زاهدان در استان سیستان و بلوچستان جمعه هشتم مهرماه یک جمعه خونین پشت سر گذاشت. از روز سه‌شنبه پنجم مهرماه این استان صحنه اعتراضات مردم خشمگین از تجاوز یک فرمانده انتظامی به یک دختربچه ۱۵ ساله در چابهار بوده است.
***
با وجود اعتراضات گسترده، مقامات حکومت ایران به‌هیچ وجه پاسخگو نبوده‌اند. در عوض، از ویدیوهایی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده مشخص است که روز جمعه ۸ مهر، وقتی شهروندان در نماز جمعه در مصلی زاهدان جمع شده بودند و خواهان مجازات متجاوز بودند، هدف تیرباران نیروهای امنیتی و نظامی جمهوری اسلامی قرار گرفتند.
در ویدیوهای دیگری که از اعتراضات زاهدان در روز جمعه منتشر شده، شهروندان معترض در مقابل کلانتری این شهر تجمع کرده اند که از داخل کلانتری و با هلی‌کوپتر از هوا آن‌ها را به رگبار می‌بندند.
کمپین فعالین بلوچ، تعداد کشته‌ها را ۵۸ تن و تعداد زخمی‌ها را ۲۷۰ نفر برآورد کرده، اما تاکید کرده که «این آمار از مناطق مختلف زاهدان همچنان در حال افزایش است.»
منبع مطلعی که خود در جریان اعتراضات حضور داشته، به ایران‌وایر می‌گوید که جان مردم استان به لب‌شان رسیده است. او می‌گوید که خشم مردم اگرچه در اعتراض به تجاوز فرمانده پلیس به دختر بچه ۱۵ ساله بلوچ است، ولی اعتراض مردم در ادامه اعتراضات سراسری تمام ایران، آغاز شده توسط زنان و برای رسیدن به آزادی است.
زاهدان؛ اینترنت را قطع کردند و مردم را به خاک و خون کشیدند
شهروند معترضی که با ایران‌وایر گفتگو کرده، خود در روز جمعه در اعتراضات زاهدان حضور داشته است. او با تاکید بر این‌که اینترنت تقریبا در زاهدان قطع است و اخباری که از دیگر شهرها می‌رسد هم نشان می‌دهد وضع در آن‌جا نیز بر همین منوال است، می‌گوید که معترضان در چندین نقطه شهر جمع شده‌اند و این‌طور نبوده که همگی دور و بر مصلی باشند.
او توضیح می‌دهد: «فقط هم زاهدان نیست. شهرهای دیگر دارند بلند می‌شوند. همین حالا از بچه‌ها شنیدم که ایرانشهر حکومت نظامی شده انگار و همه نیروها دارند در شهر رژه میروند. چابهار هم همینطور است. مردم میرجاوه هم دارند دست به تجمع می‌زنند.»
به گفته این شهروند معترض،« رژیم دارد بانک‌ها، اماکن عمومی را آتش میزند و به نام مردم تمام می‌کند. می‌گویند مردم با اسلحه رفته‌اند سراغ کلانتری، ولی شما ویدیوها را نگاه کنید، این مردم سلاح‌شان فقط سنگ بود.»
او ادامه می‌دهد: «بین کشته‌ها اکثرا کودک، نوجوان و چند تن هم از زنان بودند که بیشترشان در مصلی بودند و همان‌جا شهید شدند.»
اشاره این شهروند به ویدیوهایی است که از اعتراضات مردم بلوچ در مقابل کلانتری زاهدان منتشر شده است. در این ویدیو، شهروندان از زن، مرد، کودک و پیر حضور دارند. در اغلب این ویدیوها صدای تیراندازی به شدت شنیده می‌شود و مردمی که از هوا و زمین تحت حمله هستند، در حال یافتن سرپناهی امن برای نجات جان خود هستند.
بر اساس گزارش‌های رسمی حکومت، تاکنون دست‌کم ۱۹ نفر از معترضان کشته شده‌اند. با این‌وجود، کمپین فعالین بلوچ، شامگاه جمعه تعداد جان‌باختگان را ۵۸ نفر اعلام کرد. خبرگزاری ایرنا وابسته به دولت، تعداد زخمی‌ها را ۱۵ نفر اعلام کرد.
این خبرگزاری نوشت که از نیروهای امنیتی ایران نیز ۱۵ نفر زخمی شده‌اند. خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران نیز از کشته شدن یک فرمانده این نیرو به نام «علی موسوی» خبر داده است. این فرد از سوی رسانه ها فرمانده سازمان اطلاعات سپاه در استان معرفی شده است.
فعالان حقوق بشر بلوچ، اسامی برخی از جان‌باختگان را پس از احراز هویت اعلام کرده‌اند. کانال تلگرام رصد بلوچستان که اخبار نقض حقوق‌بشر در استان را پوشش می‌دهد، در گزارشی هویت چهار نفر از جان‌باختگان را «یاسر شه‌بخش»، فرزند «تاج‌محمد»، «محمود براهویی»، اهل «شیرآباد»، «امین» از طلبه‌های مدرسه دینی «بدرالعلوم» زاهدان و «رافع نارویی» ، ۲۳ ساله فرزند «سراج» اعلام کرده است.
خبرگزاری «حال‌وش» نیز با احراز هویت دو نفر دیگر، نام آن‌ها را «جلیل رخشانی»، اهل و ساکن زاهدان و «عبدالمجید ریگی» اعلام کرده است.
حکومت دست به دامان روحانیون بلوچ شده است
فرد مطلعی که با ایران‌وایر درباره اعتراضات روز جمعه زاهدان گفتگو کرده، می‌گوید که در فضای رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی بلوچی، اخباری مبنی بر اعلام برائت روحانیون مطرح اهل تسنن، چون مولوی عبدالحمید از معترضان مطرح شده است.
او البته به رد این اخبار توسط برخی منابع حقوق‌بشری اشاره کرده و می‌گوید: «رژیم ملاها را به صف کرده تا مردم به آرامش دعوت کنند. او ادامه می‌دهد: «اگر ملاهایی چون عبدالحمید به‌داد رژیم نرسند، بلوچستان به زودی سقوط می‌کند و به دست مردم می‌افتد.»
اشاره این شهروند به شایعاتی است که نهادهای امنیتی به نقل از برخی روحانیون منتشر می‌کنند و از مردم و جوانان می‌خواهند که به اعتراضات نپیوندند. در چند ساعت گذشته، دست‌کم شایعاتی درباره اعلام برائت مولوی عبدالحمید از معترضان زاهدان منتشر شده است. با این‌حال، دفتر این روحانی اهل تسنن، این موضوع تکذیب کرده و نه به نفع و نه علیه معترضان موضع‌گیری نکرده است.
بنا به گفته این شهروند معترض، همین امروز هم بسیاری از محلات زاهدان تحت کنترل معترضان بوده است. او با تاکید بر این‌که در ساعات پایانی روز، نیروهای امنیتی به سمت مراکز دولتی و حکومتی رفته‌اند تا از آن‌ها حفاظت کنند، می‌گوید: «در خیابان‌های اصلی زاهدان، سپاه با ماشین‌ها و ماموران مسلح خود ایستاده‌اند تا فضای رعب و وحشت ایجاد کنند. فضای امنیتی و نظامی شدیدی بر شهر سایه انداخته است.»
درگیری‌های زاهدان چگونه آغاز شد؟
در خبرهایی که روز جمعه از اعتراضات زاهدان منتشر شد، اخبار متفاوتی از نحوه آغاز شدن تیراندازی به شهروندان منتشر شده است. در حالی‌که سازمان‌های حقوق بشری و فعالان بلوچ می‌گویند تیراندازی را نیروهای امنیتی آغاز کردند و به طور هماهنگ، با هلی‌کوپتر و از گوشه و کنار به مردم حاضر در نماز جمعه شلیک کرده‌اند، رسانه های نزدیک به حکومت می‌گویند که چون معترضان برای تسخیر کلانتری آمده بودند و مسلح بودند، نیروهای پلیس به سوی آن‌ها آتش گشوده‌اند.
خبرگزاری تسنیم درهمین‌باره مدعی شده که «اشرار مسلح از ظهر روز جمعه، در زاهدان با حمله به ۳ کلانتری و ایجاد رعب و وحشت برای مردم، اقدام به تیراندازی به‌سمت کلانتری ۱۶ زاهدان کردند.» تسنیم همچنین نوشته است که «عناصر معاند نظام»، ظهر روز جمعه، در نزدیکی مسجد «مکی» زاهدان تجمع و اقدام به تیراندازی کرده‌اند و تنها بعد از آن بوده که نیروهای امنیتی در منطقه حضور یافتند.
منبع مطلعی که با ایران وایر گفتگو کرده، درباره نحوه آغاز درگیری می‌گوید: «بعد از نماز مردم شعار داده و درخواست مجازات داشتند که یک دفعه سرباز‌ها از برجک شروع به تیراندازی می‌کنند.»
او ادامه می‌دهد: « هم لباس شخصی‌ها و هم دوربین برای مصاحبه و بالگرد همه از لحظه اول در آن‌جا حضور داشتند. بنابراین خیلی از مردم فکر می‌کنند که این حمله را از قبل برنامه‌ریزی کرده بودند. چون، حتی ده دقیقه هم طول نکشید که هلی‌کوپتر بالای سر مردم آمد و شروع به تیراندازی کرد.»
پیش از این نیز کمپین فعالین بلوچ اعلام کرده بود که نیروهای نظامی ایران از هلی کوپتر برای تیراندازی به مردم معترض استفاده کرده است.
این شهروند معترض و فعال مدنی بلوچ همچنین تاکید می‌کند که اعتراضات امروز بلوچستان اگرچه با هدف عدالت برای «ماهو بلوچ»، دختر ۱۵ ساله بلوچی که مورد تجاوز قرار گرفته بوده، ولی در ادامه اعتراضات سراسری مردم ایران علیه نظام جمهوری اسلامی است.
او در این‌باره توضیح می‌دهد: «جان مردم به لب شان رسیده است. از فقر، گرسنگی، تشنگی، تخریب محیط زیست و سیاست‌های رژیم برای تخریب مردم بلوچ نزد بقیه ایرانیان خسته شده‌اند.»
او در پایان نیز می‌گوید: «فعالان زن بلوچ مثل بقیه زنان ایران جلودار این حرکت هستند و خبر مربوط به تجاوز به ماهو بلوچ، آن کودک ۱۵ ساله را هم همین فعالان زنان منتشر کرده‌اند و جرقه اعتراض را روشن کردند.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر