قاچاق مواد مخدر در ایران از خشکی به دریا تغییر مسیر داده و در حال حاضر کشفیات مواد مخدر در دریای عمان بیشتر از کشفیات زمینی است. مقام‌های ایران می‌گویند که «انضباط و انسداد در مرزهای شرقی کشور باعث شده قاچاق مواد مخدر به سمت دریا گرایش پیدا کند.»
این تغییر روش قاچاقچیان مواد مخدر در ایران تا حدودی پلیس ایران را غافلگیر کرده است و این نهاد انتظامی در مواجهه با این پدیده رو به گسترش از ضعف‌های قابل اعتنایی رنج می‌برد. فصلنامه علمی «علوم و فنون مرزی» در تازه‌ترین شماره خود که بهار سال ۱۴۰۰ منتشر کرده به بررسی دلایل این ناکامی پلیس پرداخته است.
***
در این شماره، مقاله‌ای تحقیقی با عنوان «چالش‌های اطلاعاتی ناجا در مقابله با قاچاق مواد مخدر در دریا» منتشر شده که نشان میدهد پلیس در این زمینه با کاستی‌ها و ناکارآمدی‌‌های اطلاعاتی و عملیاتی دست و پنجه نرم می‌کند.
این مقاله تحقیقی برخلاف ادعای مقام‌های اطلاعاتی و امنیتی و انتظامی در ایران نوشته که «در حال حاضر چیزی به نام اشراف ملی اطلاعاتی {در برخور با قاچاق مواد مخدر از طریق دریا} وجود ندارد، روابط بین سازمانی به‌خصوص برای اشراف به‌طور مشخص تعریف نشده و از این رو اصطکاک و موازی کاری در میان این نهاد‌ها وجود دارد.»
براساس قانون، پلیس مامور مقابله با قاچاق مواد مخدر در مرزهای دریایی ایران است که سازمان اطلاعات این نیروی انتظامی نقش بسیار مهمی در این ماموریت دارد.
سازمان اطلاعات نیروی انتظامی یکی از چندین نهاد اطلاعاتی در جمهوری اسلامی است که دامنه فعالیت آن محدود به قاچاق، سرقت و قتل و دیگر جرایم اجتماعی است.
اهمیت سازمان اطلاعات ناجا در آن است که بدون وجود آن، فرماندهان انتظامی در هر سطحی از سلسله مراتب فرماندهی این نیرو و افسران ستادی آن‌ها، قادر به شناسایی وضعیت حوزه استحفاظی خود و اتخاذ تصمیم در شرایط اطمینان‌بخش نیستند.
این سازمان در سه رده امنیتی موانع، شناسایی و کنترل فعالیت می‌کند و به عنوان مرجعی به منظور پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی فرمانده ارشد ناجا شناخته می‌شود.
رده اول امنیتی این اطلاعاتی که این سازمان ارائه میدهد، شامل مبادی اطلاعات سازمانی یگا‌ن‌های مزی است که رده پاسگا‌ه‌های مرزی خشکی، ساحلی و شناور و مرزهای هوایی را شامل می‌شود.
عقبه اطلاعاتی این یگا‌ن‌های انتظامی، اطلاعات پاسگاه‌ها و کلانتری‌های انتظامی استان‌ها است که به صورت یک شبکه منسجم، وظیفه انسداد پیشروی هر عامل تهدیدی از نقطه صفر مرزی به داخل کشور را برعهده دارد.
رده دوم امنیتی در اطلاعات انتظامی، عنصر شناسایی است که در آن جمعیت و کیفیت و علائق و وابستگی‌ها و تحرکات و فعالیت‌های مشروح آن با استفاده از یک تقسیم کار مورد شناسایی قرار می‌گیرد.
شکل کار در این حوزه می‌گوید که این شناسایی دائمی بوده و در لحظه باید پاسخگوی نیازهای فرماندهی انتظامی در رده‌های مختلف فرماندهی باشد.
رده سوم امنیتی اطلاعاتی که این سازمان با آن سر و کله می‌زند، کنترل و پایش اوضاع در داخل کشور است. علاوه بر آن با بهره‌بهرداری از شبکه اطلاعاتی موجود در حوزه استحفاظی تا ورای مرزهای کشور و حتی حاشیه نزدیک در ماورای مرز، این کنترل قابل اعمال است.
در این سه رده امنیتی مورد نظر اطلاعات انتظامی، رده سوم یعنی کنترل؛ تمام‌کننده کار و تامین‌کننده موفقیت آن است.
علت وجودی سازمان اطلاعات انتظامی، پیشگیری از بروز هر گونه خطری در حوزه امنیت عمومی است که به هر دلیلی نظم و امنیت جامعه را بر هم بزنند.
وظیفه اصلی جامعه اطلاعاتی در پلیس، جمع‌آوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل اطلاعات، اقدامات لازم در جهت پیشگیری انتظامی و کشف جرائم است.
این سازمان با معاونت دریابانی پلیس هم‌چون سایر معاونت‌های مستقر در پلیس، همکاری نزدیک و متقابلی هم دارد.
فصلنامه علمی «علوم وفنون مرزی» در مقاله تحقیقی خود این همکاری را مورد مطالعه قرار داده و براساس نظر ۳۰ کارشناس و متخصص پلیس نوشته که این همکاری با ضعف‌ها و تهدید‌های قابل توجهی روبه‌رو است.
آن‌طور که در این مقاله آمده، مجموع عملکرد اطلاعاتی و عملیاتی پلیس در مبارزه با قاچاق مواد مخدر در دریا ۱۵ ضعف دارد که «فقدان ساختار سازمانی متناسب با نیاز اشراف اطلاعاتی» از مهمترین آن‌هاست.
این مقاله تحقیقی همچنین نوشته که پلیس برای انجام این ماموریت، «تجهیزات فنی لازم برای رصد هوایی با دوربین فیلمبرداری با زوم بالا» را در اختیار ندارد.
«عدم شفافیت قوانین و مقررات مربوط به اشراف اطلاعاتی»، «ضعف آموزش فرماندهان ارشد حوزه دریایی» و «عدم پیوستگی اطلاعات در ناجا» از دیگر ضعف‌های پلیس در مبارزه با قاچاق مواد مخدر در دریا اعلام شده است.
این تحقیق همچنین برای این ماموریت پلیس بیش از ۱۵ تهدید برشمرده که «وجود بازار مصرف مواد مخدر در جامعه» از مهمترین آن‌ها است.
این تحقیق همچنین می‌گوید که «حمایت فنی و مالی و اطلاعاتی کشورهای منطقه از قاچاقچیان مواد مخدر» به تهدیدی دیگری علیه ماموریت‌های پلیس تبدیل شده است.
«یکپارچه نبودن سیستم‌های موجود اطلاعات سازمان‌های دریایی در کشور و در اختیار پلیس نبودن آن‌ها» و «رسوخ منافع ناشی از قاچاق مواد مخدر در میان اهل سنت» از دیگر تهدید‌ها اعلام شده است.
این تحقیق با جمع‌بندی مجموعه‌ای از تهدید و فرصت‌ها و ضعف‌ها و قوت‌های پلیس به منظور مقابله با قاچاق مواد مخدر در دریا، چنین نتیجه گرفته که مهمترین ضعف این نهاد انتظامی برای انجام چنین ماموریتی «فقدان ساختار سازمانی متناسب برای حضور در عرصه‌های ماموریت‌های اطلاعاتی» است.
این تحقیق در پایان خواستار تشکیل «شبکه منسجم اطلاعاتی» به منظور ارتقای عملکرد پلیس در این حوزه شده است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر