کابل در حال و هوایی ولنتاین؛ آیا امسال آخرین «روز عشق»  در کابل است؟

در آستانه چهاردهم فوریه، روزی که به نام «ولنتاین» و عشق نام‌گذاری شده، «کابل» پایتخت جنگ‌زده افغانستان حال و هوای دیگری پیدا کرده است؛ انگار که تمام ناامنی‌ها، انفجارها و انتحاری‌ها قرار است متوقف شود و عشق به میان آید. برخی مراکز تجاری، گل‌فروشی‌ها و خیابان‌های کابل، با گل‌های سرخ و بادکنک‌های قرمز تزیین شده و مردم لبخند به لب دارند.

درست در همین روزها، گفت‌وگوهای صلح حکومت افغانستان با «طالبان» ادامه دارد و مردم نگران هستند که با ادامه و به انجام رسیدن این گفت‌وگوها، دستاوردهایی را که پس از سقوط طالبان کسب کرده‌اند، از دست بدهند. هرچه پیش‌تر می‌رویم، نگرانی‌ها بیشتر و زمزمه‌های احتمال رخ دادن جنگی دیگر بلندتر می‌شود. در همین ماه‌های اخیر بسیاری از کنش‌گران و روزنامه‌نگاران افغانستانی کشورشان را ترک کردند و به نظر می‌رسد سرنوشتی مبهم در انتظار مردمان این سرزمین است. در این میان، روز عشق، انگار امیدی دیگر به افغانستانی‌ها داده است؛ اگرچه طالبان با برگزاری چنین جشن‌هایی مخالف است و آن را «خلاف شئونات اسلام» می‌داند.

ده‌ها فروشنده دختر و پسر در کابل با هدایای سنتی روز عشق، یعنی خرس‌های عروسکی و شکلات و بسته‌های هدایا از دل‌دادگی می‌گویند و در میان خون و انتحاری، از دل‌داده‌های خود پذیرایی می‌کنند.

تماشا در یوتیوب

«مریم مقدم» یکی از دختران نوجوان افغانستانی است که در یکی از مراکز تجاری غرب کابل هدایای ولنتاینی می‌فروشد. او برای «ایران وایر» گفت که از دو ماه پیش آماده برگزاری ولنتاین شده و هدایا را آماده کرده است: «فروش نسبتا خوب است. هرچه به ولنتاین نزدیک‌تر می‌شویم، فروش ما هم بیشتر می‌شود. ولنتاین در کشور جنگ‌زده افغانستان روزی است که همه به یکدیگر عشق می‌ورزند و از ته دل خوشحال هستند. علاقه جوانان به ولنتاین هر سال بیشتر از قبل می‌شود. جوانان خسته از جنگ، با لبخند برای معشوقه‌های خود هدایایی مثل خرس عروسکی، شاخه‌های گل و زیورآلات می‌خرند.»

در میان این همه بادکنک و عروسک و گل اما، نگرانی از حضور دوباره طالبان در حکومت افغانستان، مساله‌ای است که در روزمره‌های افغانستانی‌ها پررنگ است. همان‌طور که مریم هم می‌گوید: «اگر طالبان بیاید واقعا برای جوانان سخت است. چون جوانان باید همیشه در خانه بنشینند و این خسته‌شان می‌کند. به‌خصوص دخترها که بسیار نگران هستیم. چون [طالبان] می‌گوید باید در خانه باشند.»

جوانان افغانستانی با استقبالی گرم از روز ولنتاین، آن را غنیمت شمرده و می‌گویند در کشوری که در گوشه‌گوشه‌ آن جنگ جریان دارد؛ چنین روزهایی غنیمت بزرگی است تا آن‌ها لحظه‌ای را به دور از دغدغه‌های روزگار در کنار یکدیگر بگذرانند. در افغانستان نابسامانی‌ها به حدی است که جوانان حتی فرصتی برای دورهمی و عشق ورزیدن ندارند و از صبح تا شب، خبرهای ناگوار زندگی‌شان را تاریک کرده است؛ ولنتاین برای نسل جدید افغانستان بهانه‌ای است که به دور از تاریکی‌ها، به دوست داشتن فکر کنند و عشق بورزند.

«هانیه مختاری» دختر جوانی است که همین مساله را برای «ایران وایر» گفت: «ولنتاین بهانه‌ای است که آدم می‌تواند خوش باشد. واقعا در افغانستان جنگ و بدبختی‌ها خیلی زیاد است. ولنتاین یک بهانه است که ما می‌توانیم آن را تجلیل کنیم و حس خوبی به ما می‌دهد.»

هانیه هم نسبت به گفت‌وگوهای صلح میان حکومت افغانستان و طالبان بدبین است و می‌گوید در صورت حاکمیت دوباره طالبان، شهروندان آن به‌خصوص زنان و دختران آزادی‌های خود را از دست می‌دهند و دیگر از چنین برنامه‌هایی مثل برگزاری روز ولنتاین هم خبری نخواهد بود.

هر چند جامعه افغانستان به شدت بسته و سنتی است؛ اما جوانان و نسل جدید آن طی سال‌های اخیر از چهاردهم فوریه استقبال کرده‌اند. خیابان‌های پایتخت افغانستان به جای بمب و انتحاری، رنگی دیگر به خود گرفته است و بازار رستوران‌ها و کافه‌بارها هم رونقی دیگر به خود می‌بیند.

یکی از گل‌فروشان کابل به «ایران وایر» گفت که برای روز ولنتاین ۱۵۰هزار افغانی معادل دو هزار دلار گل تازه خریده است. دیگر گل‌‌فروشی‌ها هم مثل او مبالغ بالایی برای خرید گل و آمادگی ولنتاین مصرف کرده‌اند.

با وجود این، نمی‌توان از روی دیگر سکه چشم‌پوشی کرد که بسیاری از روحانیون افغانستانی و حتی شهروندان و برخی جوانان این کشور ولنتاین را وابسته به فرهنگ غرب و برگزاری آن را در کشورهای اسلامی مانند افغانستان حرام می‌دانند. هرچند با گشت و گذاری در خیابان‌های کابل می‌توان فهمید که این باورها در میان بسیاری از شهروندان افغانستان، خریداری ندارد. سال گذشته هم برخی از کافه‌های کابل و دیگر استان‌های افغانستان با وجود آمادگی برای تجلیل از روز ولنتاین به دلیل مخالفت علمای مذهبی نتوانستند فعالیت کنند.

به هر روی، از پایتخت افغانستان تا شهرستان‌ها اگرچه روزهای پرتلاطمی را می‌گذرانند و حتی زمزمه‌های جنگی بزرگ‌تر از آنچه امروز برپاست، به گوش می‌رسد؛ اما در تمامی آشوب‌های هر روزه، ولنتاین برای بسیاری، مثل لحظه‌ای تامل در روزهای پرمرگ است؛ انگار زمان می‌ایستد و مردمان این سرزمین، برای چند ساعت عشق را به رخ جهان می‌کشند. حتی اگر در ذهن‌های آن‌ها با احتمال بازگشت طالبان به قدرت، این هراس وجود داشته باشد که امسال، آخرین‌باری است که آن‌ها می‌توانند عشق را جشن بگیرند.