تداوم ساخت کارخانه کربنات سدیم در مجاورت بستر خشک دریاچه ارومیه

به رغم تداوم اعتراضات اهالی روستای قره قشلاق شهرستان سلماس به احداث کارخانه کربنات سدیم در این روستا و با وجود راه‌اندازی کارزاری از سوی فعالان محیط زیست ساخت این کارخانه کربنات سدیم در نزدیکی دریاچه ارومیه ادامه دارد.

پیشتر اهالی این روستا و فعالان محیط‌زیست گفته بودند که در صورت احداث این کارخانه بیش از ۴۵۰ هکتار از مراتع محلی روستا تصاحب و باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی نابود خواهند شد.

خبرگزاری حکومتی فارس اما در گزارشی مفصل به نقل از گروهی که خود را «مدافعان راه‌اندازی کارخانه کاوه» معرفی می‌کنند مدعی شده است که با راه‌اندازی این کارخانه ۱۱ هزار میلیارد تومان سرمایه وارد شهر سلماس شده و برای هزار و ۵۰۰ نفر به‌طور مستقیم ایجاد اشتغال خواهد شد.

این گزارش همچنین اضافه کرده است که بیش از سه هزار نفر نیز بصورت غیرمستقیم در سایه احداث این کارخانه شاغل می‌شوند.

فارس در این گزارش همچنین نظر شماری از ساکنان محلی را جویا شده و نقطه نظرآن‌ها را که مخالفت با این کارخانه است را منعکس کرده است.

ساکنان محلی بر این باورند که سود احداث این کارخانه تنها به جیب سرمایه‌گذاران آن می‌رود و آنچه برای ساکنان محلی باقی می‌ماند از دست رفتن مشاغل سنتی و  آلودگی‌های زیست‌محیطی ناشی از راه‌اندازی این کارخانه خواهد بود.

اعتراضات اهالی این روستا و فعالان محیط زیست با هدف توقف ساخت کارخانه کربنات سدیم در منطقه با برخورد نهادهای امنیتی و اعمال زور و بازداشت معترضان منطقه مواجه شده است.

هفدهم دی‌ماه سال جاری در جریان تجمع اعتراضی اهالی این روستا نیروهای امنیتی به این تجمع حمله کرده و دستکم ۷۰ نفر را دستگیر کردند.

ویدیوهای منتشر شده در رسانه‌های اجتماعی نشان می‌داد برخورد نیروهای امنیتی با معترضان بسیار خشونت‌آمیز بوده و با تفنگ‌های ساچمه‌ای و باتوم به معترضان حمله‌ور شده بودند.

فعالان محیط زیست بعد از انتشار این ویدیوها بیانیه‌ای منتشر کرده و ضمن درخواست آزادی فوری بازداشت شدگان، بر مسالمت‌آمیز بودن این تاکید کردند.

در این بیانیه آمده بود که  نیروهای سرکوب تعداد زیادی از شهروندان را درحالی‌که مجروح و در بیمارستان بستری بودند دستگیر کرده‌اند.

ذبیح‌الله کاظمی، فرماندار سلماس نیز روز ۱۹ دی‌ماه از پروژه احداث کارخانه دفاع کرد و آن را بخشی از «برنامه‌های سند توسعه صنعتی» و «در راستای اهداف دولت برای حل مشکلات زیرساختی منطقه» توصیف کرد.

خبرگزاری دولتی ایرنا به نقل از فرماندار سلماس ادعا کرد که «تمامی مسائل فنی، بهداشتی و زیست‌محیطی پروژه کارشناسی شده است و هیچ نگرانی خاصی برای مردم ایجاد نمی‌کند».

این ادعا در حالی مطرح شده که ایران‌وایر پیشتر در یک گزارش میدانی درباره پیامدهای احداث کارخانه کربنات سدیم در مجاورت روستای قره‌ قشلاق هشدار داده بود. کنشگران محیط زیست بر این باورند که در احداث این کارخانه از «تکنیک‌های منسوخ» برای تولید کربنات سدیم گروه صنعتی شیشه استفاده می‌شود؛ روشی که نه تنها کارآمد نیست بلکه موجب افزایش آلاینده‌ها در این منطقه خواهد شد.

سرازیر شدن پساب رودخانه به دریاچه ارومیه که خود نیز با بحران خشک شدن دائمی مواجه‌ است، تهدید دیگری است که راه‌اندازی کارخانه کربنات سدیم در روستای قره قشلاق به همراه خواهد داشت. به گفته فعالان محیط‌زیست، پیش از این نیز با احداث کارخانه کاوه سودای مراغه، همین مشکل در این منطقه پیش آمده بود.

ابراهيم عسگريان دماوندی، موسس گروه صنعتی شیشه کاوه هر دوی این کارخانه ها را راه‌اندازی کرده است.

در سال‌های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۹ و در پی ترکیدگی لاگون‌های کارخانه کاوه سودای مراغه، پساب شیمیایی و خطرناک این شرکت در منطقه جاری شد. این پساب‌، آلودگی گسترده‌ منابع آب زیرزمینی، آب‌های سطحی، مزارع و مراتع منطقه و نیز آلودگی پارک ملی دریاچه ارومیه را در پی داشت. با این وجود و در نهایت شگفتی شهروندان مراغه‌ای، به دلیل روابط ابراهیم عسگریان با مقام‌های دولتی، نهادهای مسوول به جای تعطیلی این کارخانه و تشکیل پرونده علیه این بنگاه اقتصادی، اقدام به صدور مجوز برای تخلیه پساب کارخانه در دریاچه ارومیه کردند.