«من سیدمصطفی تاجزاده به عنوان یک شهروند، معاون سیاسی وزیر کشور دولت اصلاحات، معاون امور بین‌الملل دولت میرحسین موسوی، یک اصلاح‌طلب، یک زندانی سیاسی هفت‌ساله و یک ایرانی رسما نامزد کاندیداتوری شدم.» «مصطفی تاجزاده»، فعال سیاسی اصلاح‌طلب، با گفتن این جملات روز جمعه ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۰ برای نامزدی در انتخابات ۱۴۰۰ ثبت‌نام کرد.
مصطفی تاجزاده چند هفته پیش با انتشار یک بیانیه اعلام کرد قصد کاندیداتوری در انتخابات پیش رو را دارد و با حضور در یک جلسه پنج ساعته در شبکه اجتماعی «کلاب‌هاوس» به نقد نظام جمهوری اسلامی پرداخت. همزمان «ایران‌وایر» در گزارشی به مرور کارنامه سیاسی این فعال اصلاح‌طلب پرداخت. این گزارش امروز و همزمان با ثبت‌نام آقای تاجزاده برای کاندیداتوری ریاست‌جمهوری بازنشر می‌شود.
***
عکس مصطفی تاجزاده در کنار «روح‌الله خمینی» هنگام رای دادن و تصویر کارت عروسی وی با عکس رهبر پیشین جمهوری اسلامی، نمادی از مصطفی تاجزاده در دهه ۶۰ است. او تمایلات و گرایش‌های سیاسی خود و هم‌فکرانش در دهه ۶۰ را شبیه به تمایلات سیاسی این روزهای «جبهه پایداری» ذکر کرده است.
تاجزاده از حدود ۱۰ سال پیش نقدهایی را نیز درباره دهه ۶۰ مطرح کرده اما هم‌چنان به تعبیر خود، به صندوق و اصلاحات چسبیده است. او اینک نامزد انتخابات ریاست جمهوری شده است و همه سوال‌ها و نقدها درباره اصلاح‌طلبان بر سر او آوار شده‌اند.
مصطفی تاجزاده اصالتا هرندی و بچه «میدان خراسان» تهران است. او فرزند سوم یک خانواده شش نفره است که سال ۱۳۳۶ متولد شد. خودش می‌گوید سال ۱۳۵۴ دیپلم گرفت و از همان سال تا شهریور ۱۳۵۷ در امریکا بود و سه ترم مهندسی مکانیک خواند. عضو تشکیلات سیاسی «انجمن اسلامی» در امریکا شد و با دوستانش گروه «فلق» را بامشی مسلحانه تأسیس کرد.
تاجزاده چند ماه مانده به پیروزی انقلاب اسلامی، به ایران بازگشت و همراه با دیگر گروه‌های سیاسی مخالف حکومت پهلوی، «سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی» را تشکیل داد.
در جریان سفر «محمدعلی رجایی» در دوران نخست وزیری به سازمان ملل متحد که به دلیل نشان دادن آثار شکنجه در پای خود طی یک مصاحبه معروف شد، تاجزاده جزو هیات ۱۳ نفره همراه بود. به او مسوولیت پی‌گیری تایپ و آماده شدن نطق رجایی را داده بودند و متن نهایی را چند دقیقه قبل از آن‌كه نخست وزیر پشت تریبون برود، به دست او می‌رساند؛ نطقی که رجایی به همراه «بهزاد نبوی» نوشته و «گودرز افتخارجهرمی» ویراستاری کرده بود.
او دوسال بعد از انقلاب، همزمان با عیدفطر با «فخرالسادات محتشمی‌پور»، دختر عموی «علی‌اکبر محتشمی‌پور» و دخترخاله «محمدحسین صفار هرندی»، وزیر فرهنگ و ارشاد دولت «محمود احمدی‌نژاد» ازدواج کرد و مراسم ازدواج آن‌ها در «مسجد الجواد» در «میدان هفت‌تیر» تهران برگزار شد.
تصویر آیت‌الله خمینی در زمینه کارت عروسی او نقش بسته بود و در متنی سراسر انقلابی، مدعوین به عروسی دعوت شده بودند.
تاجزاده جزو طیف چپ «سازمان مجاهدین انقلاب» بود و به دعوت «بیژن زنگنه»، معاون فرهنگی وقت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به این وزارت‌خانه رفت و تا استعفای «محمدخاتمی» در آن‌جا ماند. او همزمان عضو شورایی سیاسی شد که «میرحسین موسوی» در دولت تشکیل داده بود.
مصطفی تاجزاده پس از پایان جنگ هشت ساله ایران و عراق، به ادامه تحصیل پرداخت و سال ۱۳۷۱ مسوول «خانه ایران» در پاریس شد. اما چند ماه بعد با استعفای محمد خاتمی، وزیر وقت ارشاد، دوباره به ایران بازگشت.
حضور و فعالیت تاجزاده در ستاد محمد خاتمی در انتخابات مشهور دوم خرداد ۱۳۷۶ و معاونت سیاسی وزارت کشور باعث شد که تحصیل در دوره دکترای علوم سیاسی را رها کند.
عمده فعالیت و معروفیت تاجزاده به نیمه دوم دهه ۷۰ برمی‌گردد؛ زمانی که معاون سیاسی دو وزیر کشور دولت اصلاحات و برای مدتی کوتاه، سرپرست وزارت‌خانه بود. در آن سال‌ها، اصول‌گرایان اتهامات زیادی را به وی وارد کردند؛ از جمله تحریک دانشجویان در اعتراضات کوی «دانشگاه تهران». در ماجرای استیضاح «عبدالله نوری»، وزیر کشور دولت خاتمی نیز نام او بارها مطرح شد.
در ماجرای حمله به کوی دانشگاه تهران و اعتراض‌های پس از آن، حضور تاجزاده به عنوان معاون سیاسی وزیر کشور در حالی که سوار بر موتور بود، بارها خبرساز شد و تا سال‌ها بعد نیز در مباحث مربوط به آن ادامه داشت.
بسیاری از اصول‌گرایان تاجزاده را در نقش یکی از عوامل مهم اعتراضات در سال ۱۳۷۸ توصیف می‌کنند. خودش می‌گوید به جز یک‌بار، دیگر هرگز سوار موتور نشده و میان دانشجویان نرفته است.
با این که او را به عنوان یکی از مهم‌ترین مجریان برگزاری نخستین انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا می‌شناسند اما بیشترین اخبار و حواشی مربوط به وی، در جریان انتخابات دوره ششم مجلس شورای اسلامی و مشاجرات او با «احمد جنتی»، دبیر شورای نگهبان شکل گرفت.
سال ۱۳۷۸، در پی پیروزی مطلق اصلاح‌طلبان در انتخابات پارلمانی، نام تاجزاده به عنوان رییس ستاد انتخابات وزارت کشور بارها مطرح شد و کار به شکایت متقابل از احمد جنتی رسید که در نهایت منتهی به انفصال از خدمت او برای سه سال شد.
۲۱ سال بعد، تاجزاده در یک گردهمایی سیاسی، جزییات بازگو نشده‌ای از آن انتخابات، به ویژه درباره ابطال آرای «علیرضا رجایی» و جایگزینی «حداد عادل» و نیز نقش احمد جنتی در آن‌چه «تقلب» نامید را مطرح کرد.
تاجزاده پس از ترک وزارت کشور، سمت مهمی نداشت و مدتی عضو هیات مدیره سازمان میادین میوه و تره‌بار شهرداری تهران بود. از همین رو وقتی در حمایت از تحصن نمایندگان مجلس ششم از لزوم استعفای همه اصلاح‌طلبان از مناصب دولتی سخن گفت، مطرح شدن این پیشنهاد به همراه سمت وی باعث تمسخر او در برخی روزنامه‌ها مانند «کیهان» شد.
بر اساس متنی که «سروش دباغ» (فرزند «عبدالکریم سروش») پس از آزادی تاجزاده از زندان منتشر کرد، او در ابتدای دهه ۸۰ میزبان و مدیر یکی از جلسات منظم فکری و تئوریک که با حضور برخی شخصیت‌های دانشگاهی برگزار می‌شد، بوده است.
پس از پایان حکم محرومیت از مشاغل دولتی، تاجزاده سال ۱۳۸۲ ابتدا مشاور «هادی خانیکی»، معاون وقت وزیر علوم و سپس مشاور رییس‌جمهوری شد و همزمان به کتاب‌خانه ملی رفت. با روی کار آمدن دولت محمود احمدی‌نژاد، «علی‌اکبر اشعری»، رییس جدید کتاب‌خانه ملی باعث اخراج او از این کتاب‌خانه شد.در آخرین سمت دولتی، او همراه با «احمد بورقانی»، قصد بازگشت به نهاد ریاست جمهوری را داشت که با آن موافقت نشد ولی حقوق او پس از چند ماه پرداخت و بازنشسته این نهاد شد.
در جریان رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۴ که به روی کارآمدن احمدی‌نژاد منتهی شد، تاجزاده از اعضای اصلی ستاد «مصطفی معین»، نامزد «حزب جبهه مشارکت» بود. برخی معتقدند حلقه ارتباطی ستاد معین با نیروهای ملی مذهبی و «نهضت آزادی»، مصطفی تاجزاده بوده است که حتی باعث شد سخن‌گوی ستاد معین از حضور ملی مذهبی‌ها در کابینه احتمالی کاندیدای اصلاح‌طلبان سخن بگوید.
پدر، مادر! ما باز هم متهمیم
هشت سال پس از خروج تاجزاده از معاونت وزارت کشور و ستاد انتخابات، انتخابات جنجالی ۱۳۸۸ نام او را در رسانه‌ها مطرح کرد. وی یک روز پس از رای‌گیری، همراه با برخی دیگر از اعضای جبهه مشارکت دستگیر شد و تا هفت سال اخبار مربوط به زندان، انفرادی، روزه اعتراضی، نامه‌نگاری‌ها و مناظرات مکتوب او حتی از داخل زندان نیز ادامه داشت.
یکی از مشهورترین نامه‌های زندان تاجزاده، خرداد ۱۳۸۹ در سال‌روز دستگیری او منتشر شد که به «ندا آقاسلطان»، «شهید جنبش سبز» تقدیم کرد.«پدر، مادر، ما باز هم متهمیم» عنوان این متن بود و تاجزاده در آن از خطاهایی که وی و نسل انقلاب، به ویژه در دهه اول انقلاب انجام داده‌اند، پوزش خواست.
در اواخر سال ۸۸ تاج زاده مدتی با محسن امین‌زاده، معاون وزارت امور خارجه در دوران محمد خاتمی، و مازیار بهاری، مدیر مسئول ایران وایر، در یک سلول بود. اما او برخلاف دیگر اعضای جبهه مشارکت، هیچ‌گاه به بند عمومی نرفت و در دوران زندان بیشتر در سلول انفرادی بود. فخرالسادات محتشمی‌پور، همسر تاجزاده در این سال‌ها او را «زندانی بیت شریف» می‌خواند به این معنا که درباره او تنها «علی خامنه‌ای»، و یا «مجتبی خامنه‌ای»، پسر رهبر جمهوری اسلامی تصمیم‌گیر هستند و قوه قضاییه نقشی ندارد.
فخرالسادات محتشمی‌پور هم‌چنین در نامه‌هایی به همسر مجتبی خامنه‌ای، از وی خواسته بود اگر می‌تواند، از همسرش بپرسد چرا تاجزاده در انفرادی و ایزوله و قرنطینه است.
تاجزاده پس از آزادی، بارها مناظرات سیاسی خبرسازی را با چهره‌های سیاسی بیشتر اصول‌گرا برگزار و بسیاری از تغییرات فکری و عقیدتی خود را در رسانه‌ها آشکار کرد.
آوار سوال‌ها بر سر تاجزاده
نامزدی تاجزاده در انتخابات در فضای دل‌سردی از عملکرد دولت «حسن روحانی»، سوال‌های مختلفی را پیش روی او قرار داده است.
یکی از نخستین واکنش‌های چهره‌های سیاسی، نظر «غلامحسین کرباسچی» بود که گفت حتی اگر تاجزاده تایید صلاحیت شود، رای نمی‌آورد.
موضوع تایید صلاحیت تاجزاده از سوی شورای نگهبان با دبیری احمد جنتی، یکی از بیشترین مباحث در فضای مجازی است و برخی اختلاف و دعوای حقوقی او را با جنتی یادآوری کرده‌اند که منجر به محکومیت تاجزاده هم شده است.
چندین بار این سوال مطرح شده است که او پس از رد صلاحیت احتمالی، به جبهه تحریم کنندگان انتخابات خواهد پیوست یا حمایت خود را از دیگر کاندیدای اصلاح‌طلبان اعلام خواهد کرد.
تحریم انتخابات پس از رد صلاحیت، با شعار کلی او تناقض دارد و از سوی دیگر حمایت از دیگر نامزدها جایگاهش را در میان حامیانش تنزل می‌دهد.
او گفته است حمایت اصلاح‌طلبان از برخی چهره‌ها مانند «علی لاریجانی» را مرگ اصلاحات می‌داند.
تاجزاده در کلاب‌هاوس گفته پیشنهادش نامزدی «رضا خاتمی» و معاون اولی «محسن صفایی فراهانی» بوده است. در نهایت اما رضا خاتمی این پیشنهاد را نپذیرفته و خود تاجزاده نامزد شده است.
بخش عمده انتقادها و سوال‌ها از تاجزاده، مربوط به رابطه اصلاح‌طلبان و حکومت و از سوی دیگر رابطه اصلاح‌طلبان و معترضان است که دیگر امیدی به اصلاح وضعیت ندارند.
او اما معتقد است ملتی که قادر به سرنگونی یک حکومت باشد، می‌تواند انتخابات را هم به آن تحمیل کند ولی عکس آن صادق نیست و در مواردی مردم می‌توانند انتخابات را به حکومت تحمیل کنند در حالی که نمی‌توانند آن را سرنگون کنند.
در جبهه اصول‌گرایان نیز یکی از تندترین انتقادات به ورود تاجزاده به عرصه انتخابات را خبرگزاری «فارس» داشت که او را با عباراتی مثل «هیچ صلاحیتی برای نامزدی ندارد»، «کوتوله سیاسی» و «عربده کشی» نواخت.
تاجزاده راه بسیار سختی را در پیش رو دارد. ابتدا باید رهبر جمهوری اسلامی راضی به تایید صلاحیت وی شود و از سوی دیگر باید بتواند رای مردم را جلب کند. برخی از حامیانش معتقدند مواضع صریح او مردم را راضی به شرکت در انتخابات می‌کند. در مقابل اما گروهی از اصلاح‌طلبان می‌گویند مواضع تند مصطفی معین باعث رای دادن به او نشد.
تاجزاده جدال سختی نیز با گروه ناراضیان و دل‌زدگان دارد که دیگر امیدی به هیچ‌گونه اصلاح ندارند.
مطالب مرتبط:
نظرسنجی انتخابات ۱۴۰۰: اگر احمدی‌نژاد نامزد شود، پیروز خواهد بود
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر