هدف: فیلترینگ اینستاگرام؛ آنچه اصولگرایان مجلس یازدهم می‌خواهند؟

محسن سپهری؛ شهروندخبرنگار

«خدا کند اینستاگرام فیلتر شود»؛ این اظهارنظر «حسن نوروزی»، نماینده اصولگرای عضو کمیسیون حقوقی مجلس یازدهم، اگرچه مورد تازه‌ای نیست اما بار دیگر بحث‌هایی میان کاربران شبکه‌های اجتماعی ایجاد کرده و حالا کاربران اینستاگرام که از انگشت‌شمار شبکه‌های اجتماعی در ایران است که هنوز دچار فیلترینگ نشده، نگران‌اند تا آن را نیز از دست بدهند. اینستاگرام، به‌عنوان محبوب‌ترین و پرکاربرترین شبکه اجتماعی در بین ایرانیان، محل کسب درآمد برخی از شهروندان و همچنین، ابزاری جهت سرگرمی‌ و ارتباط شناخته می‌شود.

فیلترینگ تلگرام که اردیبهشت ۱۳۹۶ اتفاق افتاد، از بدترین تجربه‌های فیلترینگ در ایران برای مردم محسوب می‌شود؛ بسیاری که از طریق تلگرام فعالیت‌های اقتصادی یا حتی درآمدزایی مختصر داشتند دچار مشکل شدند بااین‌حال اعتراضشان به‌جایی نرسید.

براساس آمار رسمی، تعداد کاربران این پیام‌رسان ۸ ماه پس از فیلترینگ آن از سوی جمهوری اسلامی، نه‌تنها ثابت ماند بلکه حتی افزایش هم پیدا کرد. بااین‌حال، فیلترینگ تلگرام باعث شد تا کاربران ایرانی به شکل گسترده‌ای به استفاده از فیلترشکن‌ها روی بیاورند. براساس آمار، در مدت‌زمان بین آذر تا بهمن ۱۳۹۶، کاربران سایفون که یکی از عمده‌ترین فیلترشکن‌ها به‌شمار می‌آید، دو برابر شد. همچنین گروه فناوری اطلاعات دانشگاه تهران اعلام کرد که دو روز پس از فیلترینگ تلگرام در ایران، آمار بازدیدها از ۲ میلیارد به ۶۰۰ میلیون کاهش یافت اما ۱۵ روز بعد این آمار دوباره به ۱.۷ میلیارد بازدید رسید.

اکنون، اینستاگرام که با ۲۴ میلیون کاربر ایرانی از مهم‌ترین شبکه‌های اجتماعی میان ایرانیان است، هدف حمله‌های اصولگرایانی است که به‌تازگی به مجلس شورای اسلامی راه یافته‌اند؛ آن‌ها دلایل این امر را تهدید شبکه‌های اجتماعی برای جوانان، محتوای غیراخلاقی و حذف پست‌هایی با تصویر «قاسم سلیمانی» پس از کشته شدن او در عراق اعلام می‌کنند و به گفته «موسی غضنفرآبادی»، دیگر نماینده اصولگرای مجلس یازدهم، «فضای خانمان‌سوز، بی‌دینی، بی‌غیرتی، غرب‌گرایی و بی‌اخلاقی در پیام‌رسان‌های خارجی وجود دارد.» درنتیجه مجلس یازدهم در همین ابتدای راه، کمر به بستن و فیلترینگ اینستاگرام بسته است. چندی قبل نیز «محمد سبزی» از نمایندگان مجلس گفته بود این مجلس در راستای خواسته‌های «علی خامنه‌ای»،‌ رهبر جمهوری اسلامی که خواهان کنترل فضای مجازی است این وظیفه را دنبال خواهد کرد.

در روزهای اخیر نیز در مجلس بحث فیلترینگ اینستاگرام داغ بوده، به‌طوری‌که روز اول تیرماه و در زمان حضور «محمدجواد آذری جهرمی»، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در صحن علنی مجلس که به‌منظور تشریح گزارش خود از عملکرد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات آن حاضر شده بود، به اعتراض نمایندگان درباره اینستاگرام و ایجاد محدودیت در فضای مجازی پاسخ داد.

در این جلسه، «محمدحسن آصفری»، نماینده مردم اراک در مجلس گفته بود که «امروز بیش از هزار سرور خارجی در کشور فعال است و بخش اعظمی از زیرساخت‌ها و پهنای باند اینترنت کشور در اختیار سرورهای خارجی است و آیا این یک کودتای فرهنگی علیه آرمان‌های امام و شهدا نیست؟ و آیا شما به‌عنوان وزیر اجازه می‌دهید فرزندتان در سنین نوجوانی به اینستاگرام دسترسی داشته باشد و این حجم از محتوای غیرفرهنگی و غیراخلاقی را رصد کند.»

«فاطمه محمدبیگی»، نماینده مردم قزوین، البرز و آبیک، نماینده دیگری بود که در مجلس خطاب به آذری جهرمی گفت که «چندی پیش اینستاگرام انتشار تصاویر هرزه‌نگاری را در بستر خود آزاد کرد، درصورتی‌که همین شبکه اجتماعی در ایام شهادت سردار سلیمانی به‌طور مکرر اقدام به حذف پست‌های تسلیت کاربران ایرانی می‌کرد؛ شما چه اقدامی را در مقابله با این موضوع انجام داده‌اید؟ نه‌تنها چاره‌جویی نشده بلکه شواهد حاکی از آن است که هم‌اکنون بیش از ۵۰ درصد ترافیک داده‌های کشور به این شبکه اجتماعی اختصاص دارد. این در حالی است که طبق مصوبه‌های موجود در کشور نباید بیش از یک‌سوم کل ترافیک داده‌ها به مجموع پیام‌رسان‌های خارجی اختصاص یابد؛ اصرار شما برای زیر پا گذاشتن مقررات جاری کشور در این زمینه چیست؟ آنچه برای ما اهمیت دارد، اختصاص نیمی از ترافیک داده‌های کشور به این پیام‌رسان خارجی است که شما می‌توانید آن را مدیریت کنید.»

موسی غضنفرآبادی، نماینده بم هم در این نشست علنی، پس از ارائه گزارش وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اظهار کرده بود که «فضای مجازی و سرعت اینترنت اتوبان امنی برای ضدانقلاب و دشمنان ملت ایران به وجود آورد و بسیاری از جوانان ما در این اتوبان کشته و مجروح شدند. امروز اینستاگرام قتلگاه اعتقادات جوانان شده، چقدر از خانواده‌ها که به خاطر وجود این فضا متلاشی نشدند. فضای خانمان‌سوز، بی‌دینی، بی‌غیرتی، غرب‌گرایی و بی‌اخلاقی در پیام‌رسان‌های خارجی وجود دارد، چه کسی باید تهدیدها در این فضا را برطرف کند.»

به نظر می‌رسد مجلس جدید که گروهی از اصولگرایان بدنه جمهوری اسلامی هستند، از همین‌الان رقابت با دیگر جناح‌ها را برای به دست آوردن کرسی ریاست جمهوری در سال ۱۴۰۰ آغاز کرده‌اند، آن‌ها آذری جهرمی را کاندید احتمالی اعتدال‌گرایان برای ریاست جمهوری و رقیب کاندیدای خود می‌دانند و احتمالا فکر می‌کنند فیلترینگ اینستاگرام می‌تواند نقطه‌ضعف بزرگی برای رقیب باشد.