وضعیت نامناسب گورستان عصر آهن تبریز با قدمتی 3500 ساله

استان وایر: سایت موزه «گورستان عصر آهن تبریز» که می توان آن را مجموعه ای کم یاب در جهان توصیف کرد این روزها وضعیت نامناسبی دارد و حتی از داشتن یک سیستم تهویه مناسب محروم است.

یکی از کارشناسان میراث فرهنگی استان تبریز ضمن گلایه از وضعیت نامناسب این سایت موزه به سایت تبریز مدرن گفت: «رطوبت این سایت موزه به خصوص در برخی سالن های آن بسیار زیاد است، سیستم های تهویه سایت ناقص بوده و نیاز به سیستم هایی برای رفع بخار ایجاد شده است.»

این کارشناسی میراث فرهنگی که نخواست نامش فاش شود، گفت که «با وجود رطوبت و از سوی دیگر وجود برخی حشرات و حیواناتی همچون سوسک و مارمولک در این محیط، حتی امکان رشد قارچ نیز در آن می رود که می تواند آسیب جبران ناپذیری بر بدنه این اسکلت ها وارد کند. با توجه به قرار گرفتن برخی لکه های سبز و آبی رنگ بر روی اسکلت ها انتظار می رود با متخصصان دانشگاهی در این زمینه تعامل به عمل آید تا نوع این مواد و قارچ ها شناسایی شده و راه علاج متناسب با آن پیدا شود، انتظار می رود اگر اظهار نظرهایی مبنی بر عدم وجود قارچ در این محیط می شود از سوی مراجع پزشکی باستان شناسی باشد.»

این کارشناس با بیان اینکه این سایت موزه در نوع خود بی نظیر است، گفت: «چندین مکان تاریخی همچون شادیاخ نیشابور در کشور وجود دارد که نوع آن با گورستان عصر آهن تفاوت فاحشی دارد، عصر آهن تبریز، گورستانی است که قدمت آن را نمی توان با مکان دیگری مقایسه کرد، حتی در دیگر کشورها نیز به ندرت شاهد وجود چنین سایت موزه هایی هستیم. با توجه به اینکه موزه عصر آهن از ظرفیت های باستان شناسی کشور و دنیا محسوب می شود باید نگهداری آن به شکل خاص تری مورد توجه قرار گیرد.»

مهدی بزاز دستفروش، رئیس امور موزه های اداره کل میراث فرهنگی آذربایجان شرقی، اما می گوید: «ارتقای ارائه خدمات موزه ای در کلیه موزه های استان در راستای چشم انداز تبریز ۲۰۱۸ جزو اهداف اداره کل است و سایت موزه عصر آهن تبریز نیز به لحاظ ویژگی های منحصر به فرد و جذابیت های خاص آن جایگاه ویژه ای در این برنامه ریزی دارد.»

گورستان عصر آهن تبریز سه هزار و ۵۰۰ ساله قدمت دارد و به طور تصادفی در سال ۷۶ طی عملیات خاکبرداری یکی از شرکت های مهندسی کشف شد و پس از آن مورد توجه ویژه باستان شناسان قرار گرفت و دکتر معتمدی در سال ۷۸ اولین عملیات باستان شناسی را بر روی گورستان تازه کشف شده از اجساد مهرپرست آغاز کرد.

طبق آنچه در اسناد مربوطه آمده، گروه باستان شناسی معتمدی در این عملیات موفق به کشف ۳۸ قبر با ۳۹ جسد شد که در یکی از گورها، اسکلت زن و مردی در کنار هم یافت شده و علت کمتر بودن تعداد قبرها نسبت به تعداد اجساد به این دلیل است. اما با اتمام کار باستان شناسی دکتر معتمدی نوبت به علیرضا هژبری نوبری رسید تا طی سال های ۷۹ تا ۸۲ در چهار فصل به حفاری این گورستان اقدام کند که در مجموع همراه با ۳۹ قبر کشف شده در عملیات قبل، ۱۰۸ قبر در این گورستان تاریخی کشف شد.

این گورستان در بیست و هشتمین لایه زمین شناسی کشف شده که با توجه به آن تخمین زده می شود این افراد در عصر آهن دو زندگی می کردند و با مطالعه نوع اجساد مشخص شده که این افراد، بومی و کشاورز بوده و با توجه به لایه ای بودن گورستان و ایجاد آن در سه لایه مختلف مشخص می شود، این محل ۴۰۰ سال متوالی، مکانی برای دفن اجساد بوده است.