دو راهی فیفا و کنفدراسیون آسیا؛ واکسیناسیون در آسیا شفاف نیست

کنفدراسیون فوتبال آسیا و فدراسیون جهانی فوتبال هنوز به اجماع نظر در مورد چگونگی برگزاری مرحله نهایی رقابت‌های انتخابی جام جهانی فوتبال نرسیده‌اند. در یک سو فیفا مایل به برگزاری مسابقات به صورت متمرکز است و سویی دیگر کنفدراسیون فدراسیون جهانی فوتبال تلاش می‌کند فوتبال را به خانه‌ آسیایی‌ها برگرداند.
فرصت کوتاه باقی‌مانده تا آغاز رقابت‌ها و قطعی نشدن برنامه مسابقات، چالشی است که تیم‌های آسیایی باید پشت سر بگذارند.

***

چهارشنبه ۲۸ خرداد ۱۴۰۰، روزنامه «الاقتصادیه» عربستان به نقل از منبع خبری خود در کنفدراسیون فوتبال آسیا ادعا کرد که مدیران این کنفدراسیون منتظر تصمیم فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) درباره نحو برگزاری دیدارهای مرحله سوم انتخابی جام جهانی ۲۰۲۲ هستند.

هنوز رقابت‌های انتخابی در مرحله دوم و گروه‌های هشت‌گانه به پایان نرسیده بود که چهار کشور در غرب و شرق آسیا تمایل خود برای میزبانی این مسابقات را اعلام کردند.

پیش از این، کنفدراسیون فوتبال آسیا تمایل جدی خود را برای میزبانی متمرکز مسابقات لیگ قهرمانان آسیا به صورت متمرکز نشان داده بود؛ برای نمونه، پس از آغاز همه‌گیری کرونا و متوقف شدن مسابقات لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۲۰، شهر دوحه قطر به عنوان میزبان متمرکز شرق و غرب انتخاب شد. به این ترتیب، از بازی‌های باقی مانده مرحله گروهی تا فینال مسابقات، در حباب امنیتی قطر برگزار شدند؛ حبابی که برای مصونیت بازیکنان و مربیان از کرونا ساخته شد.

این روال برای لیگ قهرمانان آسیا در سال ۲۰۲۱ کمی متفاوت بود. این بار بازی هر گروه در یک شهر به صورت متمرکز برگزار شد. همین موضوع، احتمال برگزاری مجدد مسابقات انتخابی جام جهانی در مرحله پایانی به صورت متمرکز را بالا برد.

اما این بار کنفدراسیون فوتبال آسیا به دلیل آن‌چه «عدم برتری یک تیم به رقیبش»، «حضور تماشاگران در ورزشگاه‌ها» و «جبران خسارت‌های مالی به دلیل شیوع جهانی ویروس کرونا» می‌داند، مخالف برگزاری مسابقات انتخابی جام جهانی به صورت متمرکز است.

چرایی‌ آن را می‌توان در تمایل شدید «شیخ سلمان»، رییس کنفدراسیون فوتبال آسیا در مبارزه مداوم با اتحادیه فوتبال اروپا دید.

رقابت‌های «یورو ۲۰۲۰» از هفته‌ گذشته آغاز شدند. ابتدا قرار بود یورو ۲۰۲۰ به میزبانی ۱۲ کشور برگزار شود اما بلژیک و ایرلند جنوبی با تصمیم «یوفا» (اتحادیه فوتبال اروپا) از لیست میزبان‌ها خط خوردند تا در نهایت ۱۰ شهر زیر میزبان مسابقات باشند.

حالا این مسابقات در شهرهای «رم» ایتالیا، «باکو» آذربایجان، «کپنهاگ» دانمارک، «مونیخ» آلمان، «بوداپست» مجارستان، «آمستردام» هلند، «بخارست» رومانی، «سنت پترزبورگ» روسیه، «گلاسگو» اسکاتلند و بالاخره «بیلبائو» اسپانیا در جریان است.

فدراسیون جهانی فوتبال و اتحادیه فوتبال اروپا با شرط تزریق دو دوز واکسن کرونا، درهای ورزشگاه را به روی هواداران باز کردند. پروتکل‌های بهداشتی هم‌چنان در این ۱۰ شهر به صورت جدی رعایت می‌شوند و ظرفیت ورزشگاه‌ها به صورت کامل پر نخواهند شد.

کنفدراسیون فوتبال آسیا طی یک دهه اخیر تلاش کرده است الگویی کامل از رفتارها، برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری‌های اتحادیه فوتبال اروپا داشته باشد. برگزاری رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا با همان سیاق لیگ قهرمانان اروپا، جذب اسپانسرهای عربی و چینی در این مسابقات و تغییر دادن زمان رقابت‌های جام ملت‌های آسیا برای قرار نگرفتن زیر سایه مسابقات المپیک و جام ملت‌های اروپا، تلاشی است برای قد علم کردن این کنفدراسیون.

اما در مورد برگزاری مسابقات فوتبال در قاره آسیا، وضعیت چندان ساده نیست. واکسیناسیون در کشورهای آسیایی یا با سرعتی مشایه با اروپا انجام نشده است یا در برخی کشورها مانند ایران و چین، آمار دقیق و شفافی از میزان واکسیناسیون وجود ندارد. فیفا روی همین اصل، علاقه‌ای به میزبانی ۱۰ کشور حاضر در مرحله نهایی لیگ قهرمانان آسیا ندارد.

الاقتصادیه مدعی ‌شده فدراسیون جهانی فوتبال به کنفدراسیون فوتبال آسیا اعلام کرده است که تصمیم‌گیری درباره دیدارهای انتخابی جام جهانی ۲۰۲۲ را به ماه آگوست موکول می‌کند و در صورت برگزاری متمرکز رقابت‌ها، باید روند بررسی پرونده میزبانی کشورهای نامزد آغاز شود.

این نگرانی اما فقط مختص آسیا نیست؛ «فیفا» به تمامی کنفدراسیون‌های تابعه خود اعلام کرده است که تا زمان بررسی وضعیت کشورهای دخیل در رقابت‌های انتخابی جام جهانی، از هرگونه تصمیم‌گیری مستقل در قبال برگزاری قطعی این مسابقات پرهیز کنند. کنفدراسیون فوتبال آسیا برنامه پیشنهادی خود را تقدیم فیفا کرده است.

بر اساس این برنامه، از دوم سپتامبر ۲۰۲۱ (۱۱ شهریور ۱۴۰۰) نخستین مرحله دیدارهای انتخابی جام جهانی ۲۰۲۲ در قاره آسیا برگزار خواهد شد.

سایر دیدارها نیز به ترتیب در روزهای ۷ سپتامبر (۱۶ شهریور ۱۴۰۰)، ۷ و ۲۹ اکتبر (۱۵ مهر و ۷ آبان ۱۴۰۰)، ۱۱ و ۱۶ نوامبر ۲۰۲۱ (۲۰ و ۲۵ آبان ۱۴۰۰)، ۲۷ ژانویه ۲۰۲۲ (۷ بهمن ۱۴۰۰)، اول فوریه ۲۰۲۲(۱۲ بهمن ۱۴۰۰) و هم‌چنین ۲۴ و ۲۹ مارچ ۲۰۲۲ (۴ و ۹ فروردین ۱۴۰۱) برگزار خواهند شد.

قرار است فیفا این برنامه پیشنهادی کنفدراسیون فوتبال آسیا را مورد بررسی قرار دهد. در صورت تصویب این برنامه، ایران در پنج بازی میزبان رقبای خود در «ورزشگاه آزادی» تهران خواهد بود.

فیفا همچنین رنکینگ نهایی خود برای تعیین سید بندی‌های آسیا را نیز اعلام کرد.
طبق رنکینگ جدید، ایران و ژاپن در سید یک قرار گرفتند و به این ترتیب، به عنوان سرگروه‌ در گروه‌های «A» و «B» این مسابقات خواهند نشست. کره جنوبی و استرالیا در سید دوم هستند و به این ترتیب یکی از این دو، رقیب ایران خواهند شد. عراق و عربستان در سید سوم، امارات و چین در سید چهارم، سوریه و عمان در سید پنجم و ویتنام و لبنان در سید ششم قرار گرفتند.

هم‌چنین امروز کنفدراسیون فوتبال آسیا اعلام کرد در دور پایانی مرحله انتخابی جام جهانی ۲۰۲۲، از فناوری کمک‌داور ویدیویی (VAR) استفاده خواهد شد. کنفدراسیون فوتبال آسیا مصر است این مسابقات را از ماه سپتامبر (شهریور سال جاری خورشیدی) آغاز کند.

در صورتی که بازی‌ها به صورت متمرکز برگزار نشوند، ایران باید به سیستم کمک داور ویدیویی مجهز شود.