دانیال دایان، شهروندخبرنگار- افغانستان
سه‌شنبه ۱۵ اردیبهشت جمعی از فعالان مدنی و شهروندان شهر «هرات» در افغانستان در اعتراض به غرق شدن مهاجران افغانستانی که بنا به گفته شاهدان عینی، ماموران مرزی آن‌ها را مجبور به پریدن در رودخانه «هریرود» کرده بودند، مقابل ساختمان فرمانداری تجمع کردند. شنبه ۱۳ اردیبهشت، رسانه‌های افغانستانی خبر دادند که بیش از ۵۰ مهاجر افغانستانی توسط نیروهای مرزبانی ایران دستگیر شدند، مورد ضرب و شتم قرار گرفتند و به رودخانه هریرود انداخته شدند. اگرچه ایران اتهام غرق کردن مهاجران را تکذیب کرده است، اما وزارت خارجه افغانستان خواهان تحقیقات همه‌جانبه شده است.
حکومت افغانستان تاکنون در مقابل این واقعه به شکل رسمی موضع‌گیری نکرده است اما برخی از مقامات محلی خواستار تشکیل کمیته حقیقت‌یاب شده‌اند. ناپدید و غرق شدن مهاجران افغانستانی در مرز دو کشور خشم شهروندان و فعالان مدنی را برانگیخته است. آن‌ها در تجمعی که برپا کردند، خواستار محاکمه عاملان این مساله، پاسخگویی جمهوری اسلامی و همچنین پرداخت غرامت شده‌اند.
سید «اشرف سادات»، از فعالان حقوق بشری استان هرات که در این تجمع حضور داشت، در گفت‌وگو با «ایران‌وایر» یادآور شد که برخورد نیروهای ایرانی همواره با مهاجران افغانستانی خشونت‌بار بوده است: «در حادثه اخیر تمام ارزش‌های انسانی و حقوق بشری زیر پا گذاشته شد. ما می‌خواهیم این مساله در دادگاه‌های بین‌المللی بررسی و عدالت اجرا شود. وگرنه این مساله می‌تواند آغاز فاجعه‌ای دیگر و تکرار موارد مشابه باشد.»
حکومت افغانستان زیر فشار افکار عمومی قرار گرفته است. پیش‌تر، سید «وحید قتالی» فرماندار هرات به ایران‌وایر گفته بود که تحقیقات درباره چگونگی غرق شدن این گروه از مهاجران افغانستانی آغاز شده و قرار است که نتیجه تحقیقات به «محمد اشرف غنی»، رییس‌جمهور این کشور ارائه شود. همچنین، به گفته مقامات افغانستانی کابل و تهران بر سر تشکیل کمیته حقیقت‌یاب به توافق رسیده‌ا‌ند.
«محمد قاسم» دایی «عبدالباری» یکی از غرق‌شدگان است. عبدالباری، تنها نان‌آور خانه بود که حالا گفته می‌شود مرزبان‌های ایرانی او را مجبور کرده‌اند تا خود را به رودخانه بیندازد: «پدر و مادر عبدالباری در شوک هستند و کنترل اعصاب خود را ازدست‌داده‌اند. اسلام و هیچ دینی نگفته که یک انسان را بگیر، لت و کوب [ضرب و شتم] کن و بعد به دریا بینداز، تماشا کن و بخند. ما از دولت می‌خواهیم که قتل این بچه‌‌ها را پیگیری کند. ایران باید غرامت بپردازد.» به گفته او پیکر عبدالباری بر اثر ضرب و شتم کبود شده است.
«حلیمه پژواک»، یکی شهروندان معترض به این واقعه است که او هم در این تجمع حضور دارد. او در گفت‌وگو با ایران‌وایر تاکید کرد که حکومت افغانستان نباید مقابل این مساله سکوت کند: «این بار اول و آخر نیست که مرزبانان ایرانی مهاجران افغانستانی را می‌کشند. باید مقابل جنایت‌های این‌چنینی حکومت ایران گرفته شود. ایران نباید اجازه دهد که مهاجران افغانستانی را به قتل برسانند. مهاجران افغانستانی را دستگیر و شکنجه کرده‌اند و وحشیانه به قتل رسانده‌اند. این کار غیرقانونی و خلاف ارزش‌های انسانی است.»
او نیز از حکومت ایران می‌خواهد که عاملان این واقعه را محاکمه و مجازات کند.
«مبین ژوندی‌وال»، یکی دیگر از معترضان است. او به ایران‌وایر گفت: «این عملکرد ضد انسانی ایران است و ما خواستار آن هستیم که کشورهای دخیل، سازمان ملل و دیوان لاهه به این قضیه رسیدگی کند. ایران به‌جای آن‌که آغوش خود را روی مهاجران کشور همسایه بگشاید، هم‌وطنان ما را به گلوله می‌بندد. این جنایت ضد بشری است و ما تا وقتی‌که عدالت در خصوص شهدایمان اجرا نشود، دست از مبارزه خواهیم کشید.»
این واقعه در شبکه‌‌های اجتماعی هم خبرساز شد. بسیاری از کاربران افغانستانی و ایرانی نسبت به لزوم انجام تحقیقات و پاسخگویی جمهوری اسلامی واکنش نشان دادند.
«همایون شهیدزاده»، نماینده استان «فراه» در پارلمان افغانستان در حساب کاربری خود در فیس‌بوک این واقعه را محکوم کرد و نوشت: «جنایت آشکار مرزبانان کشور ایران علیه مهاجران مظلوم افغانستان خلاف موازین حقوق بشری، قوانین مهاجرت و پناهندگی است.»
«صحرا کریمی»، فیلم‌ساز و رییس «افغان فیلم» افغانستان نیز در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «اگر در ایران جنگ شود، ایرانی‌ها مجبور به مهاجرت شوند؛ به افغانستان بیایند؛ ما افغان‌ها چه رفتاری با مهاجران ایرانی خواهیم داشت؟ مطمئن هستیم که ۳۰ تا ۵۰ نفر را به دریا نمی‌اندازیم. ما افغان‌ها با تمام خصوصیات منفی‌مان، یک خصلت خوب داریم که هرگز مهمان و پناه‌جو را قتل‌عام نمی‌کنیم.»
فقر و ناامنی دو عامل مهم مهاجرت افغانستانی به ایران است. سال‌ها است که آن‌ها برای کار و تامین معیشت به کشور همسایه می‌روند؛ چه قانونی و چه غیرقانونی؛ اما بسیاری از مهاجران هستند که ناپدید می‌شوند یا جان خود را از دست می‌دهند؛ بدون آن‌که خبری از آن‌ها به دست آید. این بار جریان آب رودخانه هریرود پرده از این واقعه برداشت و اجساد مهاجران را به وطنشان بازگرداند.
شما هم می‌توانید خاطرات، مشاهدات و تجربیات خود از قاچاق انسان، پناهندگی و مهاجرت به اشتراک بگذارید. اگر از مسئولان دولتی یا افراد حقیقی و حقوقی که حق شما را ضایع کرده‌اند و یا مرتکب خلاف شده‌اند شکایت دارید، لطفاً شکایت‌های خود را با بخش حقوقی ایران وایر با این ایمیل به اشتراک بگذارید: [email protected]
مطالب مرتبط:
شاهدان عینی: ماموران مرزی ایران هم‌سفران افغانستانی‌مان را غرق کردند
سیاست‌های عبدالله عبدالله برای مهاجران افغانستانی، لشکر فاطمیون و مداخلات ایران چیست؟
مسدود شدن کارت‌های عابر بانک مهاجران افغانستانی در ایران
زندگی پر فراز و نشیب یک جنگ‌جوی لشکر فاطمیون
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر