گزارش شاخص جهانی شکاف جنسیتی ۲۰۲۰ مجمع جهانی اقتصاد می‌گوید که ایران در میان ۱۵۳ کشور جهان در رتبه ۱۴۸ از نظر شاخص جهانی شکاف جنسیتی قرار دارد که جایگاه آن نسبت به دو سال گذشته میلادی شش پله سقوط کرده است. این شاخص تفاوت های میان دو جنس زنان و مردان را در چهار بعد سیاسی، اقتصادی، آموزش و بهداشت بررسی می کند. بسیاری از جزییات این گزارش بین‌المللی داده‌های رسمی که معاونت امور زنان ریاست جمهوری از سال گذشته تا کنون به تدریج منتشر کرده است، تایید میکند. جزییات این دو گزارش را در زیر می‌خوانید.
***
بر اساس گزارش شاخص جهانی شکاف جنسیتی در سال ۲۰۲۰ ایران در میان کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، جزء ۱۰ کشور اول برابری جنسیتی قرار ندارد و طبق گزارش و در جایگاه ۱۶ و قبل از سوریه، عراق و یمن قرار دارد.
شاخص جهانی جنسی یک شاخص مقایسه‌ای میان دو جنس است که برای نخستین‌بار بار در سال ۲۰۰۶ توسط انجمن جهانی اقتصاد معرفی شده است.
این شاخص تفاوت‌های میان دو جنس را در چهار بعد سیاسی، اقتصادی، آموزش و بهداشت بررسی میکند. اهمیت این شاخص در کنار دقت عمل بالا و اعتباری که در میان شاخص‌های جهانی دارد، به دلیل کیفیت اندازه‌گیری آن یعنی اندازه گرفتن فاصله میان زنان و مردان در ابعاد یاد شده است.
شاخص‌های مورد بررسی مجمع جهانی اقتصاد برای تهیه این گزارش، شامل مشارکت اقتصادی و فرصت‌ها، دستاوردهای آموزشی، سلامت و بقا و توانمندسازی سیاسی است.
در گزارش سال ۲۰۲۰ نشان می‌دهد که ایران همچنین در زیر شاخص‌ها همچون مشارکت در بازار کار رتبه ۱۴۸، در کسب مناصب مدیریتی رتبه ۱۱۵ و کسب مشاغل تخصصی رتبه ۱۲۰ را در جمع کشورهایی با شکاف بالای جنسیتی در حوزه اقتصاد به خود اختصاص داده است.
بررسی دیگر شاخص‌های اقتصادی در این بخش نشان می‌دهد که ایران از نظر میزان کسب درآمد زنان نسبت به درآمد مردان، در جایگاه ۱۴۹ قرار دارد، بر اساس این گزارش، زنان تقریباً یک‌پنجم مردان درآمد دارند.
بسیاری از جزئیات این گزارش که یک نهاد بین‌المللی تهیه و منتشر کرده است را داده‌های رسمی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری ایران هم تائید میکند.
این معاونت از سال گذشته به تدریج داده‌های مهمی درباره وضعیت کلی و جزئی زنان در ایران منتشر کرده که بخشی از آن مربوط به شکاف جنسیتی در بازار کار و پستهای مدیریتی در سیستم دیوانی جمهوری اسلامی است.
این گزارش می‌گوید که سال ۱۳۹۶ تنها ۲.۵ درصد زنان در پستهای مدیریت عالی قرار داشته‌اند که در سال‌های ۹۷ و ۹۸ به ترتیب ۳.۹ و ۵.۵ درصد افزایش یافته است.
در این گزارش همچنین آمده که سال ۹۶ حدود ۶.۹ درصد زنان پستهای مدیریت میانی در ایران را برعهده داشته‌اند که در سال‌های ۹۷ و ۹۸ به ترتیب ۸.۱ و ۹.۳ درصد بوده است.
سهم زنان در پستهای مدیریتی میانی اما از همه بیشتر بوده و براساس این گزارش در سال ۹۶ معادل ۱۶.۹ درصد و در سال‌های ۹۷ و ۹۸ به ۲۰.۶ و ۲۳ درصد افزایش یافته است.
در بخش دیگری از این گزارش آمده که سال ۹۸ در مقابل هزار و ۱۵۹ مدیر عالی‌رتبه مرد، تنها ۶۷ زن صاحب چنین پستی بوده‌اند.
در این سال در مقابل ۱۸ هزار و ۷۰۱ مدیر میانی مرد، نیز تنها هزار و ۹۲۴ زن مدیر میانی بوده‌اند.
در همین سال همچنین در مقابل ۳۶ هزار و ۴۲۳ مدیر پایه مرد، حدود ۱۱ هزار زن صاحب چنین پستی در سراسر کشور بوده‌اند.
این معاونت در شرایطی از رشد ۳۶ درصدی انتصاب زنان در پستهای دولتی طی دو سال گذشته خبر داده که نگاهی به آمار کنونی مدیران زن در ایران نشان می‌دهد که سهم آنها از پستهای مدیریتی بسیار ناچیز است.
بخش دیگری از گزارش معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری مربوط به پستهای مدیریتی دولتی در ۱۶ استان ایران است.
این آمار می‌گوید که استان قم رتبه نخست شکاف جنسیتی در ایران را به خود اختصاص داده است به طوری که تنها ۵.۳ درصد زنان دارای پستهای مدیریتی در این استان هستند.
استان خوزستان با ۵.۷ درصد و استان آذربایجان شرقی با ۶.۱ درصد در رتبه‌های بعدی این شکاف جنسیتی قرار دارند.
در مقابل استان بوشهر با ۱۸.۴ درصد و استان گیلان با ۱۶.۴ درصد و استان چهارمحال و بختیاری با ۱۶.۲ درصد سه استانی هستند که زنان پستهای مدیریتی بسیار بیشتری نسبت به سایر استان‌های ایران دارند.
هم آمار‌های جهانی و هم آمار‌های رسمی منتشر شده از سوی نهاد‌های رسمی در ایران، نشان می‌دهد که زنان در چهار رکن اساسی مشاركت و فرصت اقتصادی،دستيابي به آموزش، بهداشت و بقا و توانمندسازی سیاسی راهی طولانی پیش‌رو دارند.
این تصویر کلی از بهره‌مندی زنان از پستهای دولتی در ایران خود گویای یک عقب‌‌ماندگی مهم در کشوری است که زنان دست‌کم نیمی از جمعیت آن را تشکیل می‌دهند و در سال‌های اخیر تلاش‌های بسیاری برای شکستن محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها و تبعیض‌ها را آغاز کرده‌اند.
سایت معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری هم سال ۱۳۹۷ یادداشتی در انتقاد از این تبعیض منتشر کرد. در بخشی ازاین یادداشت آمده : «شاخص شکاف جنسیتی در ایران تنها بازگو کننده میزان نابرابری میان زنان و مردان در ایران نیست، بلکه میزان دور بودن کشورمان از مسیر توسعه را هم نشان می‌دهد.»
این یادداشت همچنین به مولفه حضور زنان در پستهای سیاسی مهم در ایران نمره صفر داده است: «در شاخص سیاست در مولفه های حضور زنان به عنوان رییس دولت و زنان در پست های وزارتی به دلیل عدم حضور حتی یک زن نمره ایران صفر است، در مولفه حضور زنان در مجلس در حال حاضر تنها ۶ درصد نمایندگان مجلس را زنان تشکیل می‌دهند.»
جنبش فراگیر زنان در این سال‌ها هرچند توانسته گام‌های کوچکی برای کاهش این شکاف جنسیتی در ایران بردارد و به برخی از حقوق اولیه و ابتدایی خود برسد، اما قانون، سنت، مذهب و برخی جریان‌های واپس‌گرا همچنان به عنوان چهار عامل کند کننده روند این جریان برابری‌خواه عمل میکنند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر