تخلفات گسترده روبیکا؛ ساترا مجوز باطل کرد، پلیس فتا دستور پی‌گیری داد

در پی افشای تخلفات گسترده «روبیکا»، «سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر» (ساترا) اعلام کرد مجوز این اپلیکیشن را باطل کرده است.
این اقدام ساترا با واکنش روبیکا همراه شده است. براساس اطلاعیه منتشر شده از سوی این اپلیکیشن، روبیکا اساساً مجوزی برای فعالیت از سوی ساترا دریافت نکرده است که حالا باطل شود. 

در سوی دیگر ماجرا، پلیس فتا جمهوری اسلامی از ورود به پرونده تخلفات روبیکا به دلیل شکایت‌های متعدد کاربران برای ساخت حساب‌های جعلی خبر داده است. 

این در حالی است که تخلفات روبیکا تنها محدود به ساخت حساب کاربری جعلی نمی‌شوند و این اپلیکیشن در نقض قوانین، ید طولایی دارد.

روبیکا از گروه اپلیکیشن‌های چند منظوره‌ به شمار می‌رود که بسیاری از کاربردهای اپلیکیشن‌های مختلف را در خود جای داده است. 

«علی سعد»، معاون کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا روز سه‌شنبه ۲۶ مرداد ۱۴۰۰ اعلام کرد یکی از دلایل ابطال مجوز روبیکا، گزارش‌هایی مبنی بر استفاده غیرمجاز از اطلاعات شخصی کاربران است.

طی روزهای اخیر مشخص شد برای شمار زیادی از کاربران شبکه‌های اجتماعی، از جمله توییتر، یوتیوب و اینستاگرام، حساب‌های کاربری مشابهی در اپلیکیشن روبیکا ساخته شده است. علاوه بر این، محتوای منتشر شده در این پلتفرم‌ها نیز عیناً در روبیکا کپی و برای برخی افراد شناخته شده نیز تیک آبی یا همان تیک تایید هویتی داده شده بود.

پس از آن، روبیکا در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که ساخت حساب یا شناسه کاربری به نام افراد مختلف، محدودیتی ندارد و اکانت‌هایی که جعلی خوانده شده، توسط افراد حقیقی ایجاده شده‌‌اند.

در بخشی از این اطلاعیه عنوان شد: «در تمامی شبکه‌های اجتماعی، بی‌شمار پیج و کانال‌ مشابه با عنوان یا شناسه افراد توسط کاربران ایجاد می‌شود که این امر در پلتفرم روبیکا با بیش از ۴۷ میلیون کاربر یکتای رجیستر شده، وجود ۷.۶ میلیون کانال در پیام‌رسان روبیکس و ثبت بیش از ۹ میلیون صفحه در شبکه اجتماعی روبینو توسط کاربران اجتناب‌ناپذیر است.»

گردانندگان اپلیکیشن روبیکا اعلام کردند در ساخت حساب‌های جعلی نقشی نداشته‌اند؛ جوابی که برای ساترا قانع کننده نبود و این سازمان به صورت رسمی اعلام کرد مجوز این پیام‌رسان داخلی باطل شده است.

علی سعد، معاون کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا روز سه‌شنبه ۲۶ مرداد با اشاره به این که پرونده تضییع حقوق کاربران در روبیکا از بهمن ۱۳۹۹ آغاز شده است، در این‌ باره در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «با طیف وسیعی از تخلفات روبرو شده‌ایم. تخلفات ترافیکی و درآمدهای غیرقانونی، فعالیت بدون مجوز، نقض قوانین رقابت، گزارش‌های اخیر مبنی بر استفاده غیرمجاز از اطلاعات شخصی کاربران ضرورت اصلاح را بیش از پیش روشن می‌کند.»

به گفته علی سعد، علاوه بر ابطال مجوز سرویس صوت و تصویر روبیکا، این اپلیکیشن از پخش تبلیغات بازرگانی در صداوسیمای جمهوری اسلامی نیز منع شده است.

پیام‌رسان روبیکا، متعلق به «همراه اول»، بزرگ‌ترین شبکه مخابراتی ایران، طی سال‌های فعالیت، یکی از اسپانسرهای اصلی صداوسیما جمهوری اسلامی به حساب می‌آید.

معاون کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا در بخش دیگری از توییت خود به موضوع تخلفات ترافیکی روبیکا اشاره کرد و نوشت: «(ساترا) در مورد تخلفات ترافیکی، با نامه‌نگاری با وزارت ارتباطات و طرح شکایت در کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، پرونده احقاق حقوق کاربران را پیگیری کرد که منجر به حذف محاسبه غیرقانونی پهنای باند در آن شد. اما متاسفانه به دلیل برخی ناهماهنگی‌ها، همچنان شاهد تداوم فعالیت‌های متخلفانه این پلتفرم هستیم.»

با این وجود علی سعد تاکید دارد که ساترا به صورت تمام قد از سرویس داخلی قانونمند حمایت می‌کند که در خصوص روبیکا، با توجه به نقض قوانین، تا زمان اصلاح نهایی و فعالیت قانونمند، اقدامات علیه تخلفات این پیام‌رسان ادامه خواهد داشت.

بهمن سال ۱۳۹۹، ساترا اعلام کرده بود پرونده ترافیکی رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر را به کمیته تخلفات این سازمان ارجاع داده است. علت این موضوع نیز شکایت کاربران این رسانه‌ها مبنی بر محاسبه ترافیک برخی از سرویس‌های داخلی بر مبنای تعرفه بین‌المللی عنوان شد. 

در ادامه، با بررسی و سپس دستور «کمیسیون اصل ۹۰» مجلس شورای اسلامی در فروردین ۱۴۰۰، به وزارت ارتباطات ۱۰ روز فرصت داده شد تا گزارش میزان تخلفات انجام شده و نحوه جبران خسارت به مردم را تهیه و به مجلس اعلام کند.

در پی انتشار خبر ابطال مجوز روبیکا، سازندگان این پیام‌رسان در کمتر از چند ساعت، طی اطلاعیه‌ای به اظهارات علی سعد واکنش نشان دادند. در بخشی از این اطلاعیه‌ آمده است: «طی سالیان گذشته، ساترا همواره سعی کرده است که علاوه بر iptv‌ها و vod‌ها، پیام‌رسان‌ها را هم متقاعد به اخذ مجوز از ساترا کند که هیچ کدام از پیام‌رسان‌ها، از جمله روبیکا، قبول نکردند.»

روبیکا با «شایعه» و «اکاذیب» خواندن اتفاقات روزهای اخیر نوشت: «حتی در صورت وجود مجوزی برای ابطال از سوی ساترا، زیبنده یک نهاد حاکمیتی نیست که بدون انجام هیچ‌گونه تحقیقاتی و اخذ توضیح بابت شایعات و اکاذیب منتشره علیه روبیکا در روزهای اخیر، از طریق یک رشته توییت و نه حتی نامه‌ای رسمی، ابطال مجوز یک پیام‌رسان که حتی رسانه صوت و تصویر فراگیر نیز محسوب نمی‌شود و حتی درخواست مجوزی نداده، اعلام شود.»

اما این پایان کار نبود. سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر پس از تکذیبه روبیکا، تصویری از نامه درخواست مجوز این اپلیکیشن را منتشر کرد تا ماجرا از آن‌چه هست، پیچیده‌تر شود.

براساس تصویری که «آرش پارساپور»، خبرنگار سایت «دیجیاتو» منتشر کرده است، روبیکا دی ۱۳۹۹، تحت عنوان «تحقق رویای بی‌نهایت کسب و کار ایرانیان»، از ساترا درخواست مجوز کرده بود.
این روزنامه‌نگار به نقل از ساترا نوشت: «این درخواست به دلیل تخلفات پیشین روبیکا، رد شده است.»

موضوع تخلفات این پیام‌رسان داخلی اما براساس آخرین خبرها، روی میز پلیس جمهوری اسلامی نیز قرار گرفته است.

معاونت اجتماعی پلیس فتا ناجا روز سه‌شنبه طی اطلاعیه‌‌ای، از بررسی موضوعات مطرح شده درباره اپلیکیشن روبیکا در یک کارگروه ویژه و تخصصی خبر داد.

براساس این اطلاعیه، بنا بر گزارشات متعدد مردمی، اعم از کاربران عادی و تعداد زیادی از چهره‌های مطرح شده هنری و ورزشی مبنی بر استفاده غیر مجاز از اطلاعات شخصی کاربران و ایجاد حساب کاربری بدون اطلاع و اجازه افراد، کلیه تخلفات روبیکا در کارگروه ویژه‌ای مطرح شده است.

پلیس فتا اعلام کرده است که نتیجه اقداماتش متعاقبا اعلام خواهد کرد.

پیش از این، «نعمت احمدی»، وکیل دادگستری در گفت‌وگو با «خبرنگار جرم نیست»، این اقدام روبیکا را مصداق جعل سند دانسته و بر لزوم شکایت از این پیام‌رسان از سوی کاربران شبکه‌های اجتماعی در دادسرای فرهنگ و رسانه تاکید کرده بود. 

او در این‌باره گفته بود: «خیلی عجیب است که مدیران یک رسانه و پیام‌رسان به خود اجازه می‌دهند به حریم خصوصی هزاران کاربر تجاوز کنند.»