شمخانی، صادقی و آبان ۹۸؛ روایت‌هایی که دیر افشا می‌شوند

«محمود صادقی» یک سال و نیم پس از مطرح کردن سخنان وزیر کشور که گفته بود «هم به سر شلیک کردیم، هم به پا»، اینک سخنان دبیر شورای عالی امنیت ملی را نقل کرده که در اعتراضات آبان ۱۳۹۸ گفته بود: «ولو "بلغ ما بلغ" )بدون پرده‌پوشی و استثنا) به همه معترضان شلیک می‌کنیم.»

«علی شمخانی» از سخنان محمود صادقی عصبانی شده و تهدید به شکایت کرده است چرا که او نیز مانند دیگر مقامات و نهادهای جمهوری اسلامی، حاضر نیست مسوولیت سرکوب اعتراضات را بپذیرد.

***

این دومین رویارویی رسمی شمخانی و صادقی درباره اعتراضات آبان است. صادقی در نطق خود در ۲۶ آذر ۱۳۹۸ نیز به سخنان شمخانی ‌که گفته بود «۸۵ درصد جان‌باختگان در اعتراضات حضور نداشتند یا با سلاح غیرسازمانی کشته شده‌اند»، اعتراض کرده بود.

او درباره سخنان رد و بدل شده بین خود و دبیر شورای عالی امنیت ملی گفته است: «به آقای شمخانی گفتم این‌ها مردم‌ هستند که در خیابان‌ها می‌کشید. اگر مردم نرفتند و در خیابان ایستادند، می‌خواهید همه‌ مردم را بکشید؟ شمخانی گفت ولو بلغ ما بلغ (بدون پرده پوشی و استثنا)، همه را می‌زنیم!»

چند هفته پیش از این سخنان، شمخانی سعی کرده بود درباره سرکوب اعتراضات آبان ۱۳۹۸ نقش منتقد را ایفا کند. او گفته بود: «در وقایع سال ۱۳۹۸، در کنار برخی ناهماهنگی‌های اجرایی و سوء مدیریت‌ها، باز هم ضعف در نحوه ارتباط با جامعه و اقناع مخاطبان خودش را نشان داد و این بار موجب شکل‌گیری بحران امنیتی برای کشور شد.»

سخنان صادقی اما نقش او به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی در سرکوب اعتراضات را روشن‌تر می‌کند. پیش از این نیز نقش «عبدالرضا رحمانی فضلی» به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی در سرکوب اعتراضات به صورت پررنگ‌تر مطرح شده بود.

مصاحبه صادقی حاوی چند نکته دیگر درباره اعتراضات آبان است؛ این‌که تصمیم به افزایش قیمت بنزین به دلیل مشکل اقتصادی شدید دولت یا به تعبیری، خوردن کف‌گیر به ته دیگ و با تصمیم سران سه قوه و رهبر جمهوری اسلامی انجام شده است. سرکوب اعتراضات نیز با مصوبات شورای عالی امنیت ملی و توسط همه نهادهای نظامی، از جمله سپاه پاسداران رخ داده است.

این سخنان ادعاهای برخی از فرماندهان سپاه و اصول‌گرایان که تصمیم به افزایش قیمت بنزین و سرکوب را فقط به دولت منتسب می‌کردند، رد می‌کنند؛ از جمله «رحیم نوعی‌اقدم»، از فرماندهان سپاه پاسداران که گفته بود نحوه اجرای افزایش قیمت بنزین، «خائنانه» و اعلام جنگ «حسن روحانی، رییس جمهوری به «علی خامنه‌ای»، رهبر جمهوری اسلامی بود.

او تاکید کرده بود که روحانی این اقدام را در پی اتفاقاتی چون بازداشت «حسین فریدون» و مطرح بودن فهرست مقامات دولتی مرتبط با او برای بر هم زدن فضای سیاسی انجام داده است.

برخی از دیگر اصول‌گرایان نیز ادعاهای مشابهی را مطرح کرده بودند؛ ادعاهایی که شبیه به ادعای روحانی مبنی بر اطلاع نداشتن از تصمیم برای اعلام افزایش قیمت بنزین بودند و همه تقصیر را به گردن هم می‌انداختند.

صادقی هم‌چنین گفته که نمایندگان تهران نیز با سفر به شهرهای اطراف، تعداد جان‌باختگان این استان را مشخص کرده‌اند اما به دلیل «مصالح»، آن‌ها را بیان نمی‌کند.
سایت خبری «کلمه» در ۱۲ دی ۱۳۹۸ آمار جان‌باختگان اعتراضات را دست‌کم ۶۳۱ نفر اعلام کرده بود که حدود دو برابر آمار سازمان عفو بین‌الملل و حدود نیمی از آمار خبرگزاری «رویترز» بود. این سایت نوشته بود که این آمار در  بولتن‌های محرمانه به تفکیک استان‌ها منتشر شده است.

در همان زمان نیز خبری منتشر شد مبنی بر این‌که تعداد جان‌باختگان استان تهران حدود ۸۰ نفر است. آمارهایی که صادقی از آن‌ها سخن می‌گوید نیز ممکن است نزدیک به این آمار باشند.

به گفته صادقی، مقامات مسوول تایید کرده‌اند نشانه‌ای از دخالت گروه‌های اپوزیسیون خارج از کشور در این اعتراضات وجود نداشته است و همه معترضان از مردم عادی بوده‌اند. پیش از این اما مقامات مسوول طبق معمول معترضان را به کشورهای خارجی یا «سازمان مجاهدین خلق» منسوب می‌کردند.

صادقی این‌ها را در دفاع از عملکرد دوره دهم مجلس شورای اسلامی گفته و اعلام کرده که افزایش قیمت بنزین به این دلیل در جلسه سران سه قوه تصویب شده که مجلس مخالف آن بوده است. در آستانه انتخابات ریاست جمهوری نیز ممکن است نامزدها با سوالاتی از این دست مواجه شوند و سعی کنند خود را در جایگاه منتقد نشان دهند.

صادقی، شمخانی و دعواهای پیشاانتخاباتی

علی شمخانی نیز هنوز علاقه‌ای به نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری از خود بروز نداده است اما بی‌میل به نامزدی در صورت فراهم بودن شرایط یا حمایت از نامزدها و ادامه کار در دولت آینده نیست. این عصبانیت از مطرح شدن نقش وی در سرکوب اعتراضات نیز می‌تواند به این دلیل باشد.

اعتراضات آبان ماه ۱۳۹۸علاوه بر نامزدها، می‌تواند موضوع سوال از حامیان شرکت در انتخابات نیز باشد.

گروهی از تحریم کنندگان انتخابات که در انتخابات گذشته حامی مشارکت بیشتر بوده‌اند، اعتراضات آبان ۱۳۹۸ را نقطه جدایی خود از شرکت در انتخابات ذکر می‌کنند. از این رو، حامیان شرکت در انتخابات نیز با سوال‌ها در این باره مواجه خواهند شد.

همواره در جمهوری اسلامی، ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ با عنوان «جمعه سیاه» نام برده می‌شد اما محمود صادقی کشتار معترضان آبان ۱۳۹۸ را «جمعه، شنبه و یک‌شنبه سیاه» خوانده است. پیش از این نیز «میرحسین موسوی» کشتار معترضان در آبان ۱۳۹۸ را با کشتار معترضان در «میدان ژاله» تهران در دوران انقلاب مقایسه کرده بود. این مشابه سازی هر از چندگاهی به بهانه‌ای تکرار می‌شود.

این آشکارسازی‌ها در آستانه انتخابات، یادآور حملات حسن روحانی و «محمدباقر قالیباف» به یک‌دیگر در سال ۱۳۹۲ و متهم کردن رقیب به سرکوب دانشجویان در ۱۸ تیر ۱۳۷۸ است. باید دید که تا روزهای مانده به انتخابات ۱۴۰۰، مقام‌های جمهوری اسلامی چه نقل قول‌های دیگری را از جعبه اسرار مگو بیرون می‌کشند.

مطالب مرتبط:

تهدید محمود صادقی توسط شمخانی در پی افشاگری درباره کشتار آبان ۹۸

معاون وزیر کشور: آمار جان‌باختگان آبان ۹۸ همان ۲۳۰ نفر است

ادامه دادخواهی خانواده‌های جان‌باختگان آبان ۹۸

آبان ۹۸؛ علی مطهری و حکایت مجلسی که «مفعول بالاضطرار» بود