محدوده دایره

انتخاب امروز،‌«محدوده دایره» فیلم کوتاه پانزده دقیقه ای از شهرام مکری است. این فیلم جایزه بهترین فیلم تجربی بیست و سومین جشنواره فیلم کوتاه تهران و بهترین فیلم تجربی اولین جشن خانه سینمای ایران را گرفته است. اما نکته خاص این فیلم، یک پلان - سکانس بودنش است. یعنی این فیلم در یک پلان و بدون کات گرفته شده و به اصطلاح فرم گراست و داستان خاصی در آن روایت نمی شود. البته روابط گروهی از دانشجویان بصورت کاملا مشاهده ای به بیننده نشان داده می شود. شهرام مکری این فرم را در کار بلندش «ماهی و گربه» به بلوغ رساند و ثابت کرد برعکس نظر عده ای از منتقدان این فرم فقط درقالبهای مینی مالیستی قابل اجرا نیست بلکه می توان فیلم بلندی مثل «فیل» یا «مرد پرنده ای» (Birdman) ساخت که در گیشه هم موفق باشد.

 

«توفان سنجاقک» کار پیش از «محدوده دایره» نشان داد که شهرام مکری کارگردانی فرمگراست اما آنچه ابزار فرمگرایی او را ساخته است، توالی زمان است. او در سه فیلم توفان سنجاقک، محدوده دایره و ماهی و گربه با توالی زمان بازی می کند. در توفان سنجاقک روایتهای مختلفی از یک اتفاق واحد در زمانهای مختلف را می بینم که کات و تدوین فرم فیلم را شکل می دهد. اما در محدوده دایره او کاملا بی واسطه دوربین را تنها ابزار کارش می کند و از کات پرهیز می کند. گفته می شود شهرام مکری تحت تاثیر کارهای موریس اشر، نقاش هلندی است که در کارهای اشر بی نهایت بودن چرخه اتفاقات و مبدا آنها بسیار اهمیت دارد. همانطور که در محدوده دایره اتفاقات در زمان واحد و مکان محدودی رخ می دهند. البته توالی اتفاقات منطق روایت واقعی یک داستان را دنبال نمی کند.

شهرام مکری، در پایان بندی فیلم از فیلم «فیل» اثر گان ون سنت تقدیر می کند. فیلمی که داستان کشتار دبیرستان کلمباین را در یک پلان - سکانس روایت می کند. می توان گفت که شهرام مکری تحت تاثیر فیلم «فیل»، «محدوده دایره» را ساخته است. استفاده از موسیقی فیلپ گلس که ریتمهای تکراری و سبک مینی مالیستی دارد این شک را ایجاد می کرد که مکری این فرم را نوعی مینی مالیستگرای می داند. اما با ساختن «ماهی و گربه» معلوم شد، او مسیر بلوغ حرفه ایش را طی می کرده است.  

 

 

.embed-container { position: relative; padding-bottom: 56.25%; height: 0; overflow: hidden; max-width: 100%; } .embed-container iframe, .embed-container object, .embed-container embed { position: absolute; top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; }