اپیزود دوازدهم پادکست «زیر سقف آسمان»

زیر سقف آسمان

اپیزود دوازدهم؛ دغدغه

پادکست «زیر سقف آسمان» در «ایران‌وایر» مجموعه‌ای است از داستان‌های زندگی اعضای جامعه رنگین‌کمانی فارسی‌زبان به روایت «شایا گلدوست»، زن ترنس و کنش‌گر مسایل جنسی و‌ جنسیتی.

من «شایا گلدوست» در این برنامه روایت‌گر زندگی انسان‌هایی هستم که شاید کمتر آن‌ها را دیده یا شنیده و یا فهمیده باشید.

در اپیزود دوازدهم داستان «درسا» را می‌شنوید، روایت دغدغه‌های زن ترنس اهل مشهد، دغدغه‌هایی که زنان ترنس در جامعه‌ای مانند ایران دارند.

***

در جامعه مرد‌سالاری مانند ایران با قوانین و کلیشه‌های دوگانه سفت و سخت، افراد ترنس با چالش‌های زیادی مواجه هستند. از شناخت، درک و پذیرش خود گرفته تا آشکارسازی، تصمیم به ترنزیشن و مراحل پر پیچ و خم اخذ مجوزهای پزشکی و قانونی. روندی فرسایشی که گاها فراتر از توانایی یک فرد است. جلسات روانشناسی بسیار طولانی و مراحل اخذ مجوز برای جراحی تصدیق یا باز‌تایید جنسیت از دادگاه و پزشکی قانونی که معمولا با رفتارهای تحقیز‌آمیز و‌ توهین‌‌آمیزی از سوی مسئولان مربوطه همراه است، فشار بسیار زیادی را به افراد ترنس وارد می‌کند. این‌ها تنها بخشی از تجربیات مشترک ترنس‌ها در جامعه‌ای مانند ایران است.  

تاکید بر دوگانه جنسی و‌ جنسیتی و قالب‌های سفت و سختی که برای زنان و مردان در نظر گرفته می‌شود، افراد ترنس را با دغدغه‌های بسیاری مواجه می‌کند، به خصوص زنان ترنس را در جامعه‌ای زن‌ستیز، که چالش‌های بسیاری برای انطباق با صفات و کلیشه‌های منتسب به زنان دارند، تا مقبولیت لازم را از جامعه دریافت کنند، نتیجه‌ای که در اکثریت موارد برعکس اتفاق می‌افتد.

گذار از ترنزیشن، مراحل قانونی و تطبیق هویت قانونی با هویت جنسیتی، پایان راه نیست، دنیای پس از ترنزیشن برای بسیاری از ترنس‌ها با آنچه تصور‌می‌کردند بسیار متفاوت است، جدا از میزان رضایت از تغییرات و کیفیت عمل‌های جراحی در ایران، آمیخته شدن با اجتماع با هویت حقیقی کار آسانی برای افراد نیست. افرادی که به دلیل تجربه زیسته خود، سال‌ها، تبعیض، خشونت، سرکوب و حذف را تجربه کرده‌اند. 

«ترنس» یا «ترنس‌جندر» یک واژه چتری است و در واقع به شخصی گفته می‌شود که هویت جنسیتی خود را مغایر با جنسیتی که در بدو تولد بر اساس ظاهر اندام جنسی به او نسبت داده شده است، تعریف می‌کند.

به زبانه ساده‌تر، زن ترنس به شخصی گفته می‌شود که با جسم و اندام جنسی منتسب به مردانه متولد شده است و جنسیت مردانه به او نسبت داده می‌شود، در صورتی که او خودش را یک زن می‌داند و هویت جنسیتی خویش را زنانه تعریف می‌کند.

مرد ترنس به شخصی گفته می‌شود که با جسم و اندام جنسی منتسب به زنانه به دنیا آمده و جنسیت زنانه به او نسبت داده می‌شود، در حالی که او هویت جنسیتی خود را مردانه تعریف می‌کند و خویش را یک مرد می‌داند.

البته ترنس‌ها می‌توانند هویت جنسیتی «غیردوگانه» یا «نان‌باینری» نیز داشته باشند و با وجودی که جنسیت نسبت داده شده به خود را نمی‌پذیرند اما خودشان را متعلق به هیچ‌کدام از دو قالب زنانه و مردانه ندانند.