بررسی ادعای سردار رستگاری؛ آیا ایران جزو پنج کشور صاحب صنعت شناورهای تندرو در دنیا است؟

۱۹ فروردین ۱۳۹۹

خواندن در ۶ دقیقه

سردار «امیر رستگاری»، رییس سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران روز ۱۵ فروردین ۱۳۹۹ در گفت‌وگویی با خبرگزاری «مهر» مدعی شده که ایران جزو پنج کشور صاحب صنعت شناورهای تندرو در دنیا است.

او گفته است: «در دنیا شناور تندرویی که بتواند با سرعت بیش از ۱۳۰ کیلومتر در ساعت در دریا حرکت و با خود موشک و سامانه راداری نظامی حمل کند، واقعاً نداریم.»

رستگاری افزوده است: «امریکایی‌ها حداکثر تا سرعت ۶۰ گره دریایی، یعنی حدود ۱۰۵ کیلومتر در ساعت را دارند. اما با خواست خداوند متعال، ما امروز از ۱۳۰ کیلومتر عبور کردیم. امروز درباره شناور ۹۰ نات صحبت می‌کنیم که حدود ۱۷۰کیلومتر در ساعت حرکت می‌کند و تست‌های آن در حال انجام است.»

آیا ایران یکی از پنج کشور اول دنیا در تولید شناورهای تندرو جنگی است؟ تندروترین کشتی جنگی متعلق به کدام کشور است و حداکثر توان سرعت آن چه‌قدر است؟ «ایران‌وایر» در این گزارش می‌کوشد ضمن راست‌آزمایی ادعای سردار رستگاری، به این پرسش‌ها پاسخ دهد.

مشخصات شناور تندرو ایران

شناور تندرو مورد اشاره سردار رستگاری، قایق تندرو «سراج» است که در سال ۱۳۸۸ ساخته شد و در سال ۱۳۹۷ به تولید رسید و وارد تجهیزات دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شد. این شناور که ۷۰ نات، معادل ۱۳۰ کیلومتر در ساعت سرعت دارد، نتیجه مهندسی معکوس یک قایق مسابقه‌ای انگلیسی به نام «بِلِیدرانر» (Bladerunner) است که از آن در مسابقات قایق‌رانی استفاده می‌شود؛ قایقی سبک وزن با سرعت بالا.

سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع ایران با بومی سازی این قایق، تندرو سراج را با کاربرد نظامی تولید کرده که قادر به حمل تیربار ۱۲.۷، رادار جست‌وجوی دریایی با برد حدود ۳۰ کیلومتر و راکت‌انداز ۱۰۷ میلی‌متری ۱۱ لوله‌ای است.

سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع در حال تلاش برای افزایش سرعت این قایق تا ۱۷۰ کیلومتر در ساعت است که گفته می‌شود امسال یا سال ۱۴۰۰ از آن رونمایی خواهد کرد.

این سازمان زیردریایی «فاتح» را نیز در سال ۱۳۹۷ ساخت که قادر است سفری ۳۵ روزه در عمق ۲۰۰ متری و با سرعتی معادل ۲۰ کیلومتر در ساعت داشته باشد. پیش از این، سازمان صنایع دریایی زیر دریایی «غدیر» را ساخته بود که قابلیت‌های آن بسیار پایین‌تر از فاتح بود.

جایگاه ایران در برخورداری از شناورهای جنگی در جهان

وب سایت «دِ گلوبال فایر پاور» (The Global Fire Power) در بررسی قدرت نظامی ۱۳۴ کشور جهان در سال ۲۰۲۰، جایگاه ایران از منظر توان نظامی را نوزدهم برآورد کرده و نوشته است: «ایران در مجموع ۳۹۸ شناور جنگی شامل ۳۴۲ قایق گشتی، ۳۴ زیردریایی، هشت مین شکار، هفت ناوچه و سه کشتی جنگی کوروت دارد. به لحاظ تعداد شناورهای جنگی، ایران در رتبه ششم در میان ۱۳۴ کشور بررسی شده قرار گرفته است.»

این وب‌سایت بالاترین توان ایران را در داشتن قایق‌ گشتی با ۳۴۲ عدد و رتبه دوم و زیردریایی با ۳۴ عدد و رتبه پنجم ارزیابی کرده است. حال آن که در برخورداری از ناو هواپیمابر و ناوشکن، ایران بدون داشتن حتی یک مورد، در رتبه آخر قرار دارد. در واقع، بالا بودن رتبه ایران به دلیل داشتن تعداد زیاد قایق‌های تندرو است.

نکته قابل توجه این است که ۱۰قدرت برتر نظامی دنیا هیچ کدام سرمایه‌گذاری قابل توجهی در برخورداری از قایق تندرو گشتی نکرده‌اند. تعداد قایق‌های تندرو گشتی ۱۰ قدرت نظامی اول دنیا به این شرح است:

حال آن که پنج کشور اول دنیا که بیشترین قایق تندرو گشتی را دارند، به ترتیب کره شمالی، ایران، کلمبیا، تایلند و چین هستند. در میان کشورهای برتر دنیا در حوزه نظامی، تنها کشور چین است که ۲۲۰ قایق تندرو جنگی گشتی دارد، مابقی قدرت‌های برتر نظامی دنیا سرمایه نیروی دریایی خود را صرف خرید ناو، ناوشکن، کشتی جنگی و زیردریایی کرده‌اند نه خرید یا تولید قایق تندرو گشتی.

سریع‌ترین کشتی جنگی جهان

سریع ترین کشتی جنگی دنیا، « Skjold Class»، به کشور نروژ تعلق دارد که قادر است ۶۰ ناب، معادل ۱۰۵ کیلومتر در ساعت حرکت کند. نیروی دریایی ارتش امریکا مجهز به ۱۹ کوروت Skjold Class است که یک کشتی جنگی پرقدرت و با سرعت بالا است.

جمع‌بندی

سردار امیر رستگاری، رییس سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع جمهوری اسلامی مدعی شده است: «ایران جزو پنج کشور صاحب صنعت شناورهای تندرو در دنیا است.»

او ‌گفته است: « امریکایی‌ها حداکثر تا سرعت ۶۰ گره دریایی، یعنی حدود ۱۰۵ کیلومتر در ساعت را دارند. اما با خواست خداوند متعال، ما امروز از ۱۳۰ کیلومتر عبور کردیم.»

«ایران‌وایر» این ادعا را مورد بررسی قرار داده و به این نتایج دست یافته است:

۱- ایران نوزدهمین ارتش قدرتمند جهان و ششمین نیروی دریایی مجهز دنیا با در اختیار داشتن ۳۴۲ قایق تندرو گشتی، ۳۴ زیردریایی، هشت مین شکار، هفت ناوچه و سه کشتی جنگی است اما از داشتن ناو و ناوشکن محروم است.

۲- ایران دومین کشور جهان به لحاظ دارا بودن بیشترین قایق تندرو گشتی است، حال آن که ۱۰ ارتش برتر جهان سرمایه‌گذاری قابل توجهی روی قایق تندرو نکرده‌اند که نشان می‌دهد در توان نیروی دریایی، داشتن قایق تندرو، تعیین کننده و در اولویت نیست. در میان ۱۰ ارتش برتر جهان، تنها چین ۲۲۰ قایق تندرو دارد و مابقی قدرت‌های دریایی جهان تعداد اندکی قایق تندرو دارند.

۳- سردار رستگاری سرعت قایق تندرو ایران را ۱۳۵ کیلومتر و بالاتر از سرعت شناورهای امریکایی خوانده است: «امریکایی‌ها حداکثر تا سرعت ۶۰ گره دریایی، یعنی حدود ۱۰۵ کیلومتر در ساعت را دارند. اما با خواست خداوند متعال، ما امروز از ۱۳۰ کیلومتر عبور کردیم.»
عدد اعلام شده از سوی رستگاری برای سرعت شناور امریکایی نشان می‌دهد که او سرعت قایق تندرو ایران را با کشتی‌های جنگی امریکایی مقایسه کرده است. در حالی که کشتی‌های جنگی امریکایی با ۱۰۵ کیلومتر سرعت، از قدرتی غیرقابل مقایسه با قایق‌های تندرو ایران برخوردار هستند. در واقع، او سرعت قایق‌های ایران را با سرعت کشتی‌های جنگی امریکا مقایسه می‌کند که قیاس نادرستی است.

۴- قایق‌ تندرو ایران نمونه کپی شده از قایق بلیدرانر (Bladerunner) انگلیسی است که یک قایق مسابقه به شمار می‌رود و جنبه تفریحی ورزشی دارد.

۵- از پنج کشور کره شمالی، ایران، کلمبیا، تایلند و چین که بیشترین قایق‌ تندرو گشتی را دارند، تنها چین در میان ۱۰ ارتش برتر جهان جای دارد.

بررسی‌های «ایران‌وایر» نشان می‌دهند که ایران قادر به تولید قایق تندرو است و نیروهای نظامی ایران در میان پنج کشوری که بیشترین قایق تندرو را دارا هستند، قرار دارد. ولی این ادعا که ایران جزو پنج کشور صاحب صنعت شناورهای تندرو در دنیا است، گمراه کننده است. سردار رستگاری سرعت قایق‌های ایرانی را با سرعت کشتی جنگی امریکا مقایسه کرده و آن‌ها را پرسرعت‌تر خوانده است، حال آن که محصول ایران اساسا در میان ۱۰ کشتی جنگی پرسرعت دنیا ارزیابی نمی‌شود. چراکه محصول ایران در ردیف قایق‌های مسابقه است که با کاربرد نظامی تولید می‌شود بدون این که به لحاظ توان نظامی، قابل مقایسه با کشتی‌های جنگی باشد. از این رو، «ایران‌وایر» به ادعای سردار رستگاری نشان «حقیقت ندارد» می‌دهد.