ونوس امیدوار
«نوید» کارمند است. او از یک‌سو از این‌که خرج و مخارج روزمره خانه، به‌ویژه موادغذایی و تنقلات در دوران شیوع کرونا و خانه‌نشینی بچه‌ها سه برابر شده شاکی است و از سوی دیگر نگران چاقی و اضافه وزن فرزندش است که هنوز در سن پیش دبستانی به سر می‌برد.
نوید با اشاره به این که پسرش زمینه چاقی دارد و امسال به دلیل همه‌گیری کرونا، اجاره بیرون رفتن از خانه و بازی در پارک و دوچرخه‌سواری در فضاهای عمومی را ندارد، می‌گوید: «ارسلان پسرم هفت سالش است اما حدود شش کیلو اضافه وزن دارد و شکمش کاملا جلو آمده است؛ به طوری‌که مجبورم برایش لباس سایز ۹ سال بخرم.»
نوید به افزایش وعده‌های غذایی و خوردن تنقلات پسرش اشاره می‌کند و می‌افزاید: «امسال مصرف گوشت، برنج و میوه خانه ما در کنار انواع تنقلات مثل پفک، چیپس، ذرت، انواع بیسکویت، کیک و بستنی چند برابر شده است. زیرا ارسلان یا مرتب جلوی تلویزیون است و مشغول تماشای کارتون یا گوشی در دست دارد و بازی می‌کند و دوست دارد حین بازی، چیزی هم بخورد.»
او هم‌چنین می‌گوید: «در آپارتمان ۷۰متری نمی‌توان از بچه انتظار داشت دوچرخه سواری کند یا بازی‌های پرتحرک انجام دهد. بنابراین، مجبورم با بازی‌های کامپیوتری، تلویزیون و خوراکی سرگرمش کنم. ولی این اضافه وزن و پرخوری او به دردسری جدید تبدیل شده است.»
اضافه وزن و چاقی ناشی از خوردن تنقلات و هله هوله در این روزهای خانه‌نشینی به یکی از مشکلات اساسی بسیاری از خانواده‌ها تبدیل شده است؛ مشکلی که براساس مطالعات موجود، نه تنها خطر ابتلای کودکان به ویروس کرونا را افزایش می‌دهد بلکه می‌تواند در سنین بزرگ‌سالی منجر به خطرات جدی مانند فشارخون، چربی، بیماری‌های قلبی، عروقی و حتی مرگ زودرس شود.
«فرنوش» هم با مشکلی مشابه نوید مواجه است. فرزندش در دوران خانه‌نشینی دچار اضافه وزن شده و به گفته خودش، این موضوع در حال تبدیل شدن به مشکلی جدی است و نمی‌داند چه‌طور می‌تواند پسر نوجوانش را به تحرک بیشتر وادارد.
او به زمان زیادی که «مازیار» پسرش برای بازی‌های آن‌لاین با دوستانش می‌گذارد، اشاره می‌کند: «به جز ساعاتی که مجبور است در کلاس درس مجازی حضور داشته باشد، بقیه وقت‌ها در حالی‌که هدفون به گوش دارد، پشت میز نشسته و روی لپ‌تاپش مشغول بازی با دوستانش است. گاهی هفت یا هشت ساعت می‌گذرد و او هم‌چنان در حال بازی کردن است و خودش را با خوراکی‌هایی که گاه و بی‌گاه جلویش می‌گذارم، سرگرم می‌کند.»
فرنوش می‌افزاید: «همین موضوع باعث شده است نه خواب درست و حسابی داشته باشد و نه غذای مفیدی در وعده‌های معین بخورد. زیرا در روزهای عادی تا ساعت ۱۱، ۱۲ شب سرگرم بازی است و در روزهای تعطیل معمولا شب تا صبح بیدار است و بازی می‌کند و روزها تا ظهر می‌خوابد.»
به گفته وی، این روزها این شیوه به مدل زندگی بسیاری از کودکان و نوجوانانی که به دلیل ترس از ابتلا به کرونا خانه نشین شده‌اند، تبدیل شده است: «آن‌چه نگرانم کرده، این است که روزبه روز شاهد افزایش وزن و از نُرم خارج شدن پسرم هستیم.»
فرنوش هم‌چنین می‌گوید: «من و پدر مازیار هر دو شاغل و تا عصر سرکار هستیم. بنابراین فرصت این‌که بخواهیم او را به گردش و پیاده‌روی ببریم، نداریم. پیش از بسته شدن مدارس، بچه‌ها حداقل در مدرسه اندکی تحرک و جنب و جوش داشتند و هر از گاهی هم آن‌ها را به گشت و گذار می‌بردیم اما حالا همه این‌ها تعطیل شده‌اند و ما مانده‌ایم و معضل اضافه وزن بچه‌ها.»
این روزها والدین زیادی مانند نوید و فرنوش شاهد اضافه وزن فرزندان‌شان هستند و به دنبال راه حلی برای پیش‌گیری از تداوم این وضعیت و خطراتی که در آینده ممکن است جان آن‌ها را به خطر بیاندازند؛ مشکلی که بسیاری از متخصصان و مشاوران تغذیه آن را ناشی از کم‌‌تحرکی بچه‌ها و بی‌حوصلگی والدین می‌دانند.
یک متخصص تغذیه با تایید اضافه وزن کودکان در دوران همه‌گیری کرونا به‌عنوان یک موضوع جدی، می‌گوید: «پیش‌گیری و حل این مشکل نیازمند داشتن برنامه‌ای منظم و هدفمند از سوی والدین است. این‌که بچه را در خانه نگه‌داریم و اجازه دهیم هر روز مدت طولانی بدون هیچ تحرکی یک جا بنشیند و بازی کامپیوتری انجام دهد یا کارتون تماشا کند و در این حین با یک مشت هله هوله‌ای که فاقد ارزش غذایی هستند و موجب گرسنگی کاذب می‌شوند، سرگرم باشد، می‌تواند مشکلات و صدمات جبران‌ناپذیری برای کودک به وجود آورد که منشا خیلی از آن‌ها، اضافه وزن و چاقی است.»
«مهرداد» نقش والدین را در مدیریت این موضوع بسیار مهم توصیف می‌کند: «برای این که مطمئن شوید کودک‌تان در محدوده سلامت قرار دارد، ابتدا باید میزان قد، وزن و شاخص توده بدنی (BMI) او را بررسی کنید و در صورت اطمینان از اضافه وزن، پیش از هر کاری تهیه و خرید غذاهای پرچرب، فست‌فود، نوشیدنی‌های گازدار، هله هوله مانند چیپس، پفک، شیرینی و شکلات را به حداقل رسانده و اجازه ندهید روزانه حجم زیادی از این مواد در اختیارش باشد.»
این متخصص تغذیه می‌گوید: «با توجه به این که کودکان زیر پنج سال روزانه حداقل سه ساعت و کودکان بالای پنج سال و نوجوانان تا ۱۸ سال حداقل یک ساعت به فعالیت بدنی دارند، لازم است پدر و مادرها وقت و حوصله بیشتری بگذارند و بچه‌ها را درگیر بازی‌های پرتحرک کرده و آن‌ها را در خانه یا در فضاهای باز، وادار به بازی و جنب و جوش کنند.»
وی با تاکید بر این‌که زمان خواب کودک در کنترل وزن از اهمیت زیادی برخوردار است، می‌گوید:«کودکان قبل از سن مدرسه نیاز به ۱۲ ساعت و در سن مدرسه نیاز به ۱۰ ساعت خواب شبانه دارند. زیرا هورمون رشد در ساعات‌های مشخصی ترشح می‌شود و کودکانی که دیروقت می‌خوابند، از دریافت کافی هورمون رشد محرومند. معمولا این کودکان چاق‌تر از هم‌سالان خود هستند و به دلیل این که افت هورمون بیشتری دارند، احتمالا کوتاه قد‌تر نیز خواهند بود.»
مهرداد به بازی‌های کامپیوتری به عنوان یکی از سرگرمی‌های اصلی بچه‌ها اشاره می‌کند و می‌افزاید: «اغلب این بازی‌ها با ایجاد حس خشم در کودکان، استرس آن‌ها را افزایش می‌دهد و موجب می‌شود تا نسبت به خوردن غذا و تنقلات بیشتر تحریک شوند.»
وی تشویق به خوردن آب، سبزیجات و میوه بیشتر را یکی از راه‌های کمک به کنترل وزن کودکان عنوان کرده و می‌گوید: «خوردن غذا به صورت دسته جمعی، گرفتن لقمه‌های کوچک هنگام غذاخوردن و در دسترس قراردادن میوه، از دیگر شیوه‌های کاهش وزن کودکان چاق در دوره خانه نشینی کرونا است.»
در حال حاضر از هشت میلیون کودک زیر پنج سال در کشور، حدود یک میلیون و ۱۲۰ هزار نفر، یعنی حدود ۱۴ درصد دچار اضافه وزن و چاقی هستند. در رده سنی نوجوانان نیز ۲۱ درصد دختران و پسران هفت تا ۱۸ سال گرفتار مشکل چاقی شکمی شده‌اند؛ مشکلی که در دوران خانه‌نشینی کرونا و پرخوری و کم تحرکی از هر زمانی بیشتر شده است. به طوری که اگر توصیه‌های متخصصان تغذیه جدی گرفته نشود، در آینده‌ای نه چندان دور شاهد گرفتاری‌های زیادی مانند دیابت، فشار و چربی خون در میان نسل جوان خواهیم بود.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر