باغ‌موزه فرش غلامعلی ملول؛ محصول هنر و نیکوکاری

 نیکی خواجوی، شهروندخبرنگار، تهران

شاید قصه کودکی فقیر که با تکیه بر توان و تلاش خود مرزهای موفقیت را درنوردیده، کلیشه‌ای تکراری و مربوط به داستان‌های عاطفی و ادبیات کودک باشد. اما داستان زندگی مهندس «غلامعلی ملول» قصه و افسانه نیست؛ بلکه روایت واقعی از انسانی خودساخته است که برای حفظ هنر ایران و کمک به مردم کشورش از هیچ تلاشی دست نکشیده است. یکی از وجوه تلاش‌های او، اهدای ۲۸ تخته قالی مجموعه فرش‌های نفیس خود به «موزه ملی فرش ایران» در سال ۱۳۸۹برای آشنایی مردم کشور با هنر هنرمندان ایرانی است و بعد‌تر در دی‌ماه ۱۳۹۷ نیز ۱۲ تخته از باقی‌مانده گنجینه فرش خود را به دانشگاه تهران وقف کرد که تبدیل به موزه‌‌ای در «باغ نگارستان» تهران شد. شهروندخبرنگار ایران‌وایر به دیدن موزه فرش مهندس غلامعلی ملول رفته و این گزارش را تهیه کرده است.

***

«امیر» در بازار تهران فرش‌فروشی دارد و امروز برای بازدید به باغ‌موزه «فرش نگارستان» آمده است. او می‌گوید: «دلم می‌سوزد وقتی این فرش‌ها را می‌بینم. این قطره‌‌ای از دریای گنجینه هنر فرش ایران هم نیست. روزگاری صادرات فرش به عنوان یکی از اساسی‌ترین بخش محصولات غیرنفتی، جزء درآمدهای سالانه کشور محسوب می‌شد. در تمام اروپا نام ایران را با گنجینه فرش ما می‌شناختند.» سری تکان می‌دهد و در ادامه می‌گوید: «اما امروز به واسطه تحریم‌های ریز و درشت، صادرات و واردات مرده است و فقط یک سری بنجل از کشور دوست و برادر چین می‌آید. بعد آقایان می‌نشینند و می‌گویند ما تحریم‌ها را دور زده‌‌ایم و تحریم اثری بر اقتصاد کشور نگذاشته است. دیگر قرار بود چه اثری بگذارد؟» امیر معتقد است هر کس که ذره‌‌ای دغدغه و دلسوزی برای این کشور دارد، با دیدن این همه هنر و این وضع مردم حالش بد می‌شود. ما که این طور حالمان گرفته می‌شود؛ وای به حال مهندس ملول و همه کسانی که تمام عمر خود را صرف بهبود اوضاع این مملکت کردند.

غلامعلی ملول از فارغ‌التحصیل‌های رشته عمران از دانشکده فنی دانشگاه تهران است. او به موازات فعالیت‌های اقتصادی، هرگز از هنر و ادبیات و فلسفه و اقدامات خیرخواهانه جدا نبوده است. او میلیون‌ها دلار از آثار هنرمندان ارجمند ایران را از اقصی نقاط جهان خرید و به ایران بازگرداند. در جنگ ایران و عراق، او یکی از پیشگامان پشتیبانی از جبهه‌های جنگ شد.

راهنمای موزه در مورد مهندس غلامعلی ملول این طور می‌گوید: «فعالیت‌های ایشان برای مردم ایران انکارناپذیر و تمام‌ناشدنی است. این موزه و اهدای این فرش‌ها واقعا جزء کوچکی از فعالیت‌های اوست. او طی سه سال کار مداوم، کتاب نفیس بهارستان دریچه‌‌ای به قالی ایران را نوشته است.»

راهنمای موزه صحبت‌های خود را ادامه می‌دهد و می‌گوید: «مهندس ملول موزه مجازی قالی ایران و موزه مجازی قلمزنی اصفهان را نیز تاسیس و راه‌اندازی کرده است. تا کنون صد‌ها هزار نفر در سراسر جهان از این موزه‌های مجازی بازدید کرده‌‌اند و با گوشه‌های از هنر ایرانیان آشنا شده‌اند.» راهنمای موزه در پایان می‌گوید: «در کنار همین موزه فرش ۱۲۰ قطعه قلمزنی نقره اصفهان را که مهندس ملول طی ۴۵ سال گردآوری کرده بود، وقف دانشگاه تهران کرد تا با نمایش آن‌ها به مردم داخل و خارج کشور، هر روز مردم بیشتری با هنر ایرانیان آشنا شوند و نام ایران با عزت احترام در همه جای دنیا آورده شود.»

مهندس ملول متولد ۱۳۲۶ در اراک است. او بیست سال پیش دبیرستان امام علی به مساحت شش‌هزار متر مربع را در اراک احداث کرد و با تمام توان سعی در رفع نیازهای همشهریان و هم‌وطنانش داشت. در هنگام وقوع زلزله‌های بم و کرمانشاه کمک زیادی به مردم زلزله‌زده کرد و تاکنون زندانیان زیادی با جرایم مالی را از بند رها کرده است.

«ایرج» همبازی دوران کودکی و دوست مهندس ملول است و در مورد دوران کودکی او می‌گوید: «سوز سرمای آن روزهای اراک، برف انبوه گاهی تا بالای زانو، کوچه‌های خاکی، چراغ زنبوری‌ها، رسیدن نوبت آب به محله ما گاهی در نیمه شب، طاق آجری آب‌انبار و پله‌های زیاد، پررنگ نمادهای کودکی بچه‌های آن دوره و مهندس ملول است که خدا را شکر خیلی از هم محله‌‌ای‌هایمان با توان و تلاش خودشان موفق شدند و خدا را شکر مهندس ملول هم که افتخار اراک و کل ایران شدند.»

غلامعلی ملول در افتتاحیه موزه، در مورد تلاش‌های خیرخواهانه و فرهنگی خود این طور می‌گوید: «آنچه که کرده‌‌ام به طمع مهرویان پری‌پیکر رضوان و شوق مستی شراب مدام پردیسان آن جهانی نبود، بلکه به فرمان عقل غریزی بشری بود. همه آنچه که کرده‌‌ام، خرده‌کاری بیش نبود؛ مگر تالیف کتاب عقل، پیامبر راستین. تالیف این کتاب را بر همه تلاش‌های ۷۲ ساله خود ارج می‌گذارم و یک لحظه اندیشیدن را بهتر و بالاتر از یک عمر تلاش خیرخواهانه می‌دانم.»