عکاسان خبری؛ راویان یک حمله‌ خونین

عکس‌هایی که از حمله تروریستی روز یک شنبه گذشته به رژه نظامی در اهواز برداشته شده بودند، کمی بعد از حمله منتشر شدند. این عکس‌ها حکایت یک روز خونین را بهتر از هر واژه‌ای بیان می‌کردند؛ داستان فداکاری، ترس، نگرانی،  زخم و مرگ.

اغلب این عکس‌ها را خبرگزاری‌های رسمی منتشر کردند. عکاسانی که برای پوشش مراسم رژه‌ای که به مناسبت روز «دفاع مقدس» برگزار می‌شد رفته بودند، ناگهان به عکاسانی از یک تراژدی مرگ‌بار تبدیل شدند و تصاویری تکان‌دهنده ثبت کردند؛ «شایان حاجی نجفی»، «علیرضا محمدی»، «بهراد قاسمی»، «مرتضی جابریان»، «علی معرف»، «مهدی پدرام‌خو»، «فاطمه رحیماویان»، «محمد آهنگر» و «مرتضی یاقوتی».

یکی از تصاویری که مهدی پدرام‌خو، عکاس خبرگزاری «مهر» گرفته بود و بازتاب فراوانی داشت، تصویری از فاطمه رحیماویان، عکاس ۲۷ ساله‌ خبرگزاری فارس در اهواز بود که روی زمین دراز کشیده و عکاسی می‌کند و زن دیگری هم پایین پای او پناه گرفته است.

رحیماویان در برنامه‌ «حالا خورشید» در «شبکه سه» سیما می‌گوید پدرام‌خو و جابریان شجاعانه ایستاده بودند و عکس می‌گرفتند: «وقتی حمله تمام شد و بلند شدیم که منطقه را ترک کنیم، اجازه نمی ٔدادند از موبایل و دوربین‏مان استفاده کنیم.» به گفته‌ او، دوربین عکاسی مرتضی یاقوتی ضبط شد و نتوانست آن‌ها را منتشر کند.

او با بغض از حادثه می‌گوید: «کاری نمی‌توانستم بکنم. فقط می‌توانستم عکس بگیرم. سربازان را می‌دیدم که با پای تیر خورده بچه‌ها و زنان را نجات می‌دادند.»

این عکاس هم‏چنین می‌گوید: «همه ما که در آن حادثه عکاسی کردیم، عکاس حق‌التصویر هستیم و پولی که بابت مجموعه عکس دریافت می‌‌کنیم، حتی شاید هزینه رفت و آمدمان هم نشود چون بین ۲۵ تا ۱۰۰ هزار تومان برای یک مجموعه عکس حق‌التصویر می‌گیریم.»

«ایسنا» نوشته است شایان حاجی‌نجف، خبرنگار 25 ساله  این خبرگزاری، کسی  است که نخستین عکس و خبر حادثه را منتشرکرده است: «من و همکارم در وسط خیابان میان سیل گلوله تنها مانده بودیم. در همان لحظات اول، دوربین موبایلم را روشن کرده بودم و فیلم همه چیز را ثبت می‌کردم. صدای تیر هر لحظه داشت نزدیک تر می‌شد به گونه‌ای که آماده بودم تا یکی از گلوله‌ها به من اصابت کند. این جا بود که تصمیم گرفتم به یک محل امن بروم تا برای رساندن خبر به مرکز رسانه‌ای خودم، یعنی خبرگزاری ایسنا اقدام کنم. در همین لحظه با سردبیر مرکز ایسنا خوزستان تماس گرفتم و اولین خبر مبنی بر این که رژه نیروهای مسلح اهواز مورد حمله تروریستی قرار گرفته است را به او مخابره کردم و سپس عکس‌هایی که توانسته بودم ثبت کنم را برای دبیر سرویس عکس ایسنا خوزستان ارسال کردم.»

علی‌رضا جابریان، دیگر عکاس ایسنا همان عکاسی است که رحیماویان می‌گوید با وجود خطرات، ایستاده بود و عکس می‌گرفت. او در توصیف لحظه‌ وقوع حمله می‌گوید: «در حال عکاسی بودیم؛ رژه تازه تمام شده‌ بود و سه چهار گردان رفته بودند و یک گردان زره‌ای باقی مانده بود که تیراندازی شروع شد.»

جابریان  می‌گوید فکر کردیم طبق عادت در رژه‌ها که صدای تیر پخش می‌کنند، این هم فقط صدای تیر است:«به همین دلیل خیلی بی خیال بودیم و با خنده گفتیم مانور است. همان لحظه دیدیم همه در حال فرار هستند. شخصیت‌ها و محافظان در حال تحرک بودند. صدای تیر می‌آمد و من برای عکاسی به دنبال صدای تیر رفتم که یکی از حفاظت سپاه یا ارتش من را از پشت گرفت و به سمت دیگری هدایت کرد.»

علیرضا محمدی، دیگر عکاس ایسنا هم روایت مشابهی دارد: «آن‌چیزی که باعث می‌شد شرایط وحشتناک‌تر جلوه کند، این بود که معلوم نبود تیراندازی از کجا دارد انجام می‌شود. چند لحظه بعد متوجه شدیم که تیراندازی از پشت جایگاه است. مردم فرار می‌کردند و من شوکه شده بودم. یک گوشه پناه گرفتم و شروع کردم به عکاسی. از آن صحنه‌ها حدود ۷۰ فریم عکس گرفتم که تجربه سخت و عجیبی برایم محسوب می‌شود. کل این ماجرا حدود ۱۵ دقیقه ادامه داشت و همین‌طور که من و عکاسان دیگر مشغول عکاسی بودیم، نیروهای نظامی آمدند و ما را به عقب بردند. آن‌ها دوربین دو عکاس را گرفتند و تصاویر یکی از بچه‌های صداوسیما را هم پاک کردند.»

بهراد قاسمی هم عکاس ایسنا است: «نشستم روی زمین که تیر نخورم. قبل از این که شروع کنم به عکاسی، یک‌نفر محکم خورد به من و عینکم افتاد روی زمین. وقتی عینکم را برداشتم، یکی از شیشه‌هایش شکسته بود و با همان یک شیشه شروع کردم به عکاسی. به هر حال، تجربه متفاوتی برایم بود.»

تماشا در یوتیوب

محمد آهنگر، عکاس «ایکنا» هم لحظه‌ وقوع حادثه را این‌طور توصیف می‌کند: «من از ساعت شش صبح در محل برنامه حضور داشتم. عکسی که از من منتشر شده که به حالت سینه‌خیز مشغول عکاسی هستم، مربوط به حدود یک دقیقه قبل از شدت گرفتن حمله تروریست‌ها است. فریاد می‌زدند بخوابید روی زمین. از سمت راست و چپ‎مان صدای تیر می‌آمد.  چند نفر فرار می‌کردند، چند نفر قایم شدند و من هم فکر کردم که بهترین فرصت برای عکاسی است. در آن لحظات، رعب و وحشت هم ایجاد شده بود که دارند از پشت هم تیراندازی می‌کنند. اما هدف تیراندازی، جایگاه بود. یکی از محافظان داد زد که مانور است اما همه داشتند فرار می‌کردند. عکاس‌ها روی زمین دراز کشیدند که تیر نخورند. حدود پنج دقیقه در حالت سینه‌خیز عکاسی کردیم. بعد رفتیم،پشت یک آمبولانس و به کارمان ادامه دادیم.»

تلاش  و شجاعت این عکاسان خبری از چشم مخاطبان رسانه‌ها و کاربران شبکه‌های اجتماعی مخفی نمانده است. کاربران زیادی با انتشار تصاویر این حمله‌ خونین، از عکاسان خبری تشکر کرده‌اند.
«سیدعباس صالحی»، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در توییتر نوشته است: «عکاسان خبری روایت‌گر خشونت تروریستی در اهواز شدند. با تصویر آنان از صحنه، مظلومیت قربانیان تروریسم در ایران، پژواک جهانی یافت. شجاعت و تعهد‌ حرفه‌ای‌شان ستودنی است. سپاس ملت ایران بدرقه راه‌شان باد.»

خبرگزاری «مهر» نیز گزارش داده است که هم‎زمان با برپایی نشست تخصصی «عکاسی خبری در بحران»، از عکاسان خبری فاجعه تروریستی اهواز با حضور «محمد سلطانی‌فر»، معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تجلیل می‌شود. این مراسم سه‌شنبه دهم مهرماه در اداره کل ارشاد خوزستان برپا خواهد شد. در این نشست، ۲۰ عکس حادثه تروریستی اهواز در تهران به نمایش درمی‌آیند.

بر اساس این خبر، مطابق تفاهم انجام شده بین معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با سازمان زیباسازی شهرداری تهران، این ۲۰ عکس در نقاط مختلف شهر تهران به نمایش در خواهند آمد.