گزارش وال‌استریت ژورنال از تولید دوباره قطعات پیشرفته هسته‌ای در ایران

استان‌وایر- روزنامه امریکایی «وال استریت ژورنال» در گزارشی که روز سه‌شنبه ۲۵ آبان ۱۴۰۰ منتشر کرده، نوشته است فعالیت‌های ساخت تولید سانتریفیوژهای پیشرفته در سایت هسته‌ای کرج از سرگرفته شده‌اند و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قادر به نظارت بر آن‌ها نیست.

بنابراین گزارش، ایران با بازیابی توان تولید دستگاه‌های گریز از مرکز برای غنی‌سازی اورانیوم، پس از حمله تیرماه، دست‌کم ۱۷۰ سانتریفوژ پیشرفته جدید در سایت کرج تولید کرده است.

این گزارش که به نقل از «منابع دیپلماتیک» نوشته شده، مدعی است در پی حمله به سایت هسته‌ای «تسا» کرج که ایران مقامات اسرائیلی را به آن متهم کرد، تولید سانتریفوژها از سرگرفته شده و تولیدات آن شتاب گرفته‌اند.

ایران همواره مدعی شده که تلاشی برای ساخت تسلیحات هسته‌ای ندارد اما این گزارش تایید کرده است که با نگاهی به تاسیسات کلیدی ایران می‌توان دریافت که آن‌ها می‌توانند در صورت تمایل، مخفیانه به ساخت تسلیحات مشغول شوند؛ هر چند در حال حاضر شواهدی برای ساخت سلاح هسته‌ای وجود ندارد.

یکی از منابع دیپلماتیک که با وال‌استریت ژورنال گفت‌وگو کرده، گفته است تجهیزات جدید تولید شده در سایت کرج احتمالا به سایت هسته‌ای «فردو»، یکی از سایت‌های زیرزمینی که به‌شدت تحت مراقبت امنیتی ایران است، در اطراف قم انتقال یافته‌اند.

این منبع هم‌چنین با اشاره به ابهامات بسیار زیاد و عدم دسترس آژانس بین‌المللی اتمی به سایت کرج، امکان انتقال تجهیزات جدید گریز از مرکز به سایت‌های غنی‌سازی دیگر ایران و تشدید فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم برای اهداف نظامی را محتمل دانسته البته گفته است که برای این ادعا نمی‌توان شاهدی ارایه کرد.

وال‌استریت ژورنال در گزارش خود به نام این منابع دیپلماتیک اشاره نکرده اما با توجه به سوابق انتشار چنین گزارش‌هایی، ممکن است این افراد از دیپلمات‌های غربی مستقر در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین باشند.

مجتمع تسا زیر مجموعه‌ای از «شرکت فناوری سانتریفیوژ ایران» است که در نزدیکی شهر کرج واقع شده است.

ایران مدت‌ها است که پس از خروج یک جانبه امریکا از «برجام»، اجرای بسیاری از تعهدات اصلی خود در این توافق‌نامه را متوقف کرده است و به بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز اجازه دسترسی به این سایت را نمی‌دهد.

ممانعت ایران از نظارت بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای تعویض کارت‌های حافظه دوربین‌های نظارتی در مجتمع کرج با انتقادهایی مواجه و خبرساز شد.

شهریور ماه سال جاری، در سفری که «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بین‌المللی اتمی به تهران داشت، با مقامات ایرانی توافق کرد که بازرسان آژانس می‌توانند برای سرویس تجهیزات و تعویض کارت‌های حافظه، به این کشور سفر کنند.

مسوولان ایران اما اکنون استدلال می‌کنند که تفاهم انجام شده در قالب بیانیه مشترک با آژانس، مشمول تجهیزات نظارتی مجتمع کرج نمی‌شود چرا که در نتیجه خراب‌کاری تیرماه این مجتمع، هم‌چنان تحت تحقیقات امنیتی قرار دارد.

گزارش وال‌استریت ژورنال در شرایطی منتشر شده که ایران و طرف‌های باقی‌مانده در برجام قرار است تا دوهفته آینده مذاکرات را بر سر برنامه هسته‌ای ایران از سر بگیرند.

منابع این روزنامه ارزیابی کرده‌اند که سانتریفوژهای پیشرفته یکی از موضوع‌های اصلی مورد اختلاف در مذاکرات آتی وین خواهد بود.

بر اساس گزارش ماه گذشته مقامات ایران، سطح غنی‌سازی اورانیوم ایران به ۶۰ درصد افزایش یافته که به غنای ۹۰ درصدی مورد نیاز برای تولید بمب اتمی بسیار نزدیک شده است.

این در حالی است که پس از حمله پهپادی به این سایت، آژانس بین‌المللی اتمی نظارت لازم و کافی بر تاسیسات هسته‌ای ایران و فعالیت‌های انجام شده در آن را ندارد.

وال استریت ژورنال در تازه‌ترین گزارش خود نوشته است توافق موقتی که چند ماه پیش میان دولت ایران و آژانس نیز به دست آمد، به طور کامل اجرا نمی‌شود. اما آژانس هنوز از توان اعمال نظارت در سایت‌های فردو و نطنز، دو تاسیساتی که ایران در آن غنی‎‌سازی اورانیوم را انجام می‌دهد، برخوردار است.