با گذشت نزدیک به بیست ساعت از شنیده شدن صدای طولانی آژیر در شمال غرب تهران، تغییر مسیر چند هواپیما در آسمان پایتخت و از دسترس خارج شدن چند وبسایت حکومتی، مقام‌های جمهوری اسلامی همچنان از ارائه هرگونه توضیحی در این باره خودداری می‌کنند و معاون استاندار تهران هم فضای مجازی را سرزنش کرد.
ورود جنگنده اسرائیلی «تکذیب می‌شود»
بجز جملات کوتاهی که یکی دو تن از مسئولان استانداری تهران در ساعات اولیه بامداد شنبه گفته بودند، اطلاعات بیشتری از سوی مقام‌های جمهوری اسلامی درباره این رویدادهای عجیب ارائه نشد.
از میان خبرهای تازه‌تر می‌توان به سه مورد اشاره کرد.
- خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران، به نقل از «یک مقام آگاه در نیروهای مسلح» نوشت که «شایعه ورود جنگنده‌های اسرائیلی در آسمان کشور» تکذیب می‌شود.
این مقام که نام او ذکر نشده گفت: «ماجرای دیشب هیچ ارتباطی با تهدیدات هوایی که منجر به فعال شدن سیستم پدافند هوایی کشور بشود نداشته است.»
تسنیم به نقل از این مقام نوشت: «شعاع عملیاتی جنگنده اف ۳۵ در حالت عملیاتی حدودا ۱۲۰۰ کیلومتر است که این میزان برد حتی اگر هواپیما در بالاترین ارتفاع به منظور کاهش مصرف سوخت حرکت کرده و مسیر کاملا مستقیم را هم طی کند کفاف رسیدن به مرکز ایران را نمی‌دهد.»
- شهرام آدم نژاد، معاون وزیر راه، نیز در برنامه‌ای صبحگاهی حاضر نشد اطلاعاتی در این مورد بدهد و تنها گفت این آژیر ارتباطی با وزارت راه نداشته و «نمی‌دانم مربوط به کدام مجموعه بود». با اینکه مجری این برنامه از او خواست به عنوان جانشین وزیر راه در ستاد مدیریت بحران نظرش را بگوید، با این حال او همچنان سکوت را ترجیح داد.
- یکی از عجیب‌ترین اظهار نظرها درباره حوادث دیشب از زبان حمیدرضا گودرزی، معاون امنیتی استانداری تهران، شنیده شد. او انگشت اتهام را به سوی مردم گرفت و گفت ارتباطی بین آژیر و پرواز ترکیش نبود و «فضای مجازی بیکار ننشست و شایعه درست کرد». گودرزی علت به کار افتادن آژیر را «نفوذ آب» به سیستم هشدار «یکی از سازمان‌ها» اعلام کرد. او نیمه‌شب گذشته در تماسی کوتاه با تلویزیون جمهوری اسلامی گفته بود علت آژیر اختلال در برق یکی از مراکز در حوالی شهرک آزمایش بود.
سکوتی که از همان ابتدا آغاز شد
توییت‌های شهروندان درباره شنیده شدن صدای آژیر از حدود ساعت ۲۳:۳۰ جمعه‌شب آغاز شد. به نوشته این کاربران، در مناطق شمال غربی تهران دست‌کم به مدت ۱۵ دقیقه صدای ممتد آژیر شنیده شد. شهروندان ساکن در محله «مرزداران»، خیابان «ستارخان»، محله «شهرآرا»، شهرک «آزمایش» و مناطق نزدیک به این محلات و خیابان‌ها صدای آژیر را شنیدند.
پس از سکوت کامل مسئولان حکومتی و یک زیرنویس تلویزیون که خبر شنیده شدن صدای آژیر را به نقل از «برخی در شبکه‌های اجتماعی» نقل می‌کرد، دو نفر از مقام‌های استانداری تهران اظهار نظرهایی کوتاه مطرح کردند.
یکی از نخستین اظهار نظرها، همان‌طور که گفته شد، مربوط به حمیدرضا گودرزی بود که در ساعت ۱:۲۴ بامداد در خبرگزاری ایسنا منتشر شد.
پس از آن منصور درجاتی، مدیرکل ستاد بحران استان تهران، شبکه خبر تلویزیون گفت: سامانه بارشی در گردنه قوچک و جاجرود شدید بود و آب به آژیر «یک مجموعه» نفوذ کرد.
اندکی بعد همین علت نیز از زبان امیرحسین یزدان‌پناه، از مقام‌های اداره‌کل مدیریت بحران تهران نیز شنیده شد.
اطلاعیه روابط عمومی «فرودگاه امام خمینی» در ساعت ۱:۴۳ بامداد در ایسنا منتشر شد که «شایعه سقوط هواپیمای ترکیش‌ایر» را تکذیب می‌کرد. پیش از آن شایعه‌ای در این باره منتشر نشده بود. روابط عمومی فرودگاه امام خمینی در اطلاعیه‌اش اعلام کرد: ««خلبان هواپیمای ترکیش‌ایر به دلیل شرایط جوی مسیر خود را به سمت باکو تغییر داد و با پایدار شدن شرایط جوی این هواپیما به تهران باز خواهد گشت.»
صبح شنبه نیز ابوالقاسم جلالی، معاون هوانوردی سازمان هواپیمایی کشوری، به تسنیم گفت صدای آژیر «ارتباطی به پرواز ترکیش‌ایر نداشت».
اعتراض‌ها به سکوت و بی‌توجهی مسئولان
انتشار خبر غیرمترقبه‌ای همچون پخش صدای ممتد آژیر در محلات مسکونی پایتخت، به ویژه با توجه به احتمالات سیاسی و نظامی، نگرانی گسترده‌ای را در میان شهروندان موجب شد.
با این حال هنوز هیچ توضیح قانع‌کننده‌ای از سوی مسئولان ارائه نشده و صدا و سیمای جمهوری اسلامی، به عنوان نهاد انحصاری رادیو و تلویزیون ملی، تلاشی برای خبررسانی نکرده است.
تنها نقاط جغرافیایی که در سخنان مسئولان به آنها اشاره شد شامل این نقاط بود: منصور درجاتی به بارش‌های فراوان در «گردنه قوچک و جاجرود» اشاره کرد و حمیدرضا گودرزی از اختلال در آژیر یک مرکز «در حوالی شهرک آزمایش» سخن گفت.
اطلاعیه روابط عمومی فرودگاه امام خمینی نیز تکذیب شایعه‌ای بود که شایع نبود. در واقع، شایعه «سقوط هواپیما» فقط در این اطلاعیه ذکر شد.
شمار زیادی از کاربران شبکه‌های اجتماعی به این سکوت و نادیده گرفتن حقوق شهروندان اعتراض کرده‌اند.
اعتراض‌ها حتی به هواداران جمهوری اسلامی نیز گسترش یافته است. از جمله حسین دلیریان، خبرنگار نظامی رسانه‌های نزدیک به سپاه، در توییتی نوشت: «نبودِ اطلاع رسانی به موقع و دقیق داره پدر مملکت رو درمیاره، چرا نمی‌فهمید آخه!».
در آسمان تهران چه خبر بود؟
تغییر مسیر هواپیمای ترکیش ایر به ویژه از آن رو جلب توجه کرد که ابتدا مسیری پر پیچ و خم را در آسمان تهران طی کرد و سپس راهی باکو شد.
وبسایت‌هایی که مسیر پروازها را رهگیری و ثبت می‌کنند از چندین بار دور زدن‌های عجیب این هواپیما بر فراز تهران خبر دادند.
پس از آن برخی وبسایت‌ها و کاربرانی که رویدادهای نظامی را رصد می‌کنند این احتمال را مطرح کردند که هواپیمای ترکیه‌ای به یکی از مراکز تولید «موشک‌های بالستیک» نزدیک شده بود.
بجز هواپیمای ترکیش ایرلاین، گزارش‌هایی نیز درباره دور زدن‌های دو هواپیمای دیگر نیز منتشر شد: پرواز شیراز به تهران و پرواز کلن به تهران. با این حال، هر دو پرواز پس از برخی تغییر مسیرها، در فرودگاه مقصد به زمین نشستند.
این خبرها همزمان بود با از دسترس خارج شدن برخی وبسایت‌های عمومی و حکومتی، از جمله وبسایت فرودگاه مهرآباد و وبسایت سازمان انرژی اتمی ایران.
این وبسایت‌ها از ظهر شنبه بار دیگر در ایران در دسترس قرار گرفته اما با آی‌پی خارج از ایران، دسترسی به آنها غیرممکن یا همراه با اختلال است.
طنز تلخ
رفتار مسئولان جمهوری اسلامی در قبال نگرانی شهروندان همان روال همیشگی بوده است. شمار زیادی از کاربران توییتر، با استفاده از زبانی طنز و کنایه‌آمیز، رویدادهای قبلی را یادآور شدند که مقام‌های جمهوری اسلامی یا از اساس تکذیب می‌کردند، یا دروغ می‌گفتند.
این طنزها به ماجراهایی از قبیل دروغ‌گویی‌ها درباره کرونا، پروپاگاندای برنامه تلویزیونی «بیست و سی»، سرنگون کردن هواپیمای اوکراینی و مواردی دیگر اشاره داشت.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر