سنت سوئیسی برای تامین دارو و اقلام بشردوستانه به کمک ایرانی‌ها آمد

سوئیس کشور حافظ منافع ایالات متحده آمریکا در ایران بر اساس سنت دیرینه خود در کمک های بشردوستانه، یک سازوکار تجاری برای فروش کالاهای ضروری شامل دارو و مواد غذایی به ایران راه اندازی کرده تا این کالاهای در زمانی که تحریم های آمریکا برقرار است، نیازهای ایرانیان را تامین کند. 

این سازوکار «توافق تجارت بشردوستانه سوئیس» نام دارد و قرار است به زودی رسما فعالیت  روزانه خود را شروع کند اما تا پیش از آن فعلا یک معامله آزمایشی، انجام داده و طی در روز هفتم بهمن 1398 پول محموله‌ای از داروی درمان سرطان و داروهای مورد نیاز پیوند اعضا توسط آن پرداخت شده است.

ارزش این محموله 2 میلیون و 300 هزار یورو است و مطابق مجوزی که وزارت خزانه داری آمریکا صادر کرده، یک شرکت سوئیسی این معامله را انجام داده است. 

دولت سوئیس با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده که هدف از «توافق تجارت بشردوستانه» تضمین به صادرکنندگان و شركت‌های بازرگانی در بخش‌های مواد غذایی، دارویی و پزشکی مستقر در سوئیس است تا با در اختیار داشتن یک کانال پرداخت مطمئن که توسط یکی از بانک‌های سوئیسی پشتیبانی می شود، پرداخت‌های صادراتی به ایران را تضمین کند.

 از طریق این کانال مالی،خرید  دارو، لوازم و تجهیزات پزشکی، مواد غذایی و کالاهای کشاورزی برای صدور به ایران تضمین می شود. سوئیس سابقه ای طولانی در ارائه خدمات بشردوستانه به جامعه جهانی دارد که از جمله آن زمینه سازی برای تاسیس صلیب سرخ است. دولت سوئیس در بیانیه ای پس از انجام موفق اولین تبادل مالی برای صدور اقلام ضروری به ایران گفته است «تضمین صدور این کالاها و کمک به ایرانیان، مطابق سنت بشردوستانه سوئیس است». 

«برایان هوک» مسئول میز ایران در وزارت خارجه آمریکا وعده داده که صدور دارو و غذا به ایران از این به بعد با سرعت بیشتری انجام خواهد شد به دلیل اینکه مجوزهای صادراتی کالاهای بشردوستانه به ایران با وساطت سوئیس صورت خواهد گرفت.

 ایالات متحده در بهار سال 1397 از توافق اتمی برجام خارج شد و همه تحریم‌های آمریکا را مجددا علیه جمهوری اسلامی به اجرا گذاشت. دیوان بین المللی دادگستری که در شهر لاهه هلند مستقر است در پی شکایت ایران دستور داده است که آمریکا باید زمینه صادرات دارو و غذا را به ایران فراهم کند و اجازه دهد مبادلات بانکی مورد نیاز آن انجام شود. 

دولت سوئیس گفته است گرچه فروش کالاهای بشردوستانه به ایران مشمول تحریم نیست اما تحریم های آمریکا مشکلات فزاینده ای برای صادرکنندگان سوئیسی کالاهای انسان دوستانه به ایران ایجاد کرده بود. «توجه به خطرات قانونی مرتبط با تحریم های ایالات متحده، هیچ موسسه مالی حاضر به پرداخت در رابطه با ایران نبود و چند مسیر پرداخت باقیمانده، گران، پیچیده و نامطمئن بود.»

«توافق تجارت بشردوستانه سوئیس» با همکاری بسیار نزدیک این کشور با ایالات متحده از یک سو و جمهوری اسلامی ایران از سوی دیگر اجرایی شده است. شرکت های دارویی منتخب در سوئیس با همکاری چند بانک انتخاب شده سوئیسی مجوزهای لازم از دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه داری آمریکا را دریافت کرده و ایالات متحده تضمین داده که این بانک ها و شرکت‌ها را به فهرست تحریم های خود اضافه نکند. 

اخذ تضمین از آمریکا توسط دولت سوئیس انجام شده است و در برابر شرکت های دارویی و مواد غذایی که کالا به ایران صادر می کنند و بانک هایی که تبادلات مالی آن را انجام می دهند، موظف شده اند اطلاعات دقیق در مورد فعالیت‌های تجاری و شرکای تجاری خود در ایران و معاملات انجام شده را در اختیار دولت سوئیس بگذارند. 

 دولت سوئیس در همکاری با ایالات متحده اطمینان پیدا خواهند کرد که معاملات انجام شده مشروع و درست است و همه دقت های لازم برای جلوگیری از تخلفاتی همچون پولشویی، اختلاس، دور زدن تحریم یا وارد کردن کالاهای دو منظوره تحریم شده، در جریان این تجارت بشردوستانه اتفاق نخواهد افتاد. 

به دلیل رواج فساد اداری و مالی گسترده در جمهوری اسلامی ایران، این امیدواری وجود دارد که به دلیل نظارت سوئیس بر صادرات دارو و مواد کشاورزی به ایران، از تکرار چنین جرائمی جلوگیری شود و «توافق تجارت بشردوستانه سوئیس» بدون حاشیه های ناشی از فساد اقتصادی و سوءاستفاده های مالی فعالیت کند. 

در سال های اخیر واردکنندگان مرتبط با دولت جمهوری اسلامی ایران با ارز اختصاص داده شده به واردات دارو، لوازم خانگی همچون بخارشور و کاغذ سیگار و سیم خاردار وارد کرده اند و در برابر مقام های ارشد نظام حاکم بر ایران از مشکلات فزاینده در تامین دارو خبر داده اند.

همزمان با انجام اولین تبادل مالی در «توافق تجارت بشردوستانه سوئیس» برای صدور دارو به ایران، «عبدالناصر همتی» رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران گفته است: «داروی مبادله شده با پیگیری و درخواست سفارت سوئیس و آن هم از طریق منابع موجود بانک مرکزی نزد یک بانک سوئیسی انجام شده. اگر آمریکایی‌ها واقعاً مدعی همراهی برای تأمین دارو و کالاهای کشاورزی هستند، باید مکانیزم بانکی برای انتقال و تأمین منابع خرید کالاهای اساسی فراهم کنند».

 جمهوری اسلامی ایران درخواست دارد که بتواند به اصل پول خود دسترسی داشته باشد اما ایالات متحده که ایران را تحریم کرده، مانع این کار است و می گوید اگر این پول برای تامین کالاهای ضروری است، زمینه آن فراهم شده اما فرصت دور زدن تحریم به بهانه تامین دارو را نمی دهد.

 دولت سوئیس اعلام کرده که سازوکار مالی و بانکی را صرفا برای کالاهای بشردوستانه راه اندازی کرده و راسا بر فعالیت آن نظارت خواهد کرد و گزارش آن را در اختیار آمریکا قرار می‌دهد. طرح «توافق تجارت بشردوستانه سوئیس» از سوی دولت فدرال این کشور و سه روز پیش از اولین معامله آزمایشی با ایران تصویب شده است.

مطالب مرتبط:
فساد دولتی در ایران علت اصلی کمبود دارو بود یا تحریم های آمریکا؟
دفترچه راهنمای تحریم های ایران در دولت ترامپ
نتیجه نظرسنجی «ایران وایر» درباره اثرات تحریم بر کمبود دارو