دور دوم گفت‌وگوهای غیرمستقیم ایران و امریکا بر سر احیای «برجام» به پایان رسید و طرف‌ها برای رایزنی با دولت‌های متبوع خود به خانه برگشتند.
ایران می‌گوید شرط احیای برجام، برداشته شدن تمام تحریم‌هایی است که علیه جمهوری اسلامی شکل گرفته است و ایران پس از راستی آزمایی برداشته شدن تحریم‌ها، به تعهدات کامل خود در توافق برجام بازمی‌گردد.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی به تازگی گزارشی منتشر کرده و راه‌کارها و شروطی را برای راستی آزمایی برداشته شدن تحریم‌ها ارایه داده است. در این مطلب به خلاصه‌ای از جزییاتی که در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آمده است، پرداخته‌ایم.
***
رسانه‌ها گزارش‌های ضد و نقیضی از روند مذاکرات غیر مستقیم ایران و امریکا برای احیای برجام منتشر می‌کنند و در داخل ایران هم مخالفان با تمام توان تلاش کرده‌اند این مذاکرات دست‌کم قبل از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران (حدود دو ماه دیگر) به نتیجه نهایی نرسند.
از صداوسیما گرفته تا رسانه‌های وابسته به نهاد‌های حاکمیتی، هر روز گزارش‌ها و اخبار‌های قابل توجهی در مخالفت یا نقد این مذاکرات منتشر می‌کنند که خروجی همگی آن‌ها، ادامه وضعیت کنونی توافق‌نامه برجام است.
آن‌ها می‌گویند در این توافق‌نامه، نه‌تنها خواسته‌های جمهوری اسلامی محقق نشده بلکه برنامه هسته‌ای نظام را هم تعطیل کرده است. بنابراین، برجام امتیاز چندانی برای جمهوری اسلامی ندارد که بخواهد یک‌بار دیگر درباره آن با غرب و امریکا وارد مذاکره شود.
مجلس ایران که در حال حاضر از سوی محافظه‌کاران اداره می‌شود، یکی از نهاد‌های منتقد این مذاکرات به شمار می‌رود که در یک ماه اخیر مرکز پژوهشی آن دست‌کم چهار گزارش منتشر کرده است حاوی شرط و شرو‌ط‌های تهران برای احیای توافق‌نامه برجام.
تمام این گزارش‌ها موارد متعددی از تحریم‌ها را فهرست کرده‌اند و می‌گویند تهران فقط در شرایطی با احیای توافق‌نامه برجام همراه شود که این تحریم‌ها لغو شوند و مورد راستی‌آزمایی هم قرار بگیرند.
در تازه‌ترین گزارشی که مرکز پژوهش‌های مجلس با عنوان «شاخص‌های راستی‌آزمایی رفع تحریم‌ها در حوزه انرژی، صنعت و فناوری هوایی» در تاریخ بیست و چهارم فروردین ۱۴۰۰ منتشر کرده، به شروط مدنظر این مرکز در این حوزه‌ها اشاره شده است.
این گزارش که در سه فصل انتشار یافته، مصادیق لغو تحریم‌ها در سه حوزه انرژی، صنعت و فناوری هوایی را برشمرده است که باید در یک بازه زمانی سه تا شش ماهه مورد راستی‌آزمایی قرار بگیرد.
راستی‌آزمایی رفع تحریم‌ها در حوزه انرژی
مرکز پژوهش‌ها در این فصل با اشاره به تاثیر منفی تحریم‌ها در حوزه انرژی (نفت، گاز و برق) که طی سالیانی دراز به اقتصاد ایران ضرر و خسارت زده، شروط عینی خود برای راستی‌آزمایی آن‌ها را برشمرده است.
این گزارش اشاره کرده است که راستی‌آزمایی لغو تحریم‌های نفت و گاز ایران در چهار حوزه صادرات، پول، تامین کالا و تولید و توسعه باید انجام شود.
این گزارش در حوزه صادرات نفت و گاز نوشته است مشتری‌های ایران باید بتوانند بدون نگرانی نفت بخرند و قراردادهای سالیانه با تهران انعقاد کنند.
رفع موانع در انتقال پول نفت از خریداران، رفع تحریم معامله با بخش‌های کشتی‌رانی و کشتی‌سازی ایران و بنادر آن و لغو تحریم بیمه صادرات نفت ایران از دیگر موارد مدنظر این گزارش برای راستی‌آزمایی اعلام شده است.
این گزارش در حوزه پولی و بانكی و خدمات مرتبط با صادرات نفت، خواستار راستی‌آزمایی در نظام انتقال ارز از مبادی بین‌المللی به بانک مرکزی ایران و مؤسسات مالی در یک بازه سه تا شش ماهه شده است.
مرکز پژوهش‌ها در حوزه تأمین کالا، تجهیزات و دانش فنی مورد نیاز صنعت نفت نیز خواستار راستی‌آزمایی در مواردی هم‌چون اطمینان از سهولت افتتاح «ال‌سی» (LC) بانكی، در سفارش خرید، انتقال وجوه و حمل کالا و بیمه است.
این گزارش در حوزه تولید، توسعه و سرمایه‌گذاری در صنایع نفت و گاز هم نوشته است: «نوع قراردادها با شرکت‌های سرمایه‌گذار و یا فنی مهندسی خارجی باید طوری تنظیم شود که در صورت بازگشت تحریم‌ها، این شرکت‌‌ها نتوانند به‌راحتی کشور را ترک کنند.»
حوزه برق از دیگر حوزه‌های انرژی است که مرکز پژوهش‌های مجلس خواستار راستی‌آزمایی لغو تحریم‌ها در آن شده است. تسهیل در انعقاد قرارداد خرید اقلام و تجهیزات صنعت برق، امكان افتتاح ال‌سی بانكی برای تمام فعالان صنعت برق و تسهیل برای ارایه تضامین بانكی و انعقاد قرارداد برای صادرات برق، سه موردی هستند که این گزارش خواستار راستی‌آزمایی آن‌ها شده است.
راستی‌آزمایی رفع تحریم‌ها در حوزه صنعت
نخستین حوزه‌‌ای که در این گزارش، موضوع راستی‌آزمایی لغو تحریم‌های آن مطرح شده، حوزه پتروشیمی است. راستی‌آزمایی مدنظر این گزارش در چهار بخش بازارهای صادراتی، تأمین مالی، تجهیزات و دانش فنی و خدمات پشتیبانی مطرح شده است.
در بخش بازارهای صادراتی، محصولات پتروشیمی شرط برگشت پایدار سهم ایران در واردات محصولات پتروشیمی و تدوین چارچوب قراردادهای خرید بلندمدت به عنوان دو مصداق برای راستی‌آزمایی مطرح شده‌اند.
در بخش تأمین مالی و سرمایه‌گذاری هم بهبود جایگاه ایران در شاخص ریسک اعتباری، بهبود رتبه‌بندی ایران توسط مؤسسات مالی و اعتباری دنیا و ایجاد خط اعتباری برای تأمین مالی طرح‌های تولیدی در ایران از جمله معیار‌های راستی‌آزمایی اعلام شده‌اند.
این مرکز در بخش دانش فنی، تجهیزات و کاتالیست هم ارایه تضامین الزام از سوی دولت‌ها، انعقاد قراردادهای تولید مشترک و امكان واردات قطعات و تسریع در مراحل خرید و حذف اخذ مجوزهای تعریف شده را از مصادیق راستی‌آزمایی دانسته است.
در این گزارش هم‌چنین مصادیق راستی‌آزمایی در بخش خدمات پشتیبانی صنعت پتروشیمی، برگشت به شرایط قبل تحریم‌ها، انعقاد قرارداد شرکت‌های بیمه‌ای معتبر دنیا، تدوین سازوکار الزام برای همكاری شرکت‌های بازرسی فنی بین‌المللی و فروش و حمل مستقیم محصولات پتروشیمی اعلام شده است.
اثر لغو تحریم‌ها بر صنعت خودروسازی هم در دو مصداق عقد قراردادهای بلندمدت خودروسازی‌های بزرگ دنیا و ایجاد خط اعتباری برای تأمین مالی طرح‌های تولیدی در ایران در این گزارش بیان شده است.
راستی‌آزمایی رفع تحریم‌ها در حوزه فن‌آوری هوایی
مرکز پژوهش‌های مجلس در این فصل خواستار راستی‌آزمایی لغو تحریم‌ها در سه بخش تأمین هواپیما و قطعات، تعمیر و نگه‌داری و هوانوردی عمومی شده است.
این مرکز نوشته است ایران باید بتواند مطابق روش تجارت جهانی، به تعداد دل‌خواه هواگرد خارجی به صورت مستقیم و بدون واسطه با رعایت قید عدم محدودیت مجوز «اوفک» خریداری کند.
مرکز پژوهش‌های مجلس اضافه کرده است: «لغو تحریم‌ها در موضوع تعمیر، نگه‌داری و پشتیبانی به هر شكل، شامل تأمین قطعات، تعمیر هواپیما و تعمیرات اساسی هواپیما در خارج از کشور و هم‌چنین تأمین تجهیزات مربوط به عملیات فرودگاهی و چک‌های پروازی فرودگاهی از دیگر موارد و مصادیق راستی‌آزمایی باید باشند.»
این مرکز در پایان گزارش مفصل خود اضافه کرده است در ترسیم اقدامات راستی‌آزمایی طرفین غربی، باید عزم کشورهای ۵+۱ مورد محک قرار بگیرد و موارد راستی‌آزمایی، به صورت عملیاتی، دارای بازه زمانی و حداقل پیچیدگی‌های اجرایی و حقوقی در دستور کار باشند.
این خواسته‌ها و شروط در این گزارش و سه گزارش سابق مرکز پژوهش‌های مجلس در شرایطی مطرح شده‌اند که هنوز به طور روشن مشخص نیست این شروط آیا از سوی هیات مذاکره کننده ایران در مذاکرات وین مطرح شده‌اند یا نه و مواضع طرف‌های مذاکره کننده غربی، به‌ویژه امریکا درباره این شروط چیست؟
مطالب مرتبط:
درباره جزییات مذاکرات در وین چه می‌دانیم؟
پرونده هسته‌ای؛ مذاکرات وین و اختلاف در تهران بر سر راستی‌آزمایی
ادامه مذاکرات در گرند هتل وین؛ مخالفان جمهوری اسلامی چه می‌گویند؟
مذاکرات احیای برجام در وین؛ هیچ چیز شبیه پنج سال پیش نیست
مذاکرات اتمی؛ امید به برجام در «صفر مطلق» انتخابات
چرا مجلس به احیای برجام و مذاکره با آمریکا بدبین است؟
مذاکره غیرمستقیم ایران و آمریکا؛ آیا امکان رفع تحریم‌ها وجود دارد؟
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر