فراخوان برای محرومیت مهدی تاج؛ آیا کمیته اخلاق اجازه خواهد داشت؟

«صادق رئیسی‌کیا»، حقوق‌دان و مدیرعامل پیشین باشگاه «راه‌آهن» به رسانه‌ها گفته است «مهدی تاج»، رییس پیشین فدراسیون فوتبال و کاندیدای ریاست این فدراسیون براساس قانون باید از هرگونه فعالیت فوتبالی محروم شود. چرا چنین موضوعی مطرح شده است و آیا «کمیته اخلاق» فدراسیون اجازه محرومیت تاج را می‌دهد؟

***

«صادق رئیسی‌کیا»، حقوق‌دان و مدیرعامل پیشین باشگاه «راه‌آهن» به رسانه‌های ایران گفته است «مهدی تاج»، رییس پیشین فدراسیون فوتبال و کاندیدای ریاست این فدراسیون براساس قانون باید از هرگونه فعالیت فوتبالی محروم شود.

او هم‌چنین در گفت‌وگویی که با «شبکه خبر» صداوسیمای جمهوری اسلامی داشته، حتی نامزدی مهدی تاج برای این دوره از انتخابات را «غیرقانونی» و از پیش باطل شده دانسته است.

مهدی تاج رییس پیشین فدراسیون فوتبال ایران بود که پاییز ۱۳۹۸ از سمت خود استعفا داد. او که از فرماندهان پیشین اطلاعات سپاه اصفهان محسوب می‌شود، در تمام سال‌های اخیر از امنیتی خاص در پرونده‌های مفاسد اقتصادی‌ خود برخوردار بوده است.

در این گزارش به دلایلی که می‌تواند طبق قانون، مهدی تاج را از سوی «کمیته اخلاق» فدراسیون فوتبال، از حضور در تمامی رده‌ها و پست‌های مرتبط با فوتبال محروم کند، نگاهی می‌اندازیم و البته می‌پرسیم چرا تاج با وجود پرونده‌های باز در قوه قضاییه، هم‌چنان در مصونیت کامل است.

آیا محروم شدن یک مدیر از سوی کمیته اخلاق، قانونی است؟

یکی از وظایف و اختیارات کمیته اخلاق فدراسیون جهانی فوتبال، کنفدراسیون‌های تابعه فیفا و هم‌چنین فدراسیون‌های ملی زیرمجموعه آن، برخورد با تخلفات اخلاقی و مالی مدیران فوتبال در سراسر جهان است.

پانزدهم مهر ۱۳۹۴، اعضای کمیته اخلاق فیفا پس از بررسی پرونده قضایی که دادستانی سوییس علیه «سپ بلاتر»، رییس پیشین فدراسیون جهانی فوتبال ارایه کرده بود، این مدیر عالی‌رتبه فوتبال جهان را به مدت ۹۰ روز از هرگونه فعالیت مرتبط با فوتبال محروم کردند. ۳۰ آذر همان سال، کمیته اخلاق فیفا این حکم را به مدت هشت سال افزایش داد.

این اتفاق در فوتبال ایران برای یک رییس فدراسیون نیز رخ داده است. برای اولین بار، ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۱، کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال ایران «شهاب‌الدین عزیزی خادم» را به مدت دو سال از هرگونه فعالیت مرتبط با فوتبال محروم کرد.

در بخشی از حکم کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال ذکر شده بود که محرومیت مطابق ماده ۳۸ «مقررات انضباطی فدراسیون فوتبال» شامل هرگونه فعالیت، اعم از داور، بازیکن، مربی، پزشک، فیزیوتراپ و فعالیت‌های مشابه، هرگونه فعالیت‌های اداری و مدیریتی در حوزه فوتبال، شرکت در دوره‌های آموزشی، نامزدی در هرگونه انتخابات فوتبالی و واسطه‌گری و کارگزاری رسمی مسابقات است.

دلایل محرومیت سنگین شهاب‌الدین عزیزی خادم، پرداخت پاداش برای پیروزی‌های تیم ملی ایران به برخی از مشاوران بدون هماهنگی‌ با هیات رییسه و شائبه ارتباط با «جادوگران» در فوتبال اعلام شده بود.

بخش عمده این تخلفات، برداشت سه هزار و ۱۶۵ یورو از حساب فدراسیون فوتبال برای پرداخت هزینه اسکان میهمان رییس وقت فدراسیون فوتبال در کشور لیتوانی و هم‌چنین پرداخت مبلغ ۱۲۸ میلیون و ۹۲۲ هزار تومان پاداش‌های خارج از دستور، پس از پیروزی‌های تیم ملی فوتبال ایران بود. در مجموع، حدود ۲۳۱ میلیون تومان تخلف مالی ابتدا باعث عزل این رییس فدراسیون و سپس محرومیت دو ساله‌اش از حضور در فوتبال شد.

 

از مهم‌ترین تخلفات مالی مهدی تاج چه می‌دانیم؟

برای ورود به موضوع فساد مالی مهدی تاج، می‌توان به بهمن سال ۱۳۹۶ برگشت؛ شبی که «علی کریمی» در برنامه ورزشی تلویزیونی «۹۰» با «محمدرضا ساکت»، دبیرکل وقت فدراسیون فوتبال و نماینده مهدی تاج، رییس وقت این فدراسیون مناظره کرد.

علی کریمی بخشی از ابهامات مالی موجود در فدراسیون فوتبال را به صورت روشن مقابل دبیرکل وقت فدراسیون فوتبال گذاشت و هیچ پاسخ قانع‌کننده‌ای هم دریافت نکرد؛ برای نمونه، با ارایه مدارکی ثابت کرد که از ابتدای سال ۱۳۹۵ تا آذر۱۳۹۶، فدراسیون فوتبال بیش از ۶۹ میلیارد تومان از بودجه باشگاه‌های ایران را ناپدید کرده است.

او در بخشی از صحبت‌هایش به ناپدید شدن ۷۲ هزار دلار از بودجه حق پخش بازی‌های تیم ملی ایران در بازی‌های مقدماتی جام جهانی روسیه مقابل عمان و هند اشاره کرد و گفت پول این شرکت ایتالیایی به حساب یکی از مدیران فدراسیون فوتبال واریز و هرگز به حساب فدراسیون فوتبال وارد نشده است.

نامعلوم بودن وضعیت درآمد ۱۰ میلیارد تومان در سال از سامانه پیامکی «۶۰۹۰»، واریز پاداش‌های صعود ایران به جام جهانی روسیه به حساب یکی از مدیران نزدیک به مهدی تاج در خارج از ایران و چرایی توزیع کارت هدیه‌های پنج میلیون تومانی از سوی رییس فدراسیون فوتبال، بخشی از پرسش‌های علی کریمی در مورد مدیریت مهدی تاج بودند.

تمام این ابهامات اما تا بهمن ۱۳۹۶ وجود داشتند. مهدی تاج به عنوان رییس فدراسیون فوتبال ایران، یک سال بعد فوتبال کشور را وارد بزرگ‌ترین چالش مالی تاریخ خود کرد؛ قرارداد با «مارک ویلموتس» که به «ویلموتس گیت» در فوتبال ایران مشهور شد.

 

ویلموتس گیت چیست؟

اول خرداد ۱۳۹۸، مارک ویلموتس رسما سرمربی تیم ملی فوتبال ایران شد. فدراسیون فوتبال ایران در زمان عقد قرارداد با او، مدعی بود که سرمربی بلژیکی با رقمی کمتر از یک‌میلیون دلار برای سه سال به ایران آمده است. همان زمان، مهدی تاج در گفت‌وگو با «شبکه خبر» صداوسیما، این قرارداد را «خوب» توصیف کرد.

سایت «ترانسفرمارکت» به عنوان مهم‌ترین مرجع قیمت‌گذاری بازیکنان، مربیان و باشگاه‌های فوتبال، در زمان عقد قرارداد میان مارک ویلموتس و فدراسیون فوتبال ایران، رقم تخمینی این مربی را سالیانه بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار دلار تخمین می‌زد.

در آن زمان، دستمزد سالانه «گرت ساوت‌گیت» در تیم ملی بریتانیا، سالیانه دو میلیون پوند بود.

اسفند ۱۳۹۸، «احسان قاضی‌زاده هاشمی»، نماینده مجلس شورای اسلامی با ارایه مدارکی از قرارداد مارک ویلموتس، ثابت کرد که قرارداد این مربی بیش از هشت میلیون یورو برای سه سال است. 

او گفته بود: «رقم این قرارداد در سال اول معادل سه میلیون یورو، در سال دوم معادل ۲/۵ و در سال سوم نیز معادل ۲/۵ میلیون یورو منعقد شده است که از این رقم تاکنون معادل دو میلیون یورو به صورت نقد و چمدانی و از مسیر دوبی به این مربی پرداخت شده است.»

پاسخ مهدی تاج در قبال چنین قراردادی که فوتبال ایران را به مرز ورشکستگی رساند، این جمله در مصاحبه با رسانه حامی‌ خود بود: «مگر پول‌های کلان و ارزهای ۴۲۰۰ تومانی که وزرا ناپدید کردند، از حساب‌ آن‌ها برداشته شد که من پول قرارداد ویلموتس را پرداخت کنم؟»

مارک ویلموتس کمتر از ۳۰ روز در ایران اقامت داشت و پس از دو شکست مقابل بحرین و عراق، استعفا داد. قرارداد او از سوی مهدی تاج به شکلی تنظیم شده بود که حتی در صورت استعفا، تمامی رقم آن را تا پایان قرارداد سه ساله خود دریافت کند.

شبهات بسیاری در مورد چرایی افزایش قیمت ناگهانی مارک ویلموس وجود دارد؛ از جمله این‌ که چه‌گونه دستمزد یک مربی که در سایت ترانسفرمارکت نهایتا ۸۰۰ هزار دلار ارزش‌گذاری شده بود، به بیش از ۲/۵ میلیون یورو رسید.

 

چرا مهدی تاج خودش را مهره نظام معرفی می‌کند؟

صادق رئیسی‌کیا برای آن‌چه الزام در محرومیت مهدی تاج از سوی کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال دانسته، به هفت تخلف اثبات شده تاج در دوران مدیریتش اشاره کرده است.

او در بخشی از بیانیه‌اش که با عنوان «فراخوان برای محرومیت» مهدی تاج منتشر کرد، نوشت: «نظر به این که آقای مهدی تاج در زمان تصدی خود به عنوان عضو هیات رییسه و رییس فدراسیون فوتبال درباره انعقاد قرارداد با ویلموتس، اساسنامه فدراسیون فوتبال را نقض کرده است، می‌خواهم در اولین فرصت ممکن، همه اهالی فوتبال و ذی‌نفعان ورزش کشور را با توجه به نکات زیر، به شکایت علیه آقای مهدی تاج در کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال فرا بخوانم و از کمیته اخلاق صدور حکم مبنی بر محرومیت از هر گونه فعالیت در فوتبال برای آقای مهدی تاج را درخواست کنم تا وی نتواند در انتخابات مجمع شهریور ۱۴۰۱ شرکت کند.»

۲۳ تیر، خبرگزاری «تابناک»، از رسانه‌های نزدیک به نهادهای نظامی در گزارشی با تیتر «آقاى تاج؛ شما گزينه هيچ نهادى نيستی»، به صورت مستقیم ادعا کرد که رییس پیشین فدراسیون فوتبال در رایزنی‌های خود با برخی از اعضای مجمع فدراسیون فوتبال، از نهادهای نظامی و حکومتی به عنوان پشتیبان خود یاد می‌کند.

این خبرگزاری در بخشی از گزارش خود در مورد لابی‌های انجام شده از سوی تاج و حامیانش نوشت: «گزینه نظام، دولت، فلان نهاد یا سازمان، بهمان مرجع نظارتی این‌گونه تصمیم‌گیرى شده، خواست فیفا و اى‌اف‌سى است، کار تمام است؛ این جملات را برای مرعوب کردن رقبای مهدی تاج می‌شنویم. اما آیا نهاد، مرجع و مقامی وجود دارد که حاضر باشد ریسک توصیه بازگشت مهدی تاج را به جان بخرد، در حالی که هنوز پرونده غرامت بیش از ۲۰۰میلیاردی سرمربی بلژیکی به عنوان گل سرسبد شاهکار‌های او بسته و یا تعیین تکلیف نشده است؟»

مهدی تاج در تمامی ماه‌های اخیر، با تکیه بر نیمه کاره ماندن پرونده‌های فساد مالی خود و آقازاده‌اش که از سوی قوه قضاییه مفتوح و سپس رها شد، ادعا می‌کند که گزینه اول دولت ابراهیم رئیسی و نظام است؛ ادعایی که او در تمامی پست‌های مدیریتی‌ خود از دهه ۸۰ خورشیدی به زبان می‌آورد و هنوز از آن برای رسیدن به مقامی جدید استفاده می‌کند.

هرچند رسانه‌های ایران ادعای مهدی تاج را برای نخستین بار رونمایی کرده‌اند اما وارد نشدن کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال به فساد گسترده مالی او نشان می‌دهد که هنوز پشتوانه‌‌ای محکم در نظام جمهوری اسلامی دارد.

شهاب‌الدین عزیزی خادم با اثبات فساد ۲۳۱ میلیون تومانی، از همین کمیته حکم محرومیت دو ساله از تمامی فعالیت‌های مرتبط با فوتبال گرفته است.