. به‌صورت نمونه، مهدی تاج روز ۲۷مرداد۱۳۹۵ همراه با حمیدرضا آصفی به دیدار «جیانی اینفانتینو»، رییس فدراسیون جهانی فوتبال در سوییس می‌رود اما «امید جمالی»، سرپرست وقت این کمیته در تهران می‌ماند.

او هم‌چنین در جریان پرونده دعوای ایران و عربستان برای عدم میزبانی از هم در خانه خودی و بازی در کشور ثالث یکی از نماینده‌های ایران در کنفدراسیون فوتبال آسیا بود. پرونده‌ای که ناگهان با شکست ایران در دادگاه‌های بین‌المللی (CAS) به پایان رسید.

این دو مورد را کنار دو مصاحبه اخیر آقای آصفی قرار می‌دهیم.

روز سیزدهم آبان‌ مشاور امور بین‌الملل فدراسیون فوتبال در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا (یکی از زیرمجموعه‌های رسانه‌ای فدراسیون فوتبال ایران) می‌گوید: «عراق یکی از همسایه‌های قابل‌اعتماد ایران است و دولت این کشور در روابط با جمهوری اسلامی ایران، هرگونه تلاشی را انجام می‌دهد و تا جای ممکن، توانسته علیه آمریکا ایستادگی کند. از سوی دیگر مردم ایران و عراق نیز تاریخچه و ریشه قدیمی و مشترکی دارند. نه‌فقط اهل تشییع بلکه اهل سنت و همه مردم ایران و عراق تاریخ مشترکی باهم دارند.» آصفی در این مصاحبه تاکید کرد که تیم ملی فوتبال ایران «باید» در عراق و با میزبانی این کشور بازی کند و باوجود ناامنی‌ها، نباید کشور دیگری به‌عنوان جایگزین عراق معرفی شود.

دو روز بعد، فیفا رای به عدم صلاحیت عراق را برای میزبانی در رقابت‌های انتخابی جام جهانی فوتبال داد.

آصفی روز نوزدهم آبان‌ و به دستور سردبیری روزنامه وطن ‌امروز (رسانه منتصب به سپاه پاسداران) با چنین تیتری روی صفحه یک می‌نشیند: «به اینتفانتینو ربطی ندارد.»

کلیدهای گفت‌وگوی مصاحبه آصفی با وطن امروز کجاست؟ «فدراسیون ایران هرگز به فیفا یا کنفدراسیون آسیا نامه‌ای نزد که خواهان تعلیق میزبانی عراق شود.» «عربستانی‌ها تا می‌توانند پول خرج می‌کنند. طبیعی است امکانات مالی ما به‌اندازه این کشور نیست. فدراسیون ایران در زوریخ و در سطح آسیا صحبت کرده تا بتوان میزبانی ایران از عربستان را دوباره برگرداند؛ اما تا به امروز نتیجه‌ای نگرفته‌ایم. فعلا پول سعودی‌ها بیشتر از ما است.» «اینفانتینو بهتر است به‌جای اینکه برای بازی‌های داخلی که به او مربوط نیست فشار بیاورد، به فکر پول‌های بلوکه ما باشد.»

تک‌به‌تک این جملات یا برخاسته از سواد و اطلاعات پایین آقای آصفی است، یا تلاش برای تغییر رنگ واقعیت.

مشاور بین‌الملل فدراسیون فوتبال ایران مدعی شده است که ایران به دلیل «پول بیشتر سعودی‌ها» قادر به بازگرداندن میزبانی از آن‌ها به ایران نیست. او گفته فدراسیون در زوریخ (محل استقرار فیفا) و همین‌طور کنفدراسیون فوتبال آسیا تلاش‌ها و صحبت‌هایی کرده است اما به دلیل خرج کردن عربستانی‌ها به نتیجه نمی‌رسد.

عربستانی‌ها پس از حمله به سفارت و کنسولگری این کشور در ایران، از حضور تیم‌ها و نماینده‌های ورزشی کشورشان در هرگونه رقابت بین‌المللی در شهرهای ایران خودداری کردند.

آذر ۱۳۹۵ ایران موفق شد با وکالت «رضا جاودانی» مجری صداوسیمای ایران و وکیل دادگستری تا یک‌قدمی بازگرداندن عربستان به ایران و شکست دادن این کشور در دادگاه بین‌المللی ورزش پیش برود. دادگاه بین‌المللی ورزش به ایران گفته بود بین «غرامت» یا «میزبانی» یکی را انتخاب کنند.

اما کمتر از دو ماه بعد در جلسه مجدد کنفدراسیون فوتبال آسیا مشخص شد که نماینده ایران در «کمیته مسابقات» کنفدراسیون فوتبال آسیا، برگه‌ای را امضا کرده که حتی از فحوا و مضمون آن، هیچ اطلاعی نداشته است.

«علی‌رضا اسدی»، دبیر وقت فدراسیون فوتبال ایران که به نمایندگی از تیم مذاکره‌کننده فوتبال کشور با نماینده‌های عربستان و کنفدراسیون فوتبال آسیا مذاکره کرده بود، به دلیل ضعف در زبان انگلیسی و تخصصی بودن جلسه، بدون آن‌که بداند به‌صورت دقیق در مذاکرات چه گذشته، پای برگه‌ای را امضا کرد که بر اساس آن فدراسیون ایران از هرگونه شکایت یا طلب یا دعوای مجدد با عربستان صرف‌نظر می‌کرد.

به‌این‌ترتیب رای دادگاه CAS به‌صورت کامل علیه ایران برگشت. عربستانی‌ها تا روزی که نخواهند، به ایران سفر نخواهند کرد. ایران هم هیچ‌گونه شکایتی نخواهد داشت. پس‌ازآن، مهدی تاج خودش را در کمیته مسابقات کنفدراسیون فوتبال آسیا جانشین علی‌رضا اسدی کرد؛ او حتی به‌اندازه اسدی هم به زبان انگلیسی آشنا نیست.

آصفی از امضای این برگه مطلع بود؛ اما واقعیت را به شکلی وارونه نشان می‌دهد. همان‌طور که در مصاحبه‌‌اش با وطن امروز تاکید می‌کند که «اینفانتینو و فیفا حق دخالت در امور داخلی فوتبال ایران را ندارند.» او به‌عنوان یکی از مدعوین در جلسه مشترک رییس فدراسیون جهانی فوتبال و «حسن روحانی» حضور داشت. جلسه‌ای که اسفند ۱۳۹۶ در فرودگاه مهرآباد تهران انجام شد.

«داریوش مصطفوی»، رییس کمیته استیناف صدور مجوز فدراسیون فوتبال، تیر امسال گفت: «جیانی اینفانتینو به ایران آمد و با بالاترین مقام اجرایی کشور یعنی رییس‌جمهوری صحبت کرد. از آقای روحانی قول گرفته که ورود بانوان به ورزشگاه آزاد شود. رییس‌جمهور هم به او قول داد.»

آصفی اما حالا باید واقعیت را آن‌گونه که مهدی تاج می‌خواهد به شکلی متفاوت نشان دهد. از دعوای عربستان با ایران تا میزبانی عراق و البته ورود زنان به ورزشگاه‌ها.

ورود زنان به ورزشگاه‌ها حالا بازی اصلی مهدی تاج در اتاق کمیته رسانه‌های فدراسیون فوتبال هم شده است. آنچه در گزارش آینده به آن می‌پردازیم.

ادامه دارد...