پایان مرخصی مژگان کاووسی و بازگشت به زندان اوین

«مژگان کاووسی»، پژوهش‌گر، مترجم و نویسنده با پایان مهلت مرخصی خود، روز چهارشنبه ۲۰ مرداد ۱۴۰۰ به زندان «اوین» بازگشت.

یکی از نزدیکان کاووسی با اعلام این خبر به «خبرنگاری جرم نیست» می‌گوید او با پایان مهلت مرخصی دو هفته‌ای به علت ابتلا به ویروس کرونا در زندان اوین، به زندان بازگشته است. مژگان کاووسی به مدت دو هفته برای سپری شدن دوران بیماری، در قرنطینه خانگی بود.

قاضی دادگاه تجدیدنظر دادگستری استان مازندران چند روز قبل دستور انتقال مژگان کاووسی از زندان اوین به زندان کرج را داده بود که اعتراض این نویسنده را در پی داشت.

فرد نزدیک به مژگان کاووسی می‌گوید: «ما نگران وضعیت جسمانی مژگان هستیم. کاش اجازه می‌دادند حداقل یک هفته دیگر مرخصی درمانی او تمدید شود تا سلامتش را کاملا به دست آورد. شرایط بهداشتی در بند زندان اوین اصلا خوب نیست و زندانیان زیادی طی هفته‌های گذشته به کرونا مبتلا شده‌اند. تنها اتفاق مثبت این بود که ظاهرا دستور دادگاه تجدیدنظر استان مازندران برای انتقال به زندان کرج لغو شده است چون می‌دانیم که شرایط آن زندان از زندان اوین هم خیلی بدتر است.»

پیش از این، خبر ابتلای چندین شهروند به ویروس کرونا در زندان اوین منتشر شده بود و افرادی هم‌چون «عالیه مطلب‌زاده»، روزنامه‌نگار و «نازنین بیاتی»، فعال محیط‌زیست به دلیل مبتلا شدن، به مرخصی اعزام شده‌اند.

مژگان کاووسی در حال طی کردن حکم اشد مجازات خود، یعنی ۳۶ ماه زندان به اتهام «تحریک مردم جهت بر هم زدن نظم و امنیت کشور» است. او یکی از بازداشتی‌های اعتراضات مردمی در آبان ۱۳۹۸ است که در تاریخ ۲۹ آبان آن سال توسط ماموران اداره اطلاعات نوشهر در منزل خود بازداشت شد.

مژگان کاووسی پس از سه هفته بازداشت در بازداشتگاه اداره اطلاعات شهرستان ساری، به بند زنان زندان نوشهر منتقل و بعد از گذشت یک ماه، به صورت موقت و با تودیع قرار وثیقه آزاد شد.

دادگاه انقلاب نوشهر مژگان کاوسی را به اتهام «عضویت در گروه‌های مخالف نظام» به تحمل ۳۳ ماه زندان، به اتهام «تحریک مردم جهت برهم زدن نظم و امنیت کشور» به تحمل ۳۰ ماه زندان و به اتهام «فعالیت تبلیغی علیه نظام» به تحمل شش ماه زندان محکوم کرد.

پس از اعتراض این نویسنده و محقق به رای دادگاه بدوی، قاضی شعبه ۲۸ دادگاه تجدیدنظر استان مازندران بنا بر شکایت دادستان مازندران، حکمی سنگین‌تر از حکم قبلی را صادر کرد تا حکم شش ماه زندان، به هفت ماه و ۱۵ روز و حکم ۳۰ ماه زندان نیز به ۳۶ ماه تغییر یابد.

در نتیجه، با استناد به ماده ۱۳۴ «قانون مجازات اسلامی»، مجازات اشد که ۳۶ ماه حبس تعزیری بود، برای مژگان کاوسی اعمال شد تا او در تاریخ ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ به زندان اوین منتقل شود.

کاوسی از باورمندان به «آیین یارسان» است؛ آیینی صلح‌آمیز که بین شماری از کُردهای ایرانی و عراقی رواج دارد، قدمت برخی از نیایشگاه‌های آن به پیش از اسلام می‌رسد و ساختار کنونی‌ آن در سده هفتم هجری و توسط «سلطان سهاک» بنیان نهاده شد.

ماموران وزارت اطلاعات ایران طی سال‌های اخیر بارها مانع از برگزاری مراسم سالیانه این آیین در استان کرمانشاه شده‌اند.

مژگان کاووسی تاکنون دو بار در اعتراض به شرایط زندان، دست به اعتصاب غذا زده است. بار اول در شهریور ۱۳۹۹ بود که این پژوهش‌گر در اعتراض به «اقدامات فراقانونی مسوولان زندان اوین»، «عدم اعطای مرخصی»، «روا داشتن تبعیض‌های جنسیتی» و «جلوگیری از تماس تلفنی با خانواده»، اعتصاب غذا کرد. پنجم مهر ۱۳۹۹، پس از انتقال به بیمارستان برای درمان بیماری خود، اعتصاب غذای خود را شکست.

بار دوم، ابتدای ماه خرداد ۱۴۰۰ بود که او در اعتراض به نحوه برخورد مسوولان زندان و قضات با زندانی‌ها، اعتصاب غذا کرد. همان زمان یکی از نزدیکان این زندانی به «شبکه حقوق بشر کردستان» گفت: «اعتراض مژگان کاووسی نسبت به روال کلی برخوردهای مسوولان زندان و دستگاه قضایی با زندانیان است. اهم این اعتراض متوجه برخورد سلیقه‌ای و خارج از ضابطه قضات در اعطای مرخصی به زندانیان، بر اساس مصوبه قوه قضاییه در خصوص پیک چهارم کرونا است. تبعیض در حق زندانیان برای بهره‌مندی از مرخصی، ناشی از دخالت ضابطین قضایی متفاوت در مورد هر زندانی است که به روشنی، نقض قانون و ضوابط ناظر بر زندان و اجرای احکام حبس است.»

کتاب «انفال و سرگذشت تیمور، تنها بازمانده از گورهای جمعی زنان و کودکان انفال شده» آخرین اثری است که توسط مژگان کاووسی ترجمه و منتشر شده است.