چرا ایران انتخابات را تا مهرماه عقب انداخت؟ تعامل با سیاست پشت درهای بسته

خبرگزاری فارس مدعی شده که فدراسیون فوتبال ایران در نامه‌ای رسمی به فدراسیون جهانی فوتبال، تاریخ پیشنهادی خود را برای برگزاری مجمع انتخاباتی اعلام کرده است.

نکته‌ اما اینجاست که فدراسیون فوتبال، تاریخ دقیقی به فیفا ارایه نکرده و صرفا از مدیران این فدراسیون جهانی خواسته است که نظر خود را در مورد برگزاری مجمع فدراسیون ایران در «نیمه اول مهرماه» اعلام کنند. فارس تاکید کرده که برگزاری انتخابات در این تاریخ منوط به طی شدن بدون مشکل روند اصلاح اساسنامه فدراسیون و گرفتن مجوز آن از سوی مراجع ذیصلاح است.

چرا نیمه اول مهر؟

داستان اصلاح اساسنامه از زمانی آغاز شد که «مهدی تاج» از ریاست فدراسیون فوتبال ایران استعفا داد؛ یعنی از روز هشتم دی‌ ۱۳۹۸ که او در خاک ترکیه به دلیل آنچه «مشکلات قلبی» و «دو حمله مکرر عصبی» و «توصیه اکید پزشکان» می‌خواند، از ریاست کنار کشید.

اما آنچه پس از استعفای تاج نمی‌دانستیم، مهندسی از پیش طراحی‌شده او برای تعلیق احتمالی فدراسیون فوتبال بود. فدراسیون ایران در پس استعفای مهدی تاج اعلام کرد که انتخابات برای معرفی رییس جدید روز ۲۵اسفند۱۳۹۸ برگزار می‌شود، اما فدراسیون جهانی فوتبال در آستانه برگزاری انتخابات فدراسیون فوتبال ایران در نامه‌ای خواهان روشن شدن برخی از ابهامات در اساسنامه فدراسیون فوتبال ایران شد.

به‌صورت نمونه، فیفا سوال کرده بود که «چرا آیین‌نامه دقیقی برای اجرای انتخابات وجود ندارد؟» همین‌طور در مورد «عدم وجود کمیته انتخابات در اساسنامه»، «چرایی رای دادن وزیر ورزش و جوانان در مجمع انتخاباتی ریاست فدراسیون فوتبال» و همین‌طور «فقدان کمیته استینافی مستقل برای انتخابات در اساسنامه» سوالاتی داشت.

مهم‌ترین بخش از نامه فیفا اینجا بود که سوال شد چرا اصلاحاتی که بهار امسال به تایید فیفا و مجمع فدراسیون فوتبال ایران رسید همچنان و با وجود «چهار بار تکرار و درخواست کتبی فدراسیون جهانی فوتبال» در اساسنامه اعمال نشده است.

یعنی فدراسیون فوتبال، اساسنامه‌ای که قرار بود اصلاحات نهایی‌اش انجام شود و به تایید مجمع برسد را تعمدانه کنار گذاشت. چرا؟ چون اگر روزی آقای تاج از ریاست فدراسیون فوتبال ایران استعفا داد، فیفا اجازه برگزاری انتخابات را ندهد.

حالا اصلاح اساسنامه برعهده کیست؟ «دبیرکل فدراسیون فوتبال».

چرا نبی نه؟

اگر به یاد بیاوریم که مهدی تاج و اعضای هیات‌رییسه فدراسیون فوتبال، برای آن‌که «مهدی محمدنبی»، دبیرکل جدید فدراسیون فوتبال ایران به قدرت نرسد، چگونه کنفدراسیون فوتبال آسیا را تحریک کردند، بهتر می‌توانیم دشواری روند نگارش و اصلاح اساسنامه فدراسیون فوتبال در روزها و هفته‌های آینده را درک کنیم.

مهدی تاج تلاش کرده بود از طریق «وحید کردانی» شریک اقتصادی‌اش در کنفدراسیون فوتبال آسیا، حضور مهدی محمدنبی را منتفی کند. چون آقای نبی، دقیقا نیروی تحمیل‌شده «وزارت ورزش و جوانان» برای گریز از تعلیق فدراسیون فوتبال بود. مهدی محمدنبی از سوی برخی اعضای هیات‌رییسه فدراسیون فوتبال و به درخواست وزارت ورزش و جوانان، جای «ابراهیم شکوری» را گرفت که خودش به‌صورت «غیرقانونی»، جانشین «محمدرضا ساکت»، دبیرکل بازنشسته فدراسیون فوتبال شده بود؛ اما آن‌ زمان، AFC نظری در قبال تخلف فدراسیون فوتبال ایران نداشت.

دلیل مخالفت مهدی تاج و یارانش در فدراسیون با حضور مهدی محمدنبی را باید در شرح وظایف دبیرکل در روزهای استعفای ریاست فدراسیون فوتبال دید. براساس اساسنامه فدراسیون فوتبال ایران، دبیرکل فدراسیون فوتبال تا زمان انتخابات فدراسیون، مسوولیت مستقیم امور مالی فدراسیون را برعهده خواهد داشت. از زمان حضور نبی در فدراسیون فوتبال، سه پرونده مالی فدراسیون فوتبال در زمان ریاست مهدی تاج افشا شده است؛

اول، قرارداد عجیب با کارلوس کی‌روش برای پاداش‌های فیفا

دوم، پرداخت مبلغ ۲۰۰ هزار دلار به سرمربی سابق تیم ملی برای کسب مقام سوم جام ملت‌های آسیا؛ درحالی‌که رقابت‌های جام ملت‌های آسیا دیگر بازی رده‌بندی و تعیین تیم سوم ندارد.

سوم، درخواست فدراسیون فوتبال برای پرداخت ۳ میلیون دلار از حساب فیفا به فدراسیون فوتبال قطر. درحالی‌که هیچ قراردادی مبنی بر واریز این مبلغ به‌حساب قطری‌ها وجود ندارد.

دومین و سومین اختیارات دبیرکل، بازهم برای مهدی تاج نگران‌کننده است. مهدی محمدنبی مسوولیت قطعی اصلاح اساسنامه و بعد برگزاری مجمع انتخاباتی فدراسیون فوتبال را برعهده دارد.

نیمه اول مهر چگونه انتخاب شد؟

خبرگزاری تسنیم روز ۲۸ فروردین‌ماه مدعی شد که متن پیش‌نویس کامل اساسنامه اصلاح‌شده را به دست آورده است. دقایقی پس از انتشار این متن، فدراسیون فوتبال ایران در بیانیه‌ای، این اساسنامه را غیرقانونی و صرفا پیش‌نویس و پیشنهاد برخی مدیران باشگاه‌ها و اعضای مجمع برای ایجاد تغییرات در اساسنامه دانست.

نگارش، اصلاح، ترجمه و حتی تصویب اساسنامه‌ای که مدنظر فدراسیون جهانی فوتبال است، درنهایت به زمانی بیش از ۴۰ روز نیاز ندارد. دلیلش واضح است؛ فیفا به کشورهای عضو، اجازه مانور بیش‌ازحد روی اساسنامه را نمی‌دهد. فدراسیون جهانی، یک الگوی کلی از اساسنامه خودش را ارائه می‌کند، این الگوی کلی باید در تمامی کشورها موبه‌مو نوشته، تصویب و اجرا شود.

مثلا اگر فیفا به «عدم وجود کمیته انتخابات در اساسنامه» اشاره کرده، خودش در اساسنامه‌اش تعریفی کامل از این کمیته را به فدراسیون‌های عضو تحویل داده است. اعضا فقط می‌توانند با مدنظر قرار دادن معیارهای فیفا، اعضای این کمیته را مشخص کنند. به‌صورت نمونه ایران نمی‌تواند یکی از اعضای هیات دولت یا نماینده‌های مجلس را در این کمیته قرار دهد، چون با قانون استقلال فدراسیون‌ها در تضاد است.

مهدی محمدنبی دبیرکل فدراسیون فوتبال از اعضای مجمع خواسته بود پیشنهاد‌های خود را در فرآیند اصلاح اساسنامه تا تاریخ ۲۷ فروردین‌ماه ارسال کنند. بخشی از این پیشنهاد‌ها به فدراسیون فوتبال رسیده که موارد موردنظر اعضای مجمع بود. اما نه مورد بررسی هیات‌رییسه قرار گرفت، نه تصویب شد و نه فعلا در پیش‌نویس اساسنامه ردی از آن‌ها وجود دارد.

پس حتی اگر ایران تلاش کند که نظر باشگاه‌ها، بازیکنان و اعضای مجمع عمومی فدراسیون فوتبال را به‌صورت دقیق در اصلاح اساسنامه‌‌اش لحاظ کند، این زمان به دو برابر افزایش خواهد یافت؛ مثلا سه ماه.

دلیل این‌که فدراسیون ایران تاریخ نیمه اول مهرماه را به فیفا ارایه می‌کند، شاید در ظاهر «پیچیدگی» اصلاح اساسنامه باشد و همین‌طور ادامه شیوع ویروس کرونا. ولی نه نگارش اصلاحیه کاری پیچیده است و نه دومی می‌تواند تاریخ را تا مهرماه به تعویق بیندازد.

فدراسیون فوتبال ایران این‌ روزها در حال رایزنی برای از سرگیری ادامه رقابت‌های لیگ برتر از نیمه دوم خردادماه است. پس قاعدتا «کرونا» مشکل واقعی فدراسیون نیست.

خبرگزاری تسنیم روز یازدهم فروردین‌ماه اعلام کرده بود که سه نهاد حکومتی در ایران اعلام کرده‌اند که باید اساسنامه فدراسیون فوتبال ایران را بازخوانی و تایید کنند.

به‌این‌ترتیب اساسنامه باید ابتدا به تایید هیات دولت، سپس مجلس و درنهایت شورای نگهبان برسد؛ اگر هر سه موافقت کردند، به فیفا ارایه شود. ایران از اعلام این موضوع به فیفا استقبال نمی‌کند. شاید به این دلیل که فدراسیون جهانی فوتبال، ارایه اساسنامه به دو قوه مقننه و مجریه و درنهایت شورای نگهبان را نمونه‌ای از دخالت سیاست در امور فوتبال بداند.

هرچند که باید به یاد داشت فیفا در اساسنامه خود تاکید کرده که قوانین فوتبال هر کشور باید «بر پایه اساسنامه فدراسیون جهانی و قوانین جاری آن کشور» نوشته شود. اما از این‌که اساسنامه پس از تصویب در مجمع فدراسیون فوتبال به تصویب دو نهاد دیگر دولتی و حکومتی برسد خرسند نخواهد شد.

از سوی دیگر خبرگزاری فارس در خبری کوتاه اعلام کرده که «برگزاری انتخابات منوط به طی شدن بدون مشکل روند اصلاح اساسنامه فدراسیون و گرفتن مجوز آن از سوی مراجع ذیصلاح است.» یعنی شورای نگهبان، مجلس و دولت باید برای برگزاری انتخابات فدراسیون فوتبال هم مجوز صادر کنند.

ایران با اعلام تاریخ نه‌چندان دقیق نیمه اول مهرماه، فعلا در حال بررسی واکنش‌های احتمالی فدراسیون جهانی فوتبال است. هرچند که هرچه این تاریخ بیشتر به درازا بکشد، خطر تعلیق فوتبال ایران هم وجود خواهد داشت. فیفا حیات یک فدراسیون ملی تابعه‌اش با سرپرستی موقت را تاب نمی‌آورد.

 

مطالب مرتبط:

بازگشت مهدی تاج به ایران و اتاق ریاست فدراسیون فوتبال؛ مهندسی تعلیق

وحید کردانی کیست؟ بازیگردان مهدی تاج برای تعلیق ایران در کنفدراسیون آسیا

مهدی تاج استعفا کرد

کرونا در سایه فوتبال امنیتیِ ایران

تمامی مسابقات فوتبال ایران تعطیل شد

امروز با فیفا در خانه بمانید؛ مهم‌ترین تصمیم قرن برای فوتبال