۱۳۹۹؛ سالی سخت برای فوتبال و فوتسال زنان

تهران- آتوسا ایران‌مهر – شهروند خبرنگار

کرونا مقصر واقعی نیست؛ پیش از شیوع ویروس هم ورزش زنان ایران گرفتار ویروس تبعیض، تحقیر، بی توجهی و بی عدالتی بود. سالی که گذشت برای ورزش زنان ایران سالی بد بود؛ اما نمی‌توان تمام بار گناه را بر دوش ویروسی انداخت که تمام ورزش زنان و مردان جهان را متاثر از وجود خود کرد.

***

آغاز سال ۹۹ با خبری خوش همراه بود. «فوتسال پلنت» برترین‌های ۲۰۱۹ را اعلام کرد و نام سه زن ایرانی در این فهرست دیده می‌شد. گلاره ناظمی ششمین داور برتر جهان، فرزانه توسلی هفتمین دروازه‌بان برتر جهان، و سارا شیربیگی، ششمین بازیکن برتر جهان شدند.

رده‌بندی تیم‌های ملی فوتبال زنان نیز منتشر شد و ایران بدون تغییر جایگاه، در رده ۷۰ دنیا و چهاردهم آسیا باقی ماند. آمریکا، آلمان و فرانسه اول تا سوم شدند. در آسیا هم استرالیا، ژاپن و کره شمالی.

اردیبهشت ۹۹ خبر شکست شکایت زنان فوتبالیست آمریکایی بازتاب جهانی یافت. این تلاش زنان آمریکایی برای به دست آوردن حق برابری، با حمایتی بین‌المللی از سوی شهروندان و فوتبالیست‌های زن و مرد جهان همراه بود. زنان آمریکایی خواهان برابری دستمزد میان زنان و مردان فوتبالیست در آمریکا بودند.

شکایت ۶۶ میلیون دلاری تیم ملی فوتبال زنان آمریکا برای دستمزد برابر با مردان رد شد. اما این شکایت و قرار گرفتنش در کانون توجه رسانه‌های بین‌المللی گام بلندی در جهت مبارزه برای احقاق حقوق زنان ورزشکار بود.

در ایران اما یک وعده کهنه (که هنوز هم محقق نشده) قهرمانان ملی‌پوش فوتسال را برای مدتی کوتاه امیدوار کرد؛ مهین فرهادی‌زاد، معاون زنان وزارت ورزش، از پرداخت قریب الوقوع پاداش قهرمانی جام ملت‌های آسیا خبر داد و گفت: «پس از صحبت با مسئولان فدراسیون، شماره حساب بازیکنان دریافت شده تا در اولین فرصت پاداش‌شان پرداخت ‌شود. زمان زیادی گذشته. امیدوارم زودتر انجام شود و از شرمندگی این دختران تلاشگر بیرون بیاییم».

البته همان طور که می‌دانید انجام نشد تا فرهادی‌زاد و سایر مسئولین بی کفایت ورزش کشور باز هم شرمنده باقی بمانند! دائم شماره حساب می‌گیرند اما پولی واریز نمی‌کنند.

چندی بعد لیلا صوفی‌زاده، نایب رئیس زنان فدراسیون فوتبال، به خبرگزاری صدا و سیما گفت: «بازیکنان به نگرفتن پاداش ۲۲ میلیون تومانی اعتراض دارند! چرا نمی‌گویند بعد از قهرمانی که با مدیریت و حمایت فدراسیون و با برنامه‌ریزی سطح بالا به دست آمده ارزش‌های اجتماعی زیادی را به دست آوردند. این نوع رفتار ملی‌پوشان در شرایطی است که آن‌ها پیش از اجرای برنامه‌های هدفمند فدراسیون، پیش‌بینی نمی‌کردند که در آسیا پنجم و یا ششم هم شوند.»

این مصاحبه را می‌توان برخورنده‌ترین اظهارات یک «مسئول زن ورزشی» در سال ۹۹ دانست. به همین خاطر فرزانه توسلی، نسترن مقیمی، مهسا کمالی، آرزو صدقیانی‌زاده و چند ملی‌پوش دیگر به این صحبت‌های صوفی‌زاده اعتراض کردند.

لیگ فوتبال و فوتسال

لیگ فوتبال و فوتسال زنان در روزهای پایانی‌اش از اول اسفند ۹۸ تعطیل شده بود و هیچ مدیری در فدراسیون توضیحی در مورد زمان احتمالی آغاز مجدد این مسابقات نداشت. تیم‌ها بلاتکلیف بودند که آیا بازیکنان را نگه دارند یا راهی خانه کنند.

تعطیلی بر کل ورزش ایران سایه انداخته بود اما برای آغاز مسابقات مردان برنامه‌ریزی‌ وجود داشت.

کرونا بهانه‌ای مناسب برای فراموشی کامل خانواده فوتبال و فوتسال زنان شد. در این بین اغلب لیگ‌های زنان اروپایی از سر گرفته شد و تکلیف قهرمان در سایر لیگ‌ها هم با وجود عدم برگزاری مشخص شد.

با این حال زنان فوتبالیست ایرانی همچنان بلاتکلیف ماندند. شهناز یاری درخواست برپایی اردو برای تیم ملی فوتسال زنان را ارائه داد اما فدراسیون به بهانه کرونا جواب رد داد.

در کمال ناباوری تیم ملی فوتبال و فوتسال مردان اردوهای خود را آغاز کردند و حتی با پرواز اختصاصی برای بازی‌های دوستانه عازم ازبکستان شدند.

از نگاه مسئولان جمهوری اسلامی، گویی کرونا هم بین زنان و مردان تبعیض قائل می‌شود.

سرانجام با پافشاری شهرزاد نصیری، مسئول برگزاری مسابقات لیگ فوتسال، تیر ۹۹ تاریخ از سرگیری مرحله حذفی لیگ فوتسال زنان با حضور چهار تیم اعلام شد.

لیگ فوتبال هم پس از شش ماه وقفه، با معرفی «شهرداری بم» به عنوان تیم قهرمان پایان یافت.

بازی‌های پلی آف فوتسال در همان ماه اول تابستان برگزار شد، تا تنها لیگ ورزشی زنان باشد که در دوران شیوع کرونا، برگزار شده و به پایان می‌رسد. «مس رفسنجان» با شکست سایپا برای اولین بار قهرمان لیگ فوتسال زنان شد.

اولین‌ها

شهریور ۹۹ یاسمن فرمانی، همسر علی قلی‌زاده، به تیم زنان «شارل‌روآ» بلژیک پیوست تا اولین زوج لژیونر فوتبال ایران لقب بگیرند.

یاسمن فرمانی در ایران برای «ملوان» بازی می‌کرد. پس از ازدواج با قلیزاده به بلژیک رفت تا قراردادی یک ساله با همین تیم منعقد کند.

همزمان، حضور یک ایرانی در فینال لیگ قهرمانان نیز خبرساز شد؛ سارا دورسون‌خواجه، مدافع تیم ملی آلمان و باشگاه «ولفسبورگ» که پدرش ایرانی است.

سارا در حین بازی مصدوم شد و «ولفسبورگ» هم از «لیون» شکست خورد. اما به هر حال او اولین زن ایرانی حاضر در فینال لیگ قهرمانان اروپا لقب گرفت.

رکوردشکنی

با نزدیک شدن به پاییز فصل نقل و انتقالات در فوتبال زنان ایران هم آغاز شد. زهرا قنبری، کاپیتان تیم ملی فوتبال زنان، به «وچان کردستان» پیوست. او در مصاحبه ای بعد از ثبت این قرارداد گفت: می‌خواهم دِین‌ام را به کردستان ادا کنم. اما چند روز بعد خبر فسخ قرارداد چند بازیکن وچان پرده از مبلغ قرارداد زهرا قنبری برداشت. گفته می شد مبلغ قرار او نزدیک به ۳۰۰ میلیون تومان است؛ مبلغی بی سابقه در فوتبال زنان ایران که تاکنون کسی آن را دریافت نکرده است. علاوه بر آن، باشگاه وچان برای سکونت او یک خانه به مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان رهن کرده بود.

همزمان، خبر عقد قرارداد پرنیل هارد با «چلسی» به عنوان یک قرارداد تاریخی منتشر شد.

پرنیل هارد با امضای قراردادی به مبلغ ۳۵۰ هزار یورو به چلسی پیوست. گفته می شود این مبلغ بیشترین دستمزد یک بازیکن فوتبال زنان است.

 داستان تکراری انحلال

همه تیم ها مشغول جذب بازیکن مورد نظر خود بودند و زنان «ملوان» در تکاپو و تلاش برای حفظ تیم. مدیرعامل گفت باید روی تیم مردان تمرکز کنیم و پول و بودجه برای زنان نداریم. پژمان نوری آمد و به واسطه حضور خواهرش، پگاه نوری، در این تیم، زنان ملوان هم ماندنی شدند.

تیم «سینا بوشهر» مجوز انتقال به کنگان را گرفته بود که با مداخله رسانه‌ها این تیم در بوشهر ماند.

در خوزستان، طبق رسم هر ساله، قبل از شروع لیگ زمزمه‌هایی مبنی بر انحلال پیچید و در نهایت هم تیم را منحل کردند.

در شیراز هم اوضاع بهتر نبود. «لران زاگرس» شیراز تا مرز انحلال پیش رفت اما در هفته دوم لیگ با نام «قشقایی شیراز» وارد لیگ شد.

لیگ کرونایی اما جذاب

هفتم آذر ۹۹ لیگ برتر فوتبال زنان ایران در دو گروه شش‌تیمی و پنج‌تیمی آغاز شد. تیم‌ها باید هر هفته قبل از مسابقه تست کرونا می‌دادند. اما برای داوران تستی در کار نبود. درحقیقت، تمام شیوه‌نامه بهداشتی با این حرکت زیر سوال رفت. هیچ ارگانی حاضر به پرداخت هزینه این تست نبود. داوران هم درآمد چندانی ندارند که بخواهند برای این کار هزینه کنند.

با همه این اما و اگرها لیگ فوتبال اکنون به روزهای پایانی خود رسیده و جذاب‌تر از چند فصل اخیر دنبال شده است. برخلاف چند فصل گذشته هنوز تکلیف قهرمان مشخص نیست.

گل‌های بسیار زیبایی در این فصل به ثمر رسید و ویدئوهای آن دست به دست در فضای مجازی چرخید. خیلی‌ها به کیفیت بالای فوتبال زنان ایرانی پی بردند و افسوس خوردند به جای خالی این صحنه‌های زیبا در تلویزیون ایران.

تاریک‌ترین نقطه آن ادامه ممنوعیت ورود مردان است که از فصل پیش آغاز شده بود.

فوتسال هم از اواخر دی‌ماه آغاز شد و تاکنون نه هفته از آن گذشته است.

کولاک فوتسالی‌ها

پس از پایان سال ۲۰۱۹ «فوتسال پلنت» برترین‌های سال را معرفی کرد که نام چهار زن و یک تیم ایرانی در آن دیده می‌شد؛ گلاره ناظمی پنجمین داور برتر از بین ده کاندیدای زن و مرد شد. فاطمه اعتدادی پنجمین بازیکن زن در جهان شد. عاطفه رضایی (سرمربی «مس رفسنجان»)، زینب کرمی (دروازه‌بان «مس رفسنجان») و تیم فوتسال زنان مس رفسنجان رتبه هشتم را کسب کردند.

میراث لیلا

اواخر آذر ۹۹  تیم ملی فوتبال زنان ایران به دلیل عدم فعالیت تیم ملی از فروردین ۹۸ از رده‌بندی فیفا خارج شد. برای دومین بار بود که پس از تشکیل تیم ملی این اتفاق می‌افتاد و دلیل آن قطع تماس‌های بین‌المللی طی ۱۸ ماه بود. پس از آن هیچ یک از مسئولان فدراسیون فوتبال پاسخگو نبودند. لیلا صوفی‌زاده نیز جواب خبرنگاران را نمی‌داد چون قطعا نمی‌دانست پس از به بار آمدن این افتضاح مدیریتی چه باید بگوید.

امید به آینده

نایب رییس جدید چند روز است که کار خود را آغاز کرده است. او در بدو ورود چند وعده داده که مهم‌ترین آنها پرداخت پاداش فوتسالی‌ها قبل از پایان سال ۹۹ و بازگرداندن تیم ملی فوتبال زنان به رده‌بندی فیفا است. در حالی که دیگر گوش ورزش ایران از وعده‌ها پر است. تنها راه نجات، عمل به وعده هاست.