تهران- مریم سندی، شهروندخبرنگار
«دوستان می‌گویند ما اهل تعامل هستیم. در برنامه‌های خودشان رپ پخش می‌کنند اما رپ را ممنوع کرده‌اند. نوجوانان ما به سمت موسیقی کی‌پاپ یا پاپ کره‌ای رفته‌اند. ما هنوز رپ خودمان زیرزمینی است. این‌ها را چه کسی جواب می‌دهد؟ مگر رییس جمهوری نباید این را پی‌گیری کند؟»
این جمله‌ها، بخشی از سخنان «عبدالناصر همتی» در دومین مناظره انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ هستند. او در حالی از موسیقی رپ حرف زده که جمهوری اسلامی سال‌ها است رپرها را سرکوب کرده و برای آن‌ها پرونده قضایی تشکیل داده است. برخی از آن‌ها حتی مجبور به ترک ایران شده‌اند. حمایت این نامزد انتخاباتی از رپ ایرانی در مقابل «کی‌پاپ» یا پاپ کره‌ای، نشان‌دهنده اقبال چشم‌گیر نوجوانان و جوانان به این موسیقی کره‌ای است.
کی‌پاپ چیست؟ چرا مورد اقبال جوانان ایرانی قرار گرفته است؟ در این گزارش تلاش کرده‌ایم در گفت‌وگو با علاقه‌مندان به این سبک از موسیقی به این پرسش‌ها پاسخ دهیم.
***
بسیاری ممکن است «سای» را آغازگر پدیده کی‌پاپ بدانند که اکنون جهان را فرا گرفته است. ترانه او با نام «گانگنام استایل» همراه رقص، صدا و کمدی رکوردهای یوتیوب را شکست. این ترانه از ژوییه ۲۰۱۲ بیش از ۱. ۷ میلیارد بازدید داشت و توجه بین‌المللی را به خود جلب کرد. اما کی‌پاپ با سای شروع نشده است.
این ژانر موسیقی علاوه بر این‌که ریشه در موسیقی سنتی کره‌ای دارد، تحت تاثیر سبک‌های گوناگون موسیقی جهان مانند پاپ، «راک»، «جاز»، «گاسپل»، «هیپ‌هاپ»، رقص الکترونیکی، فولکلور، کانتری و کلاسیک است. شکل مدرن‌تر این سبک با تشکیل یکی از اولین گروه‌های کی‌پاپ به نام «سو ته‌جی اَند بویز» در سال ۱۹۹۲ پدیدار شد. محبوبیت چشم‌گیر این گروه در میان شنوندگان جوان، صنعت موسیقی این کشور را به سمت تمرکز بیشتر بر روی نوجوانان و جوانان سوق داد. بنگاه‌های سرگرمی کره شروع به پرورش نوازندگان جوان کردند؛ گروههایی که به طرز باورنکردنی محبوب شدند و به عنوان نسل اول «آیدل‌ها» شناخته می‌شوند.
آیدل پاپ کره‌ای یا آیدل کی‌پاپ اصطلاحی است که برای معرفی خواننده‌ها در کره جنوبی به کار می‌رود. پس از یک دوره رکود در سال‌های اولیه، کی‌پاپ «تی. وی. اکس. کیو» و «بوآ» از سال ۲۰۰۳ به عنوان نسل جدیدی از آیدل‌های کی‌پاپ آغاز به کار کردند. فعالیت آن‌ها، این ژانر موسیقی را وارد بازار موسیقی ژاپن کرد و آغازگر محبوبیت بین‌المللی فعلی کی‌پاپ بود.
تی. وی. اکس. کیو بلافاصله با انتشار اولین آهنگ خود به نام «آغوش»، در میان عموم شناخته شد. فقط چند ماه طول کشید تا به عنوان یکی از گروه‌های تاثیرگذار در تاریخ موسیقی کی‌پاپ مطرح شود. در سال ۲۰۰۶، گروه به دلیل داشتن بزرگ‌ترین باشگاه هواداران رسمی در جهان با بیش از ۸۰۰هزار عضو، در کتاب رکوردهای جهانی گینس ثبت شد.
«بوآ» نیز تاثیر مهمی در گسترش این موسیقی در جهان داشت. او که از ۱۳ سالگی وارد صنعت موسیقی شد، با بیش از ۱۲ آلبوم به زبان کره‌ای، ژاپنی و انگلیسی، به یکی از محبوب‌ترین ستاره‌های پاپ کره جنوبی و آسیا تبدیل شد. بوآ اولین هنرمند کره جنوبی است که به صحنه موسیقی ژاپن، دومین بازار بزرگ موسیقی در جهان نفوذ کرد و پاپ کره را در آن کشور به شهرت رساند.
با حضور نسل جدید آیدل‌های پاپ کره‌ای و با کمک شبکه‌های اجتماعی، پای این موسیقی در عرصه جهانی باز شد. آن‌ها مخاطبان گسترده جهانی، از آسیا تا کشورهای غربی، خاورمیانه و آفریقا به دست آورده‌اند و تعداد هواداران‌شان به شدت در حال افزایش است به طوری که در سال ۲۰۱۸ بازار موسیقی کره جنوبی با رشد ۱۷. ۹ درصدی در درآمد روبه‌رو شد و در میان ۱۰ کشور برتر جهان به لحاظ بازار موسیقی، رتبه شش را کسب کرد. در ۲۰۲۰ نیز کی‌پاپ باعث رشد ۴۴. ۸ درصدی کره جنوبی در بازار موسیقی شد و خود را به عنوان سریع‌ترین بازار بزرگ سال معرفی کرد.
کی‌پاپ به شکل امروزی بسیار گسترده شده است و گروه‌های متعددی را مانند «بی. تی. اس»، «اکسو»، «گرلز جنریشن»، «بلک پینک»، «بیگ بنگ»، «سوپرجونیور»، «توایس» و... را شامل می‌شود. این گروه‌ها در سرتاسر جهان هوادارن بسیاری دارند. بعضی از آن‌ها در فعالیت‌های بشردوستانه نیز مشارکت می‌کنند؛ به عنوان نمونه، گروه بی. تی. اس در کارزارهای گوناگون با یونیسف همکاری کرده است تا به پایان دادن خشونت علیه کودکان و نوجوانان و ارتقای اعتماد به نفس و رفاه آن‌ها کمک کند.
پرستو: کی‌پاپ به ما یاد می‌دهد که عاشق خودمان باشیم
در ایران نیز مانند نقاط دیگر جهان، کی‌پاپ هواداران بی‌شماری دارد؛ کسانی که اغلب از میان نوجوانان و جوانان هستند. اگر تجربه اغلب بچه‌های دهه ۶۰ از آهنگ‌های خارجی، موزیک ترکی بود و با آن عاشق می‌شدند و از غم هجران یار رنج می‌کشیدند، امروز نوجوانان و جوانان به گفته خودشان از موسیقی کی‌پاپ یاد می‌گیرند که خودشان را دوست داشته باشند، تبعیض جنسیتی را به چالش بکشند و سبک زندگی متفاوت از ایدئولوژی حاکمان ایران را برگزینند.
«ناهید»، از هواداران پروپاقرص کی‌پاپ، ۲۵ ساله است. اطلاعات او از تاریخچه و گروه‌های کی‌پاپ دقیق و گسترده است. هشت سال است که خودش را «مولتی کی‌پاپر» می‌داند. کی‌پاپر به هواداران کی‌پاپ و مولتی کی‌پاپر به کسی گفته می‌شود که هوادار تعداد زیادی از گروه‌های کی‌پاپ باشد.
او که از طریق دختردایی خود با این موسیقی آشنا شده است، درباره تاثیر این موسیقی در زندگی شخصی خود گفت: «یاد گرفتم خیلی باید تلاش کنی تا به آن‌چه که می‌خواهی، برسی. حتی اگر شکست بخوری، باید تلاش کنی و نباید از حرکت بایستی و ناامید شوی. این پیام را نه فقط در آهنگ‌های خود بلکه در خیلی از کارهای آن‌ها می‌بینم. آن ها واقعا تلاش می‌کنند، سختی می‌کشند و به آن‌چه می‌خواهند، می‌رسند. علاوه بر آشنایی با فرهنگ‌های دیگر، وقتی از کتابی الهام می‌گیرند و آن را معرفی می‌کنند، به سراغش می‌روم و آن کتاب را می‌خوانم.»
ناهید درباره مطرح شدن کی‌پاپ در مناظرات انتخاباتی گفت: «این‌ها هیچ ارزشی برای هنرمند قائل نیستند. آن بلا را سر شجریان آوردند، حالا دم انتخابات از کی‌پاپ می‌گویند چون می‌خواهند جلب توجه کنند. در کشور ما هنرمند، چه داخلی و چه خارجی، برای حکومت اهمیتی ندارد.»
به نظر «آیدا»، اعضای این گروه‌ها به یک‌دیگر وفادارند و از هم‌دیگر حمایت می‌کنند. او دو سال است که با این ژانر موسیقی آشنا شده است. به گفته این نوجوان ۱۲ ساله، بیشتر دوستانش هوادار آهنگ‌های کی‌پاپ هستند زیرا به آن‌ها آرامش و لذت می‌دهد. هم‌چنین آن‌ها را با مفاهیمی چون تبعیض جنسیتی آشنا می‌کند: «من بیشتر از آهنگ‌ها، خودشان را دوست دارم. چون برای از بین بردن تبعیض جنسیتی تلاش می‌کنند؛ مثلا رنگ صورتی مختص دختر و آبی برای پسر نیست و هیچ چیز جنیست ندارد. دامن می‌پوشند و پسرها موهای‌شان را رنگ می‌کنند تا بگویند رنگ کردن به جنسیت ربطی ندارد. آن‌ها به هواداران‌شان می‌گویند خودتان را دوست داشته باشید. آن‌ها مرزهای بسیاری را عوض و تلاش زیادی برای رسیدن به این نقطه کرده‌اند.»
«پرستو» سه سال است کی‌پاپ گوش می‌دهد. او که ۱۴ ساله است، درباره علاقه‌مندی هم‌کلاسی‌هایش به گروه‌های مختلف کی‌پاپ حرف می‌زند و آهنگ‌های آن‌ها را انگیزشی می‌خواند: «من و دوست‌هایم عاشق آهنگ‌های آن‌ها هستیم چون خیلی چیزها به ما یاد می‌دهند؛ این که عاشق خودمان باشیم، زندگی ادامه دارد و به کسانی که زورگو هستند، اهمیت ندهیم. آن‌ها در مورد چیزهای الکی نمی‌خوانند و به ما انرژی می‌دهند؛ مثلا من چند روز پیش امتحان تیزهوشان داشتم و گوش دادن به این موزیک باعث آرامشم شد. خیلی از ترانه‌های آن‌ها در مورد تجربه‌های خودشان است که در طول زندگی یاد گرفته‌اند.»
«مهناز» اولین بار از طریق یک سریال کره‌ای با کی‌پاپ آشنا شد که یکی از بازیگران آن خواننده هم بود. او که ۲۳ ساله است، مهم‌ترین آموزه کی‌پاپ را احترام می‌داند: «کی‌پاپ باعث می‌شود انسان‌ها را برابر ببینی و برای هیچ کاری تبعیض بین مرد و زن نگذاری. با این که کره در مورد اقلیت‌های جنسیتی خیلی عقب است و نمی‌تواند این موضوع را بپذیرد ولی کی‌پاپ نهایت سعی خود را می‌کند که این مسایل را جا بیاندازد. به نظر من مهم‌ترین هدف کی‌پاپ احترام است و این تاثیر را در ناخوداگاه ادم‌ها ایجاد می‌کند و از تو آدم بهتری می‌سازد. آن‌ها با موسیقی و رفتارشان می‌گویند باید برای هدف‌هایت خیلی سختی بکشی. کی‌پاپ یاد می‌دهد چه طور خودت را دوست داشته باشی، برای شاد زندگی کردن تلاش کنی و همه چیزهای منفی و زشت را کنار بگذاری. من وقتی ۱۲ ساله بودم، برای اولین بار یک کنسرت کی‌پاپ را دیدم که در آن پسری ناخن‌هایش را لاک زده بود. برای من که در این جامعه زندگی می‌کنم، خیلی عجیب بود. از همان سن تاثیرش را در زندگی من گذاشت و باعث شد به حقوق برابر ایمان داشته باشم.»
بسیاری از این نوجوانان از طرف اعضای خانواده و یا افراد دیگر با این جملات روبه‌رو می‌شوند که چه طور به موزیکی علاقه‌مند هستی که زبان آن را متوجه نمی‌شوی؟ اما این آهنگ‌ها اغلب در کنار موزیک ویدیوهای جذاب، ریتم زیبایی دارند که مخاطب را به سوی خود می‌کشانند. اگرچه امروزه با کمک زیرنویس می‌توانند معنی آهنگ‌ها را متوجه شوند و اقبال به سمت یادگیری زبان کره‌ای نیز افزایش پیدا کرده است.
«نسترن» جوان کی‌پاپر دیگری است که از ۱۲ سالگی گوش دادن به این موسیقی را آغاز کرده است: «من وقتی آهنگ‌های‌شان را گوش می‌کردم، به دنبال جزییات برنامه‌های‌شان می‌‍‌رفتم و همه چیز را در مورد آهنگ‌های‌شان جست‌وجو می‌کردم و می‌خواندم. دلیل اصلی من برای دنبال کردن کی‌پاپ حس خوبی است که می‌گیرم. این آهنگ‌ها در لحظه‌های سخت زندگی کمکم کرده و به من انرژی دادند. خانواده‌‌ام از این موضوع خبر دارند و در حال حاضر مشکلی با این که من این سبک موسیقی را دوست دارم، ندارند. اوایل بعضی وقت‌ها اعتراض می‌کردند ولی وقتی فهمیدند با این آهنگ‌ها حالم خوب است، دیگر چیزی در موردش نگفتند. حتی وقتی با ذوق از آن‌ها تعریف می‌کنم، با دقت گوش می‌دهند.»
با افزایش گرایش نوجوانان و جوانان به موسیقی کی‌پاپ، رسانه‌های حکومتی مانند «فارس» و «مشرق» تلاش می‌کنند این موسیقی را خطرناک توصیف کنند. البته «کیم جونگ اون»، رهبر کره شمالی هم کی‌پاپ را «سرطانی خطرناک» خوانده و آن را تهدیدی برای کشور قلمداد کرده است. اما در این میان جوانانی مانند ماندانا تلاش آن‌ها را بی‌نتیجه می‌داند: «فارس یک میزگرد در باره کی‌پاپ گذاشته بود که باعث خنده من و دوست‌هایم شد. چیزهایی بدی که آن‌ها در مورد کی‌پاپ می‌گویند، نمی‌تواند مانع علاقه ما شود. ما این موسیقی را دوست داریم چون حس می‌کنیم مراقب‌مان است. آن‌ها به ما می‌گویند مهم نیست استانداردهای دنیا چه می‌خواهند، تو باید طوری باشی که می‌خواهی، نه جوری که دیگران می‌خواهند. آن‌ها چند میلیون آدم را با حرف‌های‌شان و امید نجات داده‌اند. به ما یاد داده‌اند وقتی از زندگی خسته و غرق مشکلات شدیم، بلند شویم و ادامه دهیم. به ما می گویند رنگ پوست، جنسیت و قیافه‌ات مهم نیست، مهم قلبت است؛ مهم این است که با همه خوبیها و بدی‌هایت، با خودت آشتی باشی. کی‌پاپ برای من یک سبک زندگی است.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر