طی سال‌های اخیر با گسترش شکاف‌های اقتصادی و فقیرتر شدن بخش عمده‌ای از جامعه ایران، پرداخت هزینه درمان نیز به مشکلی بزرگ برای قشر عظیمی از مردم تبدیل شده است. روزانه در فضای مجازی موارد زیادی دیده می‌شود که افراد پرمخاطب و اصطلاحا «سلبریتی» شماره حسابی را جهت واریز کمک‌های مردمی برای درمان شهروندان نیازمند اعلام می‌کنند.
این مشکل طی سال‌های اخیر به جامعه هنرمندان ایرانی هم رسیده است و با افزایش خط فقر که حالا طبق آمارهای رسمی بیش از ۷۰ درصد از جمعیت ایران را شامل می‌شود؛ بسیاری از هنرمندانی که از وضعیت مالی خوبی بهره‌مند نیستند، برای درمان بیماری و بستری در بیمارستان به مشکل برخورده‌اند.
در حالی که دولت و حکومت طبق قانون اساسی وظیفه دارند تا تمام هزینه‌های درمان افراد نیازمند و محتاج را پرداخت کنند، «محمود استاد محمد»، «پهلوان رسول‌بخش زنگشاهی» و «ابوالفضل پورعرب» جزء هنرمندانی بوده‌اند که خبر عدم توانایی‌شان برای پرداخت هزینه‌های درمان در سال‌های گذشته منتشر شده بود و در آخرین مورد هم البته «قاسم آهنین‌جان» شاعر اهل اهواز بود که کمتر از یک ماه پیش فوت کرد.
پس از فوت این شاعر، تصویری از او که با حالی نامساعد و با لباس بیمارستان در کنار یک جوی آب نشسته شده بود، در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد و برخی از خبرنگاران محلی اعلام کردند که به دلیل عدم توانایی در پرداخت هزینه‌های بیمارستان برای درمان بیماری سرطانش، بیمارستان او را ترخیص کرده است.
این خبر اگرچه توسط رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان و دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز تکذیب شد؛ اما با در نظر گرفتن تناقض‌های ادعاهای مسئولین محلی با هم، در روایت وضعیت زندگی و درمان قاسم آهنین‌جان؛ احتمال فوت این شاعر بر اثر بی‌پولی و توقف روند درمانش از سوی مسئولان بیمارستان به قوت خود باقی مانده است.
علاوه بر این، در شهریور ۱۳۹۸هم تصاویری از یک پیرمرد ۸۰ ساله بیمار که در مقابل بیمارستان «امام خمینی» اهواز رها شده بود هم جنجالی شد. همچنین در اردیبهشت ۱۳۹۰ تصاویر دو بیمار دیگر که با لباس بیمارستان در کنار اتوبان خلیج‌فارس تهران رها شده بودند، منتشر شد؛ تا این ذهنیت شکل بگیرد که بی‌توجهی به بیمارانی که توانایی پرداخت هزینه‌های هنگفت بیمارستانی را ندارند، درحال تبدیل شدن به امری ثابت است.
چه دولتی و چه خصوصی؛ بیمارستان‌ها موظف به درمان رایگان هستند
«محمد اولیایی‌فرد» وکیل دادگستری و مشاوره حقوقی ایران‌وایر، درباره زوایای حقوقی این موضوع و مسئولیت دولت در قبال درمان و هزینه پزشکی شهروندان، به «خبرنگاری جرم نیست» می‌گوید: «طبق قانون اساسی دولت موظف است تمام هزینه‌های ضروری بهداشتی و درمانی شهروندان را تامین کند. پس اگر یک نفر را از بیمارستان بیرون کنند یا پذیرش نکنند، مسئولیت اصلی با بیمارستان است و آن فرد یا خانواده‌اش قطعا می‌توانند شکایت کنند. حالا بیمارستان‌های دولتی که اصلا وظیفه‌شان درمان رایگان شهروندان نیازمند است، اما بیمارستان‌های خصوصی و پولی هم در مواجهه با فردی که نیاز به درمان فوری دارد و توانایی واریز پول را ندارد، موظف هستند تا خدمات پزشکی را به صورت کامل ارائه دهند و بعد از وزارت بهداشت یا بهزیستی درخواست دریافت هزینه‌ها را داشته باشند. طبق قانون نمی‌توانند بیماران را به امان خدا رها کنند؛ زیرا در صورت مرگ آن بیمار، قطعا در دادگاه مقصر اعلام می‌شوند.»
اولیایی‌فرد می‌افزاید: «حتی گروگان گرفتن بیمار توسط بیمارستان‌های دولتی و خصوصی هم خلاف قانون اساسی ایران است و آن‌ها به هیچ‌وجه حق چنین کاری را ندارند. نهایتا بیمارستان‌های خصوصی می‌توانند برای ترخیص بیماری که هزینه‌اش را پرداخت نکرده، به دریافت تعهد بانکی مانند سفته یا ضمانت فردی دیگر اقدام کنند. اگر بیماری بر اثر همین بی‌توجهی بیمارستان‌ها فوت شده باشد، قطعا خانواده‌اش باید از آن بیمارستان در دادگاه شکایت کنند و در موردی مثل فوت قاسم آهنین‌جان، شاعر اهوازی هم علاوه بر خانواده‌اش، مدعی‌العموم نیز باید به پرونده ورود کند و تحقیقاتی کاملی را درباره علت واقعی فوت انجام دهد. به هرحال ما دیدیم که این شاعر کنار جوی آب مقابل بیمارستان رها شده بود و همین تصویر به معنای عدم توجه آن بیمارستان است.»
بیمارستان‌ها برای درمان رایگان بودجه‌ای جداگانه دارند
«موسی برزین خلیفه‌لو» وکیل و دیگر مشاور حقوقی «ایران‌وایر» تاکید می‌کند تکرار چنین اتفاقی در ایران نشان‌دهنده «کم‌اهمیت بودن جان شهروندان برای نظام سلامت کشور است.»
برزین خلیفه‌لو می‌گوید: «طبق مواد گوناگون موجود در قانون اساسی ایران و همچنین آیین‌نامه‌های داخلی در وزارت بهداشت، تمامی کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها و مراکز درمانی موظف هستند که ابتدا که به وضعیت اورژانسی بیماران رسیدگی کنند و سپس تقاضای پول داشته باشند. حالا اگر آن بیمار و همراهانش اعلام کنند که توانایی پرداخت کل یا قسمتی از هزینه درمان را ندارند، مدیریت آن مرکز درمانی موظف است تا هزینه‌ها را در صورت دارا نبودن بیمار از بیمه، از سایر نهادهای دولتی و حکومتی حامی فقرا دریافت کند، یا مرکز درمانی خود از بودجه‌های دریافتی از دولت پرداخت کند.»
این حقوق‌دان ادامه داد: «دولت در بودجه سالانه خود برای وزارت بهداشت، مبلغی برای حمایت از گروه‌های مردمی کم‌برخوردار اختصاص می‌دهد و این بودجه‌ها حتی به بیمارستان‌ها و کلینیک‌های خصوصی هم اختصاص داده می‌شوند. پس هیچ بهانه‌ای از سوی این مراکز درمانی برای توجیه اخراج بیماران یا عدم پذیرش وجود نخواهد داشت. مسئله این است که جان یک انسان در میان است و وقتی با ترخیص زودتر از موقع، پزشک می‌داند که جان بیمار به خطر خواهد افتاد، پس این مسئله در نقض واضح با سوگند پزشکان قرار دارد.»
برزین خلیفه‌لو با بیان اینکه مجازات «قتل درجه دو یا غیرمستقیم» ۶ ماه تا ۳ سال زندان است، از شهروندانی که با چنین اتفاقی مواجه شده‌اند خواست تا حتی از طریق مراجع قانونی در شهرشان نسبت به احقاق حق خود اقدام کنند: «مسئله آن‌قدر واضح است که حتی نیاز به اخذ وکیل هم نیست و اگر واقعا این اقدام خلاف قانون بیمارستان و پزشک منجر به آسیب جسمی یا حتی مرگ بیمار شده باشد، آن‌ها حتما در دادگاه مجرم اعلام می‌شوند و مجازات زندان و پرداخت دیه در حکم صادر شده خواهد آمد. در شهرهای بزرگ مانند تهران هم که اصلا قسمتی تخصصی در دادسراها برای رسیدگی به جرائم پزشکی قرار دارد.»
برای دیدن اخبار و گزارش‌های بیشتر درباره رسانه و خبرنگاری به سایت خبرنگاری جرم نیست مراجعه کنید.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر