ابوالفضل قربان‌چلی کارگر ۲۲ ساله بلوچ رد مرز شد

بر اساس اطلاعات رسیده به «ایران‌وایر»، «ابوالفضل قربان‌چلی» کارگر روزمزد ۲۲ ساله بی‌شناسنامه بلوچ که ازتاریخ جمعه ۱۳ بهمن ۱۴۰۲ توسط پلیس سمنان بازداشت و به اردوگاه مرزی سنگ سفید در خراسان منتقل شده بود به افغانستان رد مرز شده است.

یکی از فعالان حقوق بشر سیستان و بلوچستان در تماس با «ایران‌وایر» تصریح کرد به رغم پیگیری‌ها و قول مساعد مقامات اردوگاه برای فراهم کردن شرایط ملاقاتی کوتاه با این جوان بی‌شناس‌نامه او را «از سرزمینی که زادگاه او بود به آن سوی مرز فرستاده‌اند.»

این  منبع آگاه پیشتر به «ایران‌وایر» گفته بود: «وقتی ابوالفضل در اردوگاه سمنان بود، مدارک و مستنداتی که نشان می‎‌دادند تبعه ایران است و در روند دریافت شناسنامه قرار دارد را دیدند اما برای آزادی او از اردوگاه پول طلب کردند و چون این پول به آن‌ها داده نشد، او را به اردوگاه مرزی سفید سنگ منتقل کردند.»

این منبع آگاه همچنین گفته بود: «ابوالفضل نان‌آور خانه است. علاوه بر همسرش، مخارج  زندگی مادر و پدر و خواهر و برادرهایش را هم می‌دهد. وضعیت کار در شهرستان‌های سیستان و بلوچستان به سامان نیست، به همین دلیل با وجود خطرات بسیار، بچه‌ها برای کار به استان‌های دیگر می‌روند. جمعه گذشته وقتی در راه بازگشت به خانه بوده، توسط مامورها بازداشت شده و چون مدارک شناسایی نداشته، همراه با شماری از اتباع افغانستان برای رد مرز به اردوگاه منتقل شده است.»

خانواده ابوالفضل قربان چلی در مسیر طولانی دریافت شناسنامه قرار دارند، روندی که به دلیل اینکه باید با تشکیل دادگاه به سرانجام برسد اغلب بین نه ماه تا سه سال زمان می‌برد.

همسر ابوالفضل در فایل صوتی کوتاه و سراسر اشک و آهش بارها قسم خورده بود که ایرانی است، همسرش هم ایرانی است ولی به خاطر رنج بی‌شناسنامه بودن، در شرف انتقال به کشور همسایه است.

فعال مدنی که با «ایران‌وایر» گفت‌وگو کرده بود گفت که «طرح تازه‌ای که در خصوص رد مرز مهاجران در ایران آغاز شده، دردناک است؛ هم برای مهاجران و هم برای شهروندان ایران که به دلایل تاریخی و سیاسی از امتیاز تابعیت کشوری که زادگاه خودشان و نسل‌های پیشین‌شان است، محروم مانده‌اند. ابوالفضل یک دختر بچه بیمار دارد و تنها کسی نیست که در خطر رد مرز است. بارها شده که ما در ثانیه‌های آخر موفق شده‌ایم قبل از اخراج شهروندان بی‌شناسنامه، مدارک و مستنداتی که ایرانی بودن‌شان را ثابت می‌کنند.»

ابوالفضل قربان‌چلی در اعتراض به پذیرفته نشدن مدارک اثبات هویت و تابعیتش، رگ دست خود را زده بود و با این آسیب جسمی به افغانستان منتقل شده است. مسیری که بسیار صعب‌العبور است.

«موسی برزین»، حقوق‌دان و مشاور حقوقی «ایران‌وایر» پدیده رد مرز برای شهروندان بی‌شناسنامه بلوچ را اتفاقی غیرقانونی می‌داند و می‌گوید: «برای این که فردی رد مرز شود، باید تابعیت یکی از کشورهای افغانستان یا پاکستان را داشته باشد. اغلب شهروندان بلوچ بی‌شناسنامه که از ایران رد مرز می‌شوند، تابعیت هیچ کشور دیگری را ندارند و طبیعتا دولت‌های افغانستان و پاکستان آن‌ها را نباید بپذیرند.»

به گفته این حقوق‌دان، فعالان مدنی یا جامعه وکلای حقوق بشری که در این زمینه فعالیت می‌کنند، باید به این رویه به دادستانی اعتراض کنند: «در ایران متاسفانه یک رویه مشخصی برای اعتراض به مساله دیپورت یا رد مرز وجود ندارد. همه چیز تحت نظر دادستانی کل کشور و دادستانی محلی که فرد بازداشت شده است، انجام می‌شود. در مورد این شهروند، بهترین مرجع برای این که مانع رد مرز او شوند، فرمانداری، استانداری یا دادستانی محلی است که تصمیم به رد مرز او گرفته است و ما توصیه می‌کنیم اسناد مربوط به احراز هویت و تابعیت او به جای اردوگاه‌ها، به دادستانی ارایه شوند.»