گزارش دی پرس اتریش از اعتراضات در ایران: این راه بسیار بسیار دور است

روزنامه «دی پرس» (Die Presse) چاپ وین، گزارشی به قلم دکتر «همایون علیزاده» در مورد وقایع اخیر ایران منتشر کرده است. گزارش با این تیتر آغاز می‌شود: «جمهوری اسلامی، پیش از یک مصیبت».

همایون علیزاده متولد سال ۱۹۵۲ میلادی در زوریخ است اما همراه خانواده‌اش به ایران رفت تا دوران متوسطه را در کشور پدری خود بگذراند. پس از آن، برای تحصیل عالیه به اتریش رفت تا در رشته «علوم سیاسی» تحصیل کند. سال ۱۹۸۱ دکترای علوم سیاسی خود را در وین گرفت اما هم‌زمان در رشته حقوق نیز تحصیل کرد.

از سال ۱۹۹۵ همکاری علیزاده با سازمان ملل متحد آغاز شد. پست‌هایی که قبول کرد، یکی از دیگری دشوارتر بودند؛ مشاور رییس کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل در رواندا، مأمور سازمان ملل متحد برای همه‌پرسی صحرای غربی در مراکش، رییس دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد در سودان و نماینده دفتر کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد برای جنوب شرقی آسیا متشکل از تمامی کشورهای تایلند، اندونزی، فیلیپین، میانمار، کامبوج، ویتنام، لائوس، سنگاپور، مالزی، برونئی داروسلام و تیمور شرقی.

او هم‌چنین به عنوان فعال حقوق بشر، با سازمان عفو بین‌الملل نیز همکاری داشت و مسوول هماهنگ کننده «کمپین مبارزه با مجازات اعدام» در جهان بود. در عین حال، رییس کمیته دفاع از حقوق بشر ایران در اتریش از سال ۱۹۸۲ تا سال ۱۹۸۷ نیز بوده است. اما از سال ۲۰۱۴ از سازمان ملل بیرون آمد. از آن زمان تاکنون، در دفتر مهاجرت و پناهندگی وزارت کشور اتریش مشغول به كار شده است.

همایون علیزاده از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸، مسوول شورای اروپا برای حمایت از پناه‌جویانی که به ایتالیا پناه می‌آوردند، در شهر «سیسیل» بود. برخی از فعالان حقوق بشر ساکن اروپا زندگی خود را مدیون او می‌دانند.

در گزارشی که حالا به قلم این فعال حقوق بشر در اتریش نوشته شده، آمده است: «ایران تمامی راه‌های یک قیام مردمی را پنهان کرده است.»

گزارش دی پرس با اشاره به چرایی آغاز جنبش‌های اعتراضی آغاز می‌شود: «ناآرامی‌های جدی در ایران که پس از اعلام خبر افزایش قیمت بنزین در نیمه شب ۱۵نوامبر آغاز شد، اساساً ادامه همان اعتراضات مردمی است که پیش از این در دسامبر سال ۲۰۱۷ شعله‌ور شده بود. این اعتراضات در آن زمان نه تنها علیه مصیبت‌های اقتصادی و آمار بالای بی‌کاری جوانان، که علیه پذیرفتن فساد و سرکوب‌گری در این کشور بود.»

در ادامه برای مردم اتریش توضیح داده شده است: «اعتراض‌های سال ۲۰۱۷ شامل اعتصاب رانندگان کامیون‌، معلمان، کارمندان بیمارستان‌ها (مانند بیمارستان امام خمینی) و کارگران کارخانه‌های مختلف بود. اما همه این‌ها با سرکوب، دستگیری رهبران اعتصاب‌ها و در نتیجه، سال‌ها حبس برای آن‌ها همراه شد. اما بنزین ماشه اعتراضات مجدد را کشید.»

نویسنده، این اعتراضات را به «شورشی در سطح یک کشور» تشبیه و از آیت‌الله «علی خامنه‌ای»، رهبر جمهوری اسلامی ایران به عنوان تایید کننده تصمیم سران سه قوا برای بالا رفتن ناگهانی قیمت بنزین یاد کرده است.

در بخشی از این گزارش می‌خوانیم: «نشانه‌های واضحی وجود دارد که این بار در مقایسه با شورش‌های سال ۲۰۱۷، افراد بیشتری به خیابان‌ها آمدند تا نارضایتی خود را علیه دولت اعلام کنند. در شورش‌های سال ۲۰۱۷، رژیم ایران پس از چند روز واکنش نشان داد و تظاهرکنندگان را "خراب‌کار" نامید. اما این‌بار یک روز پس از آغاز ناآرامی‌ها، معترضان به عنوان سارقانی که از سوی رهبران خارجی حمایت می‌شوند، معرفی شدند.»

دکتر همایون علیزاده به خاموش شدن گسترده اینترنت و بسته شدن راه‌های تبادل اطلاعات در کشور، بازداشت بیش از هزار معترض و عدم تحویل سریع اجساد به خانواده‌ها در پی اعتراضات اخیر اشاره کرده و نوشته است: «این واقعیت که معترضان در ایران بدون توجه به عواقب حضور خود در خیابان‌ها، به صورت گسترده علیه نهادهای دولتی و مذهبی شعار می‌دادند، فقط نشان می‌دهد که خشم آن‌ها در قبال حاکمیت و ناامیدی آن‌ها به دلیل شرایط فاجعه‌بار زندگی چه‌قدر بالا است. حضور گسترده نیروی انتظامی، نیروهای بسیج (نوعی شبه نظامی سپاه) و سایر افراد و محافظان لباس شخصی در خیابان‌های ایران و مکان‌های مهم استراتژیک، به نوبه خود نشان می‌دهند که رژیم ایران می‌خواست با همه شدت، موج اعتراض مخالفت را خفه کند. از این رو، باید نگران بود و ترسید که میزان تلفات بیشتری از آن‌چه می‌اندیشیم، ثبت شده باشد.»

در بخشی از گزارش مفصل دی پرس آمده است: «به نظر می‌رسد قیام‌های مردم عراق و لبنان در تهییج و ایجاد انگیزه ایرانیان برای اعتراض به رژیم، الهام‌بخش بوده است.» همایون علیزاده نوشته است: «مشخص است که نسل جدیدی در خاورمیانه رشد کرده که نمی‌خواهد با فرقه‌گرایی، فساد و سوء استفاده از قدرت دولتی کنار بیاید.»

در این گزارش تاکید شده است: «نسل جدید در خاورمیانه مقابل نفوذ بیش از حد جمهوری اسلامی در امور داخلی‌ آن‌ها مقاومت می‌کند.»

همایون علیزاده که سه زبان آلمانی، فرانسوی و انگلیسی را مانند زبان فارسی و مادری خود صحبت می‌کند و شناختی جامع از تحولات سیاسی خاورمیانه، شرق آسیا و آفریقا طی پنج دهه اخیر دارد، در گزارش خود قیام مردم ایران را با اعتراضات چهار دهه قبل مقایسه ‌کرده و ‌نوشته است: «شورش‌های کنونی در ایران یادآور قیام مردمی علیه رژیم شاه در سال ۱۹۷۹ است. تفاوت بزرگ این بود که آیت‌الله روح‌الله خمینی به عنوان رهبر این جنبش معترض، در پی وقایع ظاهر شد. در حالی که مخالفان امروز در ایران بدون رهبر هستند و باز هم مقابل حاکمیت ایستادگی می‌کنند. نیروهای مخالف داخل و خارج از کشور نیز تاکنون نتوانسته‌اند یک جبهه متحد علیه رژیم تشکیل دهند.»

او با اشاره به این‌که تحریم‌ها نیز در نارضایتی مردم نقش داشته‌اند، این ابهام را مطرح کرده است که آیا تداوم این نارضایتی‌ها باعث تجزیه یا کودتای مخالفان «حسن روحانی» علیه او در سپاه خواهد شد یا نه؟

در پایان گزارش دی پرس، با مقایسه احتمال حکومت نظامی ایران با سودان آمده است: «جمهوری اسلامی با یک مصیبت روبه‌رو شده است. این می‌تواند چالشی برای ادامه راه این رژیم باشد. بی‌تردید تنها راه ممکن این است که در ایران راه دموکراسی و احترام به حقوق بشر پیش گرفته شود؛ راهی که البته بسیار و بسیار دور است.»