«یک میلیون و هشت‌صد و سی‌وپنج هزار و چهار و بیست‌وهفت تومان» این حداقل دستمزد کارگران ایرانی در سال ۱۳۹۹ براساس مصوبه شورای عالی کار است؛ مصوبه‌ای که اگرچه برخلاف معمول امضای نمایندگان کارگری پای آن نیست، اما مبنای محاسبه حقوق کارگران در تمام یک سال آینده است.
شرایط اقتصادی ایران البته برای همه ناگوار است. رکود ۹ درصدی اقتصاد ایران در سال گذشته عملا نفس تولید را گرفته است، اما در این شرایط سخت، حجم فشار برای همه یکسان نیست. افزایش هزینه تولید و از دست دادن بازار در بدترین حالت به ورشکستگی کارفرمایان منجر می‌شود، اما ماحصل دستمزد پایین و تورم بالا برای کارگر ساده، فقر مطلق و گرسنگی است.
***
در مصوبه شورای عالی کار حداقل مزد روزانه ۶۱ هزار و ۱۸۱ تومان تعیین شده است. چیزی در حدود ۴ دلار به قیمت روز دلار در بازار آزاد. به عبارتی ساعتی ۵۰ سنت برای کارگری که یک روز هشت ساعت تمام کار می‌کند. این رقم یک بیست و پنجم حداقل دستمزد ساعتی یک کارگر در اونتاریوی کانادا است، اما حداقل دستمزد در ایران صرفا در مقایسه با کشورهای توسعه‌یافته و اقتصادهای پیشرفته ناچیز به نظر نمی‌رسد، بلکه در مقام قیاس با برخی کشورهای فقیر و کمترتوسعه‌یافته نیز کم است.
این در حالی است که به نوشته رسانه‌های عربی تا دو سال پیش حداقل دستمزد ساعتی در لبنان ۲ دلار و ۸۰ سنت، در اردن یک دلار و ۹۰ سنت، در عراق یک دلار و ۳۰ سنت، در الجزایر یک دلار، تونس ۹۵ سنت بوده است.
منبع این آمار گزارشی است که ماه مه ۲۰۱۷، یعنی در بهار ۱۳۹۶ در یک سایت عربی منتشر شده است. آن زمان حداقل دستمزد روزانه کارگر ۳۰ هزار تومان تعیین شده بود، به دلار آن زمان حدود ۹ دلار یا به ازای هر ساعت یک دلار و ۱۰ سنت.
مقایسه دستمزد ساعتی در ایران و برخی کشورهای عربی
اگر این رقم بیش از دو برابر بیشتر از حداقل دستمزد کنونی است، اما بازهم جایگاه ایران را در نمودار چندان تغییر نمی‌دهد.
این مقایسه نشان می‌دهد سال‌ها است حداقل دستمزد کارگران ایرانی نه‌تنها قابل‌مقایسه با کشورهای ثروتمند نیست، بلکه حتی در مقام مقایسه با کشورهای متوسط و کمترتوسعه‌یافته عربی نیز وضعیت چندان مطلوبی ندارد.
مقایسه سبد معاش خانوار
یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده حداقل دستمزد، هزینه سبد معاش خانوار است که آن‌طور که خبرگزاری ایلنا نوشته، در کمیته دستمزد سال ۱۳۹۹ برابر ۴ میلیون و ۹۴۰ هزار تومان تعیین شده و به تایید و امضای اعضای کمیته ازجمله دولت و نمایندگان کارفرما رسیده است.
با این اوصاف، آنچه دست‌آخر از دل این کمیته بیرون آمده حدود یک سوم سبد معاش خانوار است. حتی اگر دریافتی خالص را با احتساب کمک‌هزینه اقلام مصرفی (بن کارگری)، حق اولاد و حق مسکن و پایه سنوات در نظر بگیریم، دریافتی یک ماه یک کارگر با یک فرزند حدود ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان کمتر از سبد معاش خانوار در نظر گرفته شده است.
حداقل دستمزد در قیاس با تورم
مقایسه حداقل دستمزد امسال با سال گذشته نشان می‌دهد که این رقم به نسبت پارسال ۲۱ درصد افزایش یافته است، این در حالی است که براساس گزارش‌های رسمی نرخ تورم در سال ۱۳۹۸ بین ۳۵ تا ۴۱ درصد بوده است.
مرکز آمار، تورم سال گذشته را ۳۴.۸ درصد اعلام کرده بود، درحالی‌که براساس گزارش‌های غیررسمی بانک مرکزی نرخ تورم سال ۹۸ را ۴۱.۲ درصد محاسبه کرده است. اگرچه اختلاف این دو عدد بیش از ۶ واحد درصد است، اما هرکدام از این دو عدد را جلوی میزان افزایش دستمزدهای سال آینده بگذاریم، خواهیم دید که افزایش دستمزد امسال هیچ تناسبی با تورم ندارد.
این در حالی است که از سال ۱۳۹۳ تا الان همواره میزان افزایش دستمزد بیش از نرخ تورم بوده است، اما امسال این سنت شکسته شده است. به نوشته سایت روحانی‌سنج «افزایش حداقل دستمزد کارگران مطابق با نرخ تورم» یکی از وعده‌های روحانی در سال ۱۳۹۲ بوده که حالا به فهرست وعده‌های محقق‌نشده حسن روحانی اضافه شده است.
نکته قابل تامل اینجا است که در سال‌های گذشته که میزان افزایش حقوق کارگران بیش از تورم بود، بازهم وضعیت معیشتی کارگران به‌طور فزاینده بحرانی بود، حالا نگرانی اینجا است که امسال در شرایطی که نرخ افزایش دستمزد حدود نصف تورم تعیین‌شده، شرایط چقدر برای کارگران ایرانی سخت‌تر خواهد شد.
مقایسه دریافتی امسال و پارسال
البته در مصوبه امسال بن کارگری و حق مسکن افزایش پیدا کرده است. کمک‌هزینه اقلام مصرفی (بن کارگری) امسال از ۱۹۰ هزار تومان به ۴۰۰ هزار تومان افزایش یافته است. کمک‌هزینه مسکن هم از ۴۰ هزار تومان به ۲۰۰ هزار تومان رسیده. حق اولاد مانند پارسال ۱۰ درصد حقوق ماهانه است، اما پایه سنوات ماهانه نیز از ۱۲۶ هزار تومان به ۱۷۵ هزار تومان افزایش یافته است.
با این اوصاف شاید این‌طور به نظر برسد وضعیت دریافتی نهایی تغییر چندانی نکرده. به‌عنوان‌مثال پارسال همین حداقل دریافتی یک کارگر نان‌آور یک خانواده سه نفره حدود ۲ میلیون تومان بود. امسال با در نظر گرفتن همه مزایا این رقم به حدود ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان افزایش یافته است. اگر نرخ تورم رسمی را میانگین نرخ تورم بانک مرکزی و مرکز آمار حدود ۴۰ درصد در نظر بگیریم، بر این اساس سبد کالا و خدماتی که پارسال همین موقع برای یک کارگر ۲ میلیون تومان تمام می‌شد، امسال ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان خرج دارد.
مطالب مرتبط:
یکسال با کارگران ایران؛ ۱۸۵۲ ماه زندان و ۴۴۹ ضربه شلاق برای مطالبه حقوق
پروین محمدی، نایب‌رییس اتحادیه آزاد کارگران: نگاه دولت به ما امنیتی است
کلاف سردرگم اتهامات امنیتی و سیاسی برای روزنامه‌نگاران و کارگران
زندان به جرم پیگیری حقوق کارگران؛ حسن سعیدی کیست؟
حکم ناهید خداجو صادر شد،۶ سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق
شکنجه اسماعیل بخشی در زندان؛ از باتوم زدن به بیضه‌ها تا خوراندن قرص‌های توهم زا
جلسه محاکمه رهام یگانه، هیراد پیربداقی و فرید لطف‌آبادی برگزار نشد
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر