مرجان عمادی، شهروند خبرنگار، کرج
ابتلای ۱۵ نفر از اعضای خانواده به ویروس کرونا بعد از شرکت در مراسم ختم یک مادربزرگ در شهر فسا در دو روز گذشته خبرساز شد.
«جلال کریمی»، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی فسا این خبر را اعلام کرد و گفت: «تعدادی از این مبتلایان، کودک و افراد جزو گروه‌های پُر خطر هستند.»
او افزود: «غربال‌گری از افرادی که در این مراسم ختم شرکت داشته‌اند، ادامه دارد و ممکن است این تعداد در ساعات و روزهای آینده افزایش یابد.»
با این که از اوایل شیوع ویروس کرونا، مسوولان بهداشتی در سایر نقاط دنیا و ایران درباره خودداری از تشییع جنازه عمومی و عدم برگزاری مراسم ختم برای قربانیان بیماری «کووید- ۱۹» هشدار داده‌اند اما در مواردی، سنت‌ها و تصمیم‌گیری احساساتی مانع از جدی گرفتن این هشدارها شده است.
شهروندخبرنگار «ایران‌وایر» با چند خانواده که در زمان شیوع کرونا عزیزان خود را از دست داده‌اند، درباره برگزاری مراسم سوگواری گفت‌وگو کرده است.
***
چند روز پیش، مادرشوهر ۷۶ ساله «حنا» بر اثر ابتلا به ویروس کرونا در یکی از بیمارستان‌های اصفهان فوت می‌کند و از همان روز زندگی او دچار تحول بزرگی می‌شود: «همسرم فرزند کوچک و آخر خانواده است و در زمان کودکی، پدرش را از دست داده است. او وابستگی شدیدی به مادرش داشت. وقتی در بیمارستان متوجه فوت مادرش شد، به شدت منقلب شد و با دعوا و التماس از مسوولان بیمارستان خواست که جسد مادرش را در آغوش بگیرد.»
یکی از مسوولان بیمارستان از آشناهای نزدیک خانواده آن‌ها بوده است: «خلاصه با پارتی بازی، لباس مخصوص پوشید و رفت با مادرش خداحافظی کرد.»
او می‌گوید مراسم تشییع به شکل خصوصی برگزار شده و وزارت بهداشت اجازه تشییع عمومی مراسم را نداده است اما تمام خواهر و برادرهای همسرش بعد از مراسم در خانه مادر همسرش جمع شدهاند: «در همان خانه‌ای که بیمار مبتلا به ویروس کرونا حضور داشت، بدون این که ضدعفونی انجام شود، جمع شده و مثل افراد معمولی مراسم گرفته‌اند و فامیل هم به دیدن‌شان می‌آیند. خیلی از میهمان‌ها هم احساساتی شدند و همسرم و یا خواهر و برادرهایش را در آغوش گرفتند.»
یک روان‌شناس ساکن تهران در این زمینه می‌گوید: «در مورد سوگواری در ایام کرونا دستورالعمل‌هایی توسط انجمن علمی پزشکی اجتماعی ایران منتشر شده است که در جلوگیری از وقوع خطرات جبران‌ناپذیر بسیار موثرند. اما این که چه قدر به این دستورالعمل‌ها عمل شود، موضوعی است که به میزان سلامت و یا آسیب دیدگی روان خانواده متوفی بستگی دارد.»
حنا درباره رعایت فاصله ایمنی و نکات بهداشتی مربوط به کرونا بارها به همسرش تذکر داده اما متهم به بی‌مهری و بی‌‌تفاوتی در برابر فوت مادر همسرش شده است: «چند باری هم که به شوهرم در این مورد تذکر دادم، عصبانی شد و گفت مثل این که تو اصلا درک نمی‌کنی ما در چه شرایطی هستیم.»
پدر و مادر حنا که هر دو بالای ۷۰ سال سن دارند، در این مراسم شرکت نکرده و فقط تلفنی به خانواده همسر دخترشان تسلیت گفته‌اند: «این هم شده است موضوع دیگری برای اختلاف. شوهرم دو سه بار به من گفت غریبه و آشنا آمدند و پدر و مادرت نیامدند، من هم دیگر کاری به آن‌ها ندارم.»
آقای روان‌شناس می‌گوید:«بر اساس نظریه اریک برن، انسان همواره با سه بخش والد، بالغ و کودک سروکار دارد. متاسفانه در سوگواری این روزها، مخصوصا اگر متوفی بر اثر کرونا فوت کرده باشد، بخش بالغ کمتر قدرت تصمیم‌گیری دارد؛ مگر در مورد انسان‌هایی با میزان خویشتن‌داری بیشتر. ترکیب والد و کودک باعث می‌شود بستگان نزدیک متوفی به شکل شخصیت قربانی عمل کنند و مبنای تصمیم گیری آن‌ها این باشد که حالا که مثلا مادرم در بین ما نیست، من هم نمی‌خواهم باشم و هیچ چیز و هیچ کس برایم اهمیت ندارد.»
به عقیده این روان‌شناس، حس سوگ و سوگواری معمولا بعد از گذشت ۴۰ روز از فقدان متوفی، در بستگان نزدیک او از بین می‌رود: «در مساله از دست دادن عزیزان در اثر کرونا اما بی‌احتیاطی چند روزه و از بین رفتن حس خویشتن‌دوستی می‌تواند فرد را مبتلا کند و خدایی نکرده خطرات جبران ناپذیری داشته باشد.»
«علی‌رضا» هم یکی از عزیزانش را در اثر ابتلا به بیماری کووید-۱۹ از دست داده است: «پدربزرگ مادری من ۸۴ سال داشت. البته با این که بسیار عزیز بود، باید بگویم که ویروس کرونا فقط بهانه مرگ بود وگرنه دو سالی بود که مشکلات شدید جسمی داشت و مدام در بیمارستان بستری می‌شد.»
او و نوه‌های دیگر خانواده از جمع شدن در خانه پدربزرگ و مراسم عزاداری جلوگیری کرده‌اند: «با مادرم و خاله و دایی‌ها صحبت کردیم و آن‌ها را قانع کردیم جایی جمع نشوند. در این مدت همه آن‌ها به بیمارستان رفت و آمد داشتند و احتمال ناقل بودن‌شان زیاد است.»
آن‌ها حرف جوان‌ترها را جدی گرفته و فقط در مراسم تشییع با رعایت کامل دستورات بهداشتی حاضر شدهاند. بعد از مراسم هم هرکسی به خانه خودش رفته است. اما علی‌رضا می‌گوید: «همه به شدت افسرده هستند. فکر می‌کنند کم کاری کرده و به پدرشان ارزش نگذاشته‌اند. یک گروه واتس‌اپ خانوادگی داریم که از بعد از فوت پدربزرگم پرشده است از ناله‌های خاله‌ها و مامانم که برای غریبانه و مظلومانه رفتن پدرشان می‌نویسند.»
آقای روان‌شناس می‌گوید: «برگزاری مراسم سوگواری عامل تسکین خانواده‌ها است. من به بستگان و دوستان خانواده‌هایی که عزیزان خود را از دست می‌دهند، توصیه می‌کنم حتما از تماس تلفنی با صاحبان عزا و ابراز همدردی غافل نشوند.»
علی‌رضا هم این موضوع را تایید می‌کند: «روزی که هفتم پدربزرگم می‌شد، چند نفر از اعضای فامیل در یک گروه تلگرامی ختم قرآن برای او برگزار کردند و این موضوع خیلی اطرافیان ما را خوشحال کرد.»
سعید هم یکی از کسانی است که این روزها صاحب عزا است، می‌گوید: «شوهر خواهرم بر اثر کرونا نمرد، سکته قلبی کرد.»
با این حال، سعید راه حلی پیدا کرده است تا از برگزاری مراسم سوگواری در خانه جلوگیری کند: «ما خانواده پرجمعیتی هستیم و چون اصالتا لر هستیم، عزاداری یکی از مراسم مهم برایمان است. همه می‌گفتند حالا که مساجد بسته است، باید در خانه مراسم بگیریم.»
سعید اما هر چه فکر می‌کند، بیشتر از جمع شدن خانواده بزرگ و دوستان و آشنایان می‌ترسد: «دیدم خانواده و دوستان ما همه می‌آیند؛ مخصوصا که می‌گویند طرف بر اثر کرونا نمرده است و احساس امنیت می‌کنند. هرچه فکر کردم، دیدم جمع شدن ۴۰، ۵۰ نفر در یک خانه ۱۰۰ متری در این روزها خیلی خطرناک است. از طرفی هم اگر مراسم نگیریم، یک عمر باید به خواهرم و بچه‌هایش جواب بدهم.»
او میهمانان را برای مراسم هفتم دعوت می‌کند اما یک روز مانده به مراسم، به یکی از دوستانش می‌گوید که به خانه آن‌ها بیاید و خودش را مامور وزارت بهداشت معرفی کند: «دوستم آمد خودش را مامور وزارت بهداشت معرفی کرد و گفت اگر مراسم سوگواری برگزارکنید، خانه را پلمپ می‌کنیم.»
سعید می‌گوید قبلا شنیده بود که در چند شهر مامورانی از طرف وزارت بهداشت به خانه افرادی که در اثر ابتلا به ویروس کرونا فوت کرده‌اند، رفته و تذکر داده بودند. او هم از این شنیده‌اش استفاده کرده است تا جلوی شیوع ویروس در خانواده خود را بگیرد: «خواهرم وقتی وضعیت را دید، خودش تماس گرفت و از میهمان‌ها عذرخواهی کرد.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر