افشای اختلاس و تخلف مالی شستا، پرونده به قوه قضاییه فرستاده شد

روز سه‌شنبه ۲۵ اردیبهشت، نمایندگان مجلس با ارسال گزارش تحقیق و تفحص مجلس از تخلف‌های مالی شستا و شرکت‌های زیرمجموعه به قوه قضاییه موافقت کردند. گزارشی که به نکات متعددی از جمله تخلف ۵۹میلیون دلاری و اختلاس ۱۶میلیاردی در شرکت کشتیرانی شستا و همچنین واگذاری خانه‌های لوکس در تهران به افراد صاحب‌نفوذ سیاسی و امنیتی پرده برمیدارد.

جزئیات کامل این گزارش هنوز منتشر نشده است اما علی خضریان، رییس هیات تحقیق و تفحص مجلس از شستا در مصاحبه با خبرگزاری‌های داخلی، بخشی از تخلفات شرکت سازمان تامین اجتماعی(شستا) را تشریح کرده است.

انحصار واردات کک به یک نفر

به گفته علی خضریان، بررسی‌های ۱۰ ساله نشان می‌دهند که واردات کُک با ترفندهای مختلف (ایجاد شرکتها و هلدینگ های مختلف و با اسامی گوناگون و نزدیک به شرکتهای اصلی تولید کننده کک) تنها در انحصار یک شخص بوده است،واردات زغال‌سنگ نیز به صورت کاملاً" انحصاری توسط شرکتی خاص انجام می‌شود که هیچ کدام از دو شرکت مورد اشاره، تأمین‌کننده اصلی نبوده و در خصوص کک نیز حتی نام کارخانه سازنده برای ذوب آهن مشخص نیست.

در فرآیند برگزاری مناقصات کک، الزام به معرفی و ارائه گواهی تولید از کارخانه به دلیل اهمیت تکنولوژیکی و قیمتی در اسناد مناقصه وجود دارد، اما هیچ کنترلی در تنظیم قرارداد بازرسی برای چک کردن این مورد و مراحل بازرسی از کارخانه سازنده و تعهد به اخذ گواهی تولید کارخانه تولید کک فقط برای یک تامین‌کننده خاص وجود نداشت و به عبارتی در قرارداد مزیت قیمت رقابتی و کیفیت مورد نیاز لحاظ نشده بود.

زیان ۱۵۰میلیون دلاری ذوب آهن

به گفته علی خضریان، عضو هیأت رئیسه کمیسیون اصل نود مجلس، محاسبه زیان ناشی از اشکالات فنی و سکوت معنادار بخش های کنترل کیفیت و آزمایشگاه در برابر آن در سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ تقریباً در حدود هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود.

زیان ناشی از افزایش واردات زغال‌سنگ و کک بین سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ به نسبت سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ به طور متوسط و بدون محاسبه هزینه‌های حمل و تعرفه واردات و… در حدود ۱۴/۵ هزار میلیارد تومان است. به غیر از افزایش واردات تحمیل شده، تامین زغال‌سنگ و کک متفاوت از نقطه بهینه کیفی مورد نیاز واقعی، به طور متوسط سالیانه حداقل ۱۵۰ میلیون دلار برای ذوب آهن زیان به دنبال داشته است!

ماجرای شرکت رمکو

یک شرکت خصوصی خارجی به نام «رمکو» در خرید تجهیزات وارداتی در ذوب آهن و حتی سایر شرکتهای زیر مجموعه زغال سنگی در هلدینگ صدر تامین، نقش بسیار تاثیر گذاری دارد. مدیر عامل این شرکت، در سنوات قبل، معاون فروش ذوب آهن بوده است. وی چندین سال است که مهاجرت کرده و در کشور آلمان زندگی و شرکت خصوصی خود را مدیریت می‌کند. در عین حال و به صورت هم‌زمان به واسطه تابعیت دوگانه و داشتن پاسپورت کشور عمان، موسس و رئیس هیئت مدیره شرکت بازرگانی خارجی ذوب آهن (دوآرت) نیز هست. تضاد منافع و آسیب‌پذیر بودن ماهیت شرکت دوآرت به واسطه قوانین ثبت شرکت در عمان به واسطه مؤسس بودن ایشان از ریسک‌های بسیار مهم است. در گزارشات، کارشناسان ذوب آهن از شرکت رمکو به غلط و تعمدی به عنوان شرکت تراستی ذوب آهن یاد می‌شود!

چنبره یک حلقه شبه‌امنیتی در اپراتور رایتل

شرکت رایتل یکی دیگر از شرکت‌های زیرمجموعه شستا بوده و  به حیاط خلوت دولت‌ها به منظور تأمین هزینه‌های جاری و شخصی تبدیل شده بود. چنبره یک حلقه شبه‌امنیتی در اپراتور رایتل، عملاً این شرکت را از حیز انتفاع ساقط کرده و به وضعیت اسفناک امروز رسانده است.

اختلاس ۱۶ میلیون دلاری در کشتیرانی

معاون مالی گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی در سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۸ برخی گردش‌های مالی مشکوک داشته است. بر اساس بررسی‌های انجام شده توسط کارشناس منتخب رسمی دادگستری چنین گزارش شده، مانده بدهی ناشی از برداشت‌های غیرمجاز معاون مالی وقت کشتیرانی به مبلغ ۱۵/۴۶۷/۱۰۱ دلار، مبلغ ۱۰۰٫۰۰۰ یورو و مبلغ ۶۷/۹۰۳/۷۵۸/۹۸۳ ریال است.

پرونده ایران‌سازه از زیرمجموعه‌های شستا

اهمیت این پرونده نه صرفاً از منظر رقم‌های سنگین و زیان‌های وارده، بلکه از منظر نقش افراد خاص و صاحب منصب در جایگاه‌های مختلف حراستی و نظارتی و اجرایی و تقنینی است به طوری که واکاوی این پرونده نشان می‌دهد افراد چگونه با سوءاستفاده از جایگاه خود و برای تامین منافع شخصی، منافع جمعی را ذبح کردند.

 برخی املاک به مقامات ذی نفوذ بعضاً حتی با ۵ درصد از مبلغ قرارداد، واحد آپارتمانی غالباً در منطقه یک تهران به صورت مبله با برندهای اروپایی تحویل شده است.

برخی از فروش‌ها که به تعدادی از کارکنان شرکت انجام شده، با شرایط ویژه صورت گرفته است. به طوری که کارکنان مبادرت به خرید واحد و پرداخت بخش بسیار ناچیزی از ارزش واحدها نموده (بعضاً کمتر از ۵۰ میلیون تومان) و با انعقاد قرارداد، اقدام به فروش این واحد و تامین مابقی مبالغ مورد لزوم از این محل کرده‌اند و سودهای قابل توجهی نصیب کارکنان شده است.

تلاش برای نپرداختن طلب ۴۰۰ میلیارد تومانی در پرونده رسافارمد

شرکت توسعه دارویی رسا فارمد یکی دیگر از پرونده‌های تخلف است.  مجموع طلب های مالی از رسا دارو به‌انضمام خسارات تاخیر تادیه بیش از ۴۰۰ میلیارد تومان است. باوجود تحمیل زیان از سوی رسادارو به شرکت‌های زیرمجموعه تیپیکو، این شرکت‌ها حتی نسبت به واخواهی چک‌های سررسید شده اقدام نکرده‌اند. حتی مدیر حراست وقت هلدینگ تاپیکو شهریور ۱۳۹۶ به شرکت‌های زیرمجموعه اخطار می‌دهد که حجم چک‌های برگشتی رسا دارو زیاد شده لذا تا اطلاع ثانوی به شرکت رسا دارو فروش نداشته باشند، اما دو شرکت «زهراوی» و «پارس دارو» باز هم با رسا دارو مبادله مالی داشتند.

تخلفات ۵۹ میلیون دلاری پتروشیمی غدیر

پتروشیمی غدیر برگ دیگری از پرونده تخلفات شرکت‌های زیر مجموعه شستا است و مجموع تخلفات مربوط به ارزان‌فروشی محصول «پی. وی. سی»، گران‌خریدن ماده اولیه «ای. دی. سی»، عدم‌النفع و عدم رفع تعهد ارزی را بالغ بر ۵۹ میلیون دلار است.

 ماده اولیه مورد نیاز (EDC)) به صورت گران خریداری می‌شده است و از دیگر سو، بالغ بر نیمی از محصول پتروشیمی غدیر (PVC) به صورت ارزان به ۲ شرکت خاص فروخته می شده است.

پرداخت مطالبه ۲ میلیون یورویی سرمربی سابق تیم ملی از جیب مردم

هیئت مدیره شرکت سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین (تاپیکو) آبان ۱۳۹۸ طی مصوبه‌ای، مبلغ ۲ میلیون یورو از منابع سهمیه فروش ارز پتروشیمی «فن‌آوران» را با عنوان تهاتر بدهی سود سهام این شرکت به هلدینگ تاپیکو، تامین و از طریق سامانه نیما به فدراسیون فوتبال برای پرداخت به مربی سابق بلژِیکی تیم ملی پرداخت کرده است. در حالی که مبلغ یادشده صرفاً برای پرداخت به «ویلموتس» به‌منظور هدایت تیم ملی فوتبال، آن‌هم فقط در بازه ۷ ماهه خرداد تا آذر ۱۳۹۸ پرداخت شده است.

معاون اول رئیس جمهور دولت دوازدهم طی‌نامه‌ای با سربرگ دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی و تحت عنوان «مصوبه ستاد مقابله با تحریم» به وزرای «اطلاعات، اقتصاد، کشور، دفاع، امور خارجه، کار، صمت، نفت و ورزش و همچنین روسای بانک مرکزی و سازمان برنامه‌وبودجه و معاون اول قوه قضائیه» در آن زمان گفته است با «توجه به تحریم‌های بین‌المللی و به‌منظور انتقال مطالبات و بدهی‌های فدراسیون فوتبال»، دستمزد این مربی خارجی مشغول در فوتبال ایران پرداخت شود.

رشد آسانسوری متخلفان در نفت پاسارگاد

فساد قیر در شرکت نفت پاسارگاد و بررسی‌های مربوط به آن با پیچیدگی‌هایی همراه بود و مفاسدی که به صورت حلقه‌ای و با حضور چهره‌های مرتبط با برخی مقامات ارشد، صورت گرفته بود به طوری که با کشف هر حلقه، حلقه دیگری کشف می‌شد.

عدم برگشت ارز فروش صادراتی از دیگر تخلفات صورت گرفته است و بر اساس  نامه دیوان محاسبات کل کشور شرکت نفت پاسارگاد نسبت به ایفای تعهدات ارزی خود بالغ بر ۴۳ میلیون دلار عمل نکرده که بخش عمده این موضوع به دلیل فروش ارزی و دریافت ریالی قیر توسط پاسارگاد بوده است.

بدهی ۶۰ میلیارد تومانی پگاه رزم آوران و نفت ایرانول از دهه ۸۰

شرکت ایرانول، علی رغم اینکه یکی از بزرگترین تولیدکننده‌های روغن روانکار ایران است اما به دلیل عملکرد ضعیف مدیران گذشته، با چالش مطالبات سررسید گذشته مواجه شده است از جمله شرکت پگاه رزم آوران مازندران یکی از بدهکاران سنواتی شرکت نفت ایرانول بوده و از دهه ۸۰ بالغ بر ۶۰۰ میلیارد ریال بدهکار است.

در برگ دیگری از این پرونده تخلفات پرونده حقوقی شرکت نگین ستاره تارا و شرکت‌های اماراتی و سایر اشخاص مؤثر در پرداخت بهای حاصل از فروش‌های صادراتی در سال ۱۳۹۳ به مبلغ ۶۳ میلیون درهم به دشت آمد و در بررسی سوابق مربوط به معاملات هیچ مدرک یا مستندی که دال بر بررسی سوابق و اصالت و اعتبارسنجی ۶ شرکت اماراتی مذکور توسط واحد فروش و بازاریابی شرکت ایرانول باشد، مشاهده نشد به طور کلی می‌توان گفت که شرکت نفت ایرانول در انجام معاملات مذکور هیچ یک از الزامات مقرر در دستورالعمل فروش اعتباری و اخذ تضامین خود را در زمینه اعتبارسنجی و تعیین حد اعتبار، اعطای اعتبار بعد از حداقل ۶ ماه خرید نقدی مشتری و اخذ تضامین معتبر کافی رعایت نکرده است.

تخلفات گروهی در گروه صنعتی بارز

 مدیران وقت گروه صنعتی بارز به دلایل مختلف از جمله اخذ ارز از نمایندگان در ازای فروش ریالی تایر، عدم نظارت بر شبکه نمایندگان و عدم برخورد با نمایندگان متخلف، عدم نظارت و تهیه معیار و دستورالعمل مشخص برای سهمیه‌بندی نمایندگان، اخذ ودیعه‌های میلیاردی از نمایندگان و فروش سبدی به نمایندگان و الزام نمایندگان به خرید تایرهای کم تقاضا و زیان ده در مظان اتهام هستند.

یکی از تخلفات صورت گرفته مربوط به فروش اینترنتی است که تعداد ۴۱۸۸۰ حلقه تایر در بازه زمانی ۰۱/۰۱/ ۹۷ لغایت ۳۱/ ۰۳/ ۹۸ از طریق سامانه به فروش رسیده است که غالب خریدهای انجام شده با اسامی و کد ملی جعلی و آدرس‌های مشابه انجام پذیرفته است. حدود ۸۰ درصد خریدها به تعداد اندک آدرس‌های مشابه ارسال شده است. پس از ورود اداره اطلاعات استان تهران به بررسی موضوع مشخص شد، غالب پرسنل شرکت مذکور در بزه انجام پذیرفته دخیل بوده‌اند.

این در حالی است که کارکنان شرکت سامان بارز ادعا کردند، مدیرعامل وقت شرکت، سرپرست اسبق شرکت و عضو وقت هیئت مدیره از خرید پرسنل مطلع بوده و نه تنها اقدامی برای جلوگیری از ادامه بروز تخلف انجام ندادند بلکه در اظهارات خود به نوعی پرسنل را به این امر تشویق می‌کردند.

حضور بازنشستگان در سمت‌های مدیریتی گروه صنعتی بارز از دیگر تخلفات مورد اشاره است چنانچه در ۱۰ سال اخیر گروه صنعتی بارز همواره بزرگراهی برای رفت و آمد بازنشستگان با حقوق‌های دریافتی بالا بوده است.

رئیس هیئت تحقیق و تفحص مجلس از شستا در پایان تاکید کرد: علی‌رغم مکاتبات متعدد هیئت با شرکت مذکور، هلدینگ تاپیکو و شستا از انجام حسابرسی ویژه ممانعت به عمل آورده و با اطلاع کامل از احتمال برملا شدن تخلف ۲۸۰ میلیارد تومانی اقدام به ایجاد حاشیه‌سازی برای اعضای هیئت تحقیق و تفحص کردند.