شاهد دادگاه حمید نوری: در کریدور مرگ با خودم خداحافظی کردم

استان‌وایر- سی و سومین جلسه محاکمه «حمید نوری»، دادیار سابق قوه قضاییه و متهم به مشارکت در کشتار زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷، امروز چهارم آبان ۱۴۰۰ در استکهلم سوئد برگزار شد.

در ابتدای این جلسه، رییس دادگاه اعلام کرد که برای شنیدن شهادت شماری از شاکیان پرونده که به دلایل مختلف، از جمله داشتن پاسپورت سیاسی و مشکلاتی از این دست امکان حضور در دادگاه را ندارند، به آلبانی خواهد رفت.

بنا بر آن چه رییس دادگاه در جلسه امروز گفت، جلسات دادگاه برای دو هفته در آلبانی برگزار خواهند شد. زیرا شنیدن شهادت شاکیان مستقر در آلبانی برای اثبات جرم ضرورت دارد و چنان نیست که بشود آن‌ها را نادیده گرفت.

بدین ترتیب، یک وکیل مدافع حمید نوری، وکلای شاکیان و شاهدان، دادستان و قضات در دادگاه آلبانی حاضر خواهند بود.

پیش‌تر دادستان‌های پرونده حمید نوری در دوره تحقیقات مقدماتی برای گفت‌وگو با شاهدان و شاکیان این پرونده به آلبانی سفر کرده بودند.

در ادامه این جلسه، «رضا فلاحی»، یکی از زندانیان سیاسی سابق و جان به در بردگان از اعدام‌های تابستان ۱۳۶۷ شهادت خود را درباره مشاهداتش در آن روزها ارایه داد.

رضا فلاحی در سال ۱۳۶۰، حین گذراندن خدمت سربازی و هنگامی که ۲۰ ساله بود، به اتهام «هواداری از سازمان مجاهدین خلق» بازداشت شد.

او دوران ۱۰ ساله حبس خود را در زندان‌های «اوین»، «قزل‌حصار» و «گوهردشت» گذرانده و شهادت او به مشاهداتش در فاصله سال‌های ۱۳۶۵ تا شش ماه پس از اعدام‌های تابستان سال ۱۳۶۷ در زندان گوهردشت اختصاص داشته است.

وکیل فلاحی تایید کرد که او بارها حمید نوری را قبل، در حین اجرای احکام اعدام و پس از آن دیده است.

این زندانی سیاسی در پاسخ به دادستان دادگاه که پرسید حکم ۱۰ سال زندان را چه کسانی به او داده‌ بوده‌اند و آیا دادگاهی برای صدور آن تشکیل شده بود، گفت: «نمی‌شود نام دادگاه بر جلسات اعلام حکم گذاشت چرا که به ساحت دادگاه توهین می‌شود. ما را به آن‌جا می‌بردند تا حکم نوشته شده را بعد از شکنجه و شلاق امضا و به آن‌چه می‌خواستند، اعتراف کنیم.»

رضا فلاحی در خصوص چگونگی آغاز اعدام‌ها مدعی شد که برنامه‌ریزی برای قتل‌عام زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ از یک سال قبل و اوایل سال ۶۷ با یک سری بازجویی و مواخذه از زندانیان طبقه‌بندی زندانیان سیاسی آغاز شده بود.

او گفت که به خوبی به یاد دارد بعد از پذیرش قطع‌نامه آتش‌بس شورای امنیت از سوی دولت‌های ایران و عراق، یک مقام قضایی گفته بود: «پرونده همه زندانیان سیاسی به زودی بسته خواهد شد.»

رضا فلاحی  در خصوص مواجهه با حمید نوری در زمان اجرای اعدام‌ها گفت: «روز ۱۰ مرداد گفتند هر کسی ۱۰ سال حکم یا بیشتر دارد، بیاید. ما را به راهروی مرگ بردند و به صف کردند. من دو سه پله بالاتر از حمید نوری ایستاده بودم و چشم‌هایش را هرگز از یاد نمی‌برم.»

این زندانی سیاسی روایتی هولناک از شکنجه خود و سایر هم‌بندیانش را بعد از حضور در «راهروی مرگ» و پاسخ به پرسش‌های حمید نوری و «ناصریان» روایت کرد: «وقتی سوال و جواب تمام شد، چشم بندها را زدیم و ما را بردند به سلول‌های انفرادی. بعدا فهمیدم بعضی‌ها را بردند به فرعی‌ها. ناهار ما را آن روز ندادند و ما به در سلول‌ها کوبیدیم که یک دفعه پاسدارها سلول به سلول ‌آمدند و صدای ضرب و جرح می‌آمد.»

رضا فلاح ‌گفت علی‌رغم این که در زندان عمل جراحی انجام داده بود اما ماموران سخت او را کتک زده و بعد گفته بودند: «ناهار نوش جان‌تان. اگر باز هم ناهار خواستید، در بزنید.»

او را دوازدهم مرداد یک بار دیگر به راهروی مرگ برده بودند و ناصریان، حمید نوری و «لشکریان» را همان روز در آن‌جا دیده بود: «وقتی بچه‌ها داشتند می‌رفتند به سمت حسینیه، من دقیقا دیدم از یک جایی به بعد انگار این مهتابی‌های سقف را لامپ‌هایشان را برداشته یا خاموش کرده بودند؛ یعنی از یک نقطه‌ای به بعد بچه‌ها محو می‌شدند و دیگر نمی‌شد دیدشان. حالا از همان نقطه سیاه یک‌سری داشتند برمی‌گشتند. بعد دیدم این پاسدارها هستند که دارند برمی‌گردند. دست یکی‌شان چند ساعت بود که همین‌جوری کرده بودشان توی دستش. دست یکی‌شان یکی دو کاپشن بود و دست یکی‌شان تعدادی از این لنگ‌ها که بچه‌ها معمولا به جای چشم‌بند می‌بستند تا بهتر ببینند.»

رضا فلاحی ‌گفت وقتی یقین پیدا کرده بود که برخی از دوستانش اعدام شده‌اند و این وسایل هم «غنیمت جنگی» بوده که در میان سربازها تقسیم شده است، با خودش خداحافظی کرده بود: «وقتی فهمیدم ۱۰۰درصد اعدام است، رفتم به همان دست‌شویی که همان نزدیکی بود، چشم‌بندم را زدم بالا و با خودم خداحافظی کردم. گفتم ببین رضا! تمام این دردها و شکنجه‌ها دارند تمام می‌شوند، بعد جایی می‌روی که دیگر این شکنجه‌ها نیست.»

او تایید کرد که دست‌کم سه یا چهار بار حمید نوری را دیده که صف زندانیان را به سمت حسینیه اعدام‌ها در زندان گوهردشت برده بود و ‌گفت افرادی که او برده بود، دیگر هرگز در جایی دیده نشده‌اند.

رضا فلاحی با اشاره به عوارض ناشی از شکنجه در طول سال‌های زندان ‌گفت: «من ۳۲ سال است که نخوابیده‌ام. من آن‌قدر نمی‌خوابم تا بی‌هوش شوم. خواب برای من یعنی برگشتن به زندان. همسرم و حتی دخترم را می‌بینم که حتی آن زمان با من نبودند اما دایم یک خبر بدی هست و ما داریم فرار می‌کنیم. از اعدام فرار می‌کنیم.»

دادگاه حمید نوری بیش از ۹۰ جلسه و تا پایان آوریل ۲۰۲۰ ادامه خواهد داشت.

حمید نوری که زندانیان سیاسی دهه ۶۰ خورشیدی او را به نام حمید عباسی می‌شناسند، آبان ۱۳۹۸ به اتهام مشارکت در کشتار زندانیان سیاسی مجاهد و چپ در زندان گوهردشت در تابستان سال ۱۳۶۷ بازداشت شد.

او به نقض فاحش قوانین بین‌المللی (جنایت جنگی) متهم شده است اما کلیه اتهامات خود را رد می‌کند.

وکلای حمید نوری می‌گویند او در دوران وقوع اعدام‌های سیاسی، به علت تولد فرزندش در مرخصی بوده است.

در این دادگاه نام «ابراهیم رئیسی» که در آن زمان معاون وقت دادستان و یکی از اعضای «هیات مرگ» بود، به عنوان یکی از عوامل این کشتار مطرح شده است.

او هم اکنون رییس جمهوری ایران است.

«دیده‌بان ایران»، نهاد اجرایی «بنیاد ایران‌تریبونال» که یک تشکل غیرانتفایی و غیردولتی است و از سوی زندانیان سیاسی دهه ۶۰ و خانواده‌های کشته‌شدگان و شماری دیگر از فعالان سیاسی ایران پایه‌گذاری شده است، در شبکه‌های اجتماعی خود این دادگاه را به طور زنده پخش می‌کند.