هفته گذشته خبر خودزنی «محمد نوری‌زاد»، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی ایرانی منتشر شد و «محمدحسین آقاسی»، وکیل این روزنامه‌نگار در گفت‌وگو با «خبرنگاری جرم نیست» اعلام کرد نوری‌زاد در اعتراض به عدم انتقالش به بیمارستان برای مداوای بیماری قلبی، اقدام به بریدن دستان و گردن خود کرده است.
طی سال‌های گذشته مرتب اخباری از مخالفت مقامات زندان و بازجوهای امنیتی با انتقال زندانیان بیمار به بیمارستان یا اعطای مرخصی درمانی به آن‌ها منتشر شده است. حدود یک ماه پیش بود که «بهنام محجوبی»، از درویشان «گنابادی» به دلیل انتقال دیرهنگام به بیمارستان، به کما رفت و سرانجام فوت کرد. زندانیانی هم‌چون «نسرین ستوده» و «نرگس محمدی» نیز در اعتراض به عدم انتقال آن‌ها به بیمارستان، دست به اعتصاب غذا زده بودند. از میان اهالی رسانه هم «کسری نوری» و «کیومرث مرزبان»، دو جوان زندانی در ماه‌های اخیر با مخالفت مقامات زندان و قوه قضاییه برای اعطای مرخصی درمانی مواجه شده بودند.
کیومرث مرزبان طنزنویسی است که پس از دو سال زندان، بهمن ۱۳۹۹ از «اوین» آزاد شد اما کسری نوری، درویش گنابادی و از اعضای سایت «مجذوبان نور» هم‌چنان در زندان تهران بزرگ به سر می‌برد.
طبق قوانین موجود در آیین‌نامه سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی، مسوولان زندان‌ها وظیفه دارند تمام امکانات درمانی را برای زندانیان مهیا کنند و در صورت نیاز به استفاده از خدمات بیمارستانی هم باید با انتقال آن‌ها به بیمارستان یا اعطای مرخصی درمانی موافقت شود. پس چرا چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد؟ دلیل اعمال نظرهای شخصی و بی‌اعتنایی مقامات امنیتی و قضایی به قوانین چیست؟ آیا ماموران امنیتی اجازه دارند برای تنبیه زندانیان سیاسی و روزنامه‌نگاران، جان آن‌ها را به خطر بیاندازند و حقوق حیاتی آن‌ها را سلب کنند؟ زندانی‌ها در اعتراض به تضییع حقوق و به خطر افتادن سلامتی خود باید چه کاری انجام دهند و قانون تا کجا از آن‌ها حمایت می‌کند؟ آیا راهی برای شکایت از ماموران امنیتی یا مقامات زندان وجود دارد؟
به قوانین خودشان هم احترام نمی‌گذارند
«محمد اولیایی‌فرد»، حقوق‌دان و وکیل دادگستری در پاسخ به سوال «خبرنگاری جرم نیست» توضیح می‌دهد که طبق آیین‌نامه سازمان زندان‌ها، باید برای هر زندانی در بدو ورود به زندان معاینه پزشکی کامل انجام شود و اگر از بیماری رنج می‌برد، به بهداری زندان یا بیمارستانی خارج از زندان انتقال یابد.
اولیایی‌فرد ادامه می‌دهد: «اما جای تعجب دارد در مواردی که بیماری زندانیان مسلم است و توسط پزشکان هم تایید شده است، باز با انتقال به بیمارستان یا اعطای مرخصی درمانی مخالفت می‌شود. روال به این شکل است که برای زندانیان جرایم غیرسیاسی می‌بایست رییس زندان و قاضی ناظر بر زندان اجازه دهند تا انتقال به بیمارستان رخ دهد اما برای فعالان سیاسی و روزنامه‌نگار می‌بایست نظر مساعد دادستان و نهاد امنیتی بازداشت‌کننده هم برای درمان پزشکی وجود داشته باشد که همین مورد، حقوق زندانی را زایل می‌کند. بازجوی امنیتی یا دادستان شهرها معمولا به سختی برای روزنامه‌نگاران و فعالان سیاسی اجازه مرخصی پزشکی و اعزام به بیمارستان صادر می‌کنند زیرا می‌خواهند به این شکل آن‌ها را تنبیه کنند.»
مشاور حقوقی «ایران‌وایر» هم‌چنین می‌گوید در صورت وقوع چنین اتفاقی، خانواده آن زندانی یا وکیل وی باید از رییس زندان یا دادستان و یا نهاد بازداشت‌کننده یا هر شخصی که جلوی درمان زندانی بیمار را می‌گیرد، شکایت کند.
او می‌گوید از رییس زندان می‌توان به دادسرای عمومی و از دادستان یا نهاد امنیتی هم می‌توان به دادسرای نظامی و قضایی شکایت کرد: «اگرچه امید زیادی به شنیدن صدای مظلومین و محاکمه امنیتی‌ها و قضات وجود ندارد اما چاره‌ای هم جز استفاده از تمامی پتانسیل‌های قانونی نیست.»
محمد اولیایی‌فرد در پایان صحبت‌هایش می‌گوید: «هدف این مسوولان از آزار و اذیت زندانیان و بازی با جان‌شان این است که به مردم بفهمانند جان آن‌ها دست نظام است و اگر اراده کنند، می‌توانند مردم را از حقوق اولیه و حیاتی خود که همان غذا و درمان است نیز محروم کنند. البته گاهی اوقات "مصلحت" هم در اعمال چنین خشونت‌هایی تاثیرگذار است؛ مثلا می‌بینیم که در ماه‌های منتهی به انتخابات، این رفتارهای غیرقانونی و شکنجه‌ها افزایش پیدا می‌کنند تا دهان منتقدین بسته باشد.»
سکوت به ضررتان است، اطلاع‌رسانی کنید
«موسی برزین خلیفه‌لو»، وکیل دادگستری نیز درباره اجحاف قانونی و بی‌توجهی حکومتی نسبت به زندانیان بیمار می‌گوید مخالفت مقامات امنیتی و دادستان‌ها با اعزام زندانیان بدحال و بیمار به بیمارستان یا اعطای مرخصی درمانی، شکنجه آشکار است و باید از هر طریقی نسبت به ادامه چنین روندی اعتراض کرد.
او معتقد است: «درمان شهروندان زندانی از وظایف سازمان زندان‌ها است و حتی اگر یک زندانی تمارض به بیماری کرد نیز آن‌ها موظف هستند او را نزد پزشک متخصص ببرند یا به بیمارستانی امن انتقال دهند تا آزمایشات کامل بر روی وی انجام شود. اما حالا می‌بینیم که با انتقال افرادی مانند آقای نوری‌زاد که طبق تایید دو پزشک، نیاز فوری به انجام عمل قلب دارد، مخالفت می‌شود. این اندازه از بی‌توجهی مقامات زندان، قضات و ماموران امنیتی نسبت به سلامت شهروندان زندانی حیرت‌انگیز است و زندانیان و خانواده‌هایشان هم می‌بایست تا جای ممکن نسبت به ظلم روا شده و میزان وخامت حال زندانی اطلاع‌رسانی کنند. تجربه نشان داده است که گاهی اوقات انتشار اخبار و ایجاد کمپین‌های اعتراضی در شبکه‌های اجتماعی می‌توانند موجب عقب‌نشینی مقامات قضایی و امنیتی شوند.»
این حقوق‌دان هم‌چنین توضیح می‌دهد تامین نیازهای اولیه زندانیان، مانند درمان، سرویس بهداشتی، تلفن، غذا و اتاق مناسب برای استراحت، جزو وظایف سازمان زندان‌ها است: «اگر دولت و حکومت نظام جمهوری اسلامی توانایی خدمات‌دهی به زندانیان را ندارد، پس چرا هرروز به تعداد زندانیان سیاسی و بازداشت فله‌ای شهروندان منتقد افزوده می‌شود؟»
برای دیدن اخبار و گزارش‌های بیشتر درباره رسانه و خبرنگاری به سایت خبرنگاری جرم نیست مراجعه کنید.
مطالب مرتبط:
احتمال شیوع کرونا در زندان‌های ایران؛ جان زندانیان در خطر است
از دزدیدن داروی زندانیان تا تجویز بی‌رویه مسکن؛ در درمانگاه زندان رجایی‌شهر چه می‌گذرد؟
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر