برگزاری بی سر و صدای همایش اقتصادی ایران و اروپا با وجود تمامی انتقادها

همایش اقتصادی ایران و اروپا که یک بار پس از اعدام روح‌الله زم لغو شد، از روز دوشنبه و به رغم انتقادهای گسترده، به صورت اینترنتی آغاز به کار کرد.

همزمان شماری از سیاستمداران اروپایی خواستار اتخاذ سیاستی جدی‌تر در قبال نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی شدند و شماری دیگر نیز با استفاده از هشتگ «ملاها را بایکوت کنید» به انتقاد از تجارت با حکومت ناقض حقوق شهروندان پرداختند.

کنار کشیدن بی سر و صدای بورل

در همایش اصلی که قرار بود ۲۴ آذرماه برگزار شود سخنرانان افتتاحیه جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، و محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، بودند.

در همایشی که از روز دوشنبه و با حدود دو ماه تعویق آغاز به کار کرد، نه از جوزپ بورل خبری بود و نه از محمدجواد ظریف.

این همایش اینترنتی سه روزه از روز دوشنبه با سخنرانی انریکه مورا بناونته، معاون جوزپ بورل، آغاز شد. پس از او نیز نه وزیر خارجه ایران، بلکه مدیرکل اروپای غربی وزارت خارجه صحبت کرد.

البته جوزپ بورل یا دفتر او در این باره اظهار نظر رسمی نکرده است. با این حال چارلی ویمرس، سیاستمدار سوئدی و عضو پارلمان اروپا، در توییترش از جوزپ بورل پرسید که آیا این «خبر خوب» را تایید می‌کند یا خیر.

«ملاها را بایکوت کنید»

این سیاستمدار سوئدی در انتهای توییت خود از هشتگ «ملاها را بایکوت کنید» استفاده کرد. این هشتگ چند روزی است که به ویژه از سوی برخی سیاستمداران اروپایی و در انتقاد از این همایش مطرح شده است.

علاوه بر اظهار نظرها در صفحات شخصی، چند سیاستمدار اروپایی نیز از حضور اتحادیه اروپا در این همایش به شدت انتقاد کردند.

از جمله لرد دیوید آلتون،‌ عضو مجلس اعیان بریتانیا،‌ پشتیبانی اتحادیه اروپا از این همایش را «پاداش به رفتار جنایتکارانه حکومت ایران» خواند و در نامه‌ای خطاب به دومینیک راب، وزیر خارجه بریتانیا،‌ نوشت: «غیرمسئولانه است» که اتحادیه اروپا از رویدادی حمایت کند که یک طرف آن کشوری است که از دیپلمات‌ها و سفارتخانه‌هایش برای حملات تروریستی در خاک اروپا استفاده می‌کند.

آنا فوتیگا، سیاستمدار لهستانی و عضو پارلمان اروپا، نیز با اشاره به اینکه ایران بالاترین سرانه اعدام در جهان را دارد از اتحادیه اروپا خواست روابطش با جمهوری اسلامی را سخت‌گیرانه‌تر کند.

خانم فوتیگا به همراه ۲۰ عضو دیگر پارلمان اروپا در نامه‌ای مشترک به رهبران اتحادیه، اعدام‌های پرشمار در جمهوری اسلامی را به شدت محکوم کردند و خواستار سخت‌گیری در روابط با ایران شدند.

گروگان‌ها را آزاد کنید

ژیائو وانگ، پژوهشگر آمریکایی که ۴۰ ماه در ایران زندانی بود، از اینکه اتحادیه اروپا «به وحشی‌گری رژیم در داخل و خارج از ایران رضایت می‌دهد» و «با تجارت با ایران رفتار رژیم را بدتر می‌کند» به شدت انتقاد کرد.

او در توییتی نوشت جوزپ بورل و اتحادیه اروپا باید شرمسار باشند.

فعالان حقوق بشر در روزهای اخیر به زندانیان دوتابعیتی یا خارجی در زندان‌های ایران اشاره کرده‌اند. خانواده این زندانیان نیز از مقام‌های اروپایی خواسته‌اند بر ایران فشار بیاورند که این گروگان‌ها آزاد شوند.

آنها با استفاده از یک هشتگ که در کنار نام همایش به موضوع گروگان‌ها هم اشاره شده، از یکایک زندانیان دوتابعیتی در ایران نام برده‌اند.

خانواده و بستگان نازنین زاغری، احمدرضا جلالی، جمشید شارمند، انوشه آشوری، ناهید تقوی، مسعود مصاحب و کامران نادری از جمله کسانی هستند که با استفاده از این هشتگ خواستار آزادی عزیزان‌شان شده‌اند. تمامی این زندانیان شهروند یا مقیم کشورهای اروپایی هستند.

در آمریکا نیز به تازگی خانواده نمازی از دولت جو بایدن خواست در مذاکراتش با جمهوری اسلامی موضوع گروگان‌ها را جدی بگیرد و از جمله برای آزادی دو عضو این خانواده، باقر و سیامک نمازی، فشار بیاورد.

چرا همایش قبلی لغو شد

همایشی که روز دوشنبه به صورت اینترنتی آغاز به کار کرد قرار بود ۲۴ آذر برگزار شود. اما به دنبال اعدام روح‌الله زم زمزمه‌هایی درباره لغو این همایش شنیده شد و بعدا نشریه وال‌استریت ژورنال این موضوع را تایید کرد و نوشت سفیران آلمان و فرانسه که به دلیل اظهار نظرهای رهبران کشورهایشان توسط وزارت خارجه جمهوری اسلامی احضار شدند قرار بود از سخنرانان این همایش باشند.

پس از آن پاتریک وینتور، روزنامه‌نگار گاردین که قرار بود مجری این همایش باشد، نیز این موضوع را تایید کرد. او در مصاحبه‌ای با ایران‌اینترنشنال گفت مشخصا به دلیل اعدام روح‌الله زم از اجرای این همایش انصراف داده و هر گونه توافق با جمهوری اسلامی از این پس باید مشروط به بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران شود.

تجارت اروپا با ایران

همایش اقتصادی ایران و اروپا به طور رسمی زیر نظر «سازمان توسعه تجارت ایران» و «مرکز بین‌المللی تجارت» اداره می‌شود و بودجه آن را اتحادیه اروپا تامین کرده است.

از اسفندیار باتمانقلیچ و شرکت زیر نظر او «بورس و بازار» به عنوان پایه‌گذار یا دست‌کم یکی از افراد موثر در راه‌اندازی این همایش یاد می‌شود.

این چهره هوادار جمهوری اسلامی بارها از سیاست تجارت اروپا با ایران دفاع کرده و در تبیین گفته‌های محمدجواد ظریف نیز مقالاتی در نشریات غربی نوشته است.

سال گذشته ریچارد گرنل، سفیر وقت آمریکا در آلمان، خواسته بود که اسفندیار باتمانقلیچ مشمول تحریم‌های آمریکا قرار گیرد: «چنین افرادی باید تصمیم بگیرند در بازار ایران می‌خواهند کار کنند یا در بازار آمریکا. هر دو نمی‌شود.»

به گزارش خبرگزاری ایرنا، نیمه نخست امسال حجم تجارت ایران و اروپا در نیمه نخست سال جاری به ارزش هشت میلیارد و ۸۰۸ میلیون دلار بود و ایران در این مدت از ۴۴ کشور اروپایی واردات داشت.