از سورپرایزهای لیگ نخبگان آسیا چه می‌دانیم؟

کنفدراسیون فوتبال آسیا، نمایی جدید از چگونگی برگزاری «فرمت جدید» لیگ قهرمانان آسیا در فصل آینده را ارائه کرده است. تا پیش‌از این، تصور بر این بود که شکل جدید برگزاری این رقابت‌ها به همان سیاق لیگ قهرمانان آسیا در ادوار گذشته خواهد بود و تمامی تمرکز AFC در این تورنمنت، روی «حرفه‌ای‌سازی باشگاه‌ها» و «اجرای بالاترین استانداردهای سخت‌افزاری ممکن» خواهد بود.

نمای جدید، هرچند تصویر گذشته لیگ قهرمانان را می‌شکند، اما همچنان گنگ و تاحدودی رازآلود باقی می‌ماند. باشگاه‌هایی که از فیلترهای سخت‌گیرانه کنفدراسیون فوتبال آسیا عبور می‌کنند، باید به متفاوت‌ترین شکل ممکن مقابل هم قرار بگیرند. روشی که دو آینده متفاوت انتظارش را می‌کشد؛ یا به زودی جای خود را به همان شیوه‌های کلاسیک گذشته و گروه‌بندی‌های متداول در جهان فوتبال خواهد داد، یا مدلی جدید برای رقابت‌های بین‌المللی در سایر قاره‌ها خواهد شد. 

***

چرا مرحله مقدماتی لیگ نخبگان آسیا عجیب و هیجان‌انگیز است؟

وبسایت کنفدراسیون فوتبال آسیا در تشریح اولیه لیگ نخبگان آسیا، کوشش کرده که یک نمای کلی از این رقابت‌ها معرفی کند، اما جزییات را برای آینده‌ نگه داشته است.

این کنفدراسیون در نخستین قدم اعلام کرد که «لیگ نخبگان آسیا»، در امتداد «لیگ قهرمانان آسیا» خواهد بود. این یعنی افتخارات باشگاه‌ها در رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا، در این مسابقات نیز محاسبه می‌شود.

کلیت ارائه شده از سوی AFC از اینجا آغاز می‌شود که ۲۴ باشگاه مجوز حضور در این رقابت‌ها را به دست خواهند آورد. این ۲۴ تیم در دو بخش مجزای شرق و غرب تقسیم خواهند شد؛ شرق ۱۲ تیم، غرب نیز ۱۲ تیم.

تا اینجا، تقریبا مدلی از دوره‌های گذشته لیگ قهرمانان آسیا را می‌بینیم. بخش «هیجان‌انگیز» و البته «مبهم» داستان اینجاست.

مسابقات با «گروه‌بندی» و بازی‌های گروهی آغاز نخواهد شد؛ هر تیم راه‌یافته از منطقه غرب یا شرق، باید چهار بازی در خانه و چهار بازی در خارج از خانه مقابل حریفان برگزار کند.

به‌عنوان مثال، یک باشگاه ایرانی در منطقه غرب، با ۱۱ تیم دیگر همنشین است، اما فقط با هشت تیم مسابقه خواهد داد. این باشگاه ایرانی اگر یک بار با الهلال عربستان در ریاض بازی کند، بازی برگشت را در ورزشگاه خانگی‌اش برگزار نخواهد کرد. همین‌طور اگر با الغرافه قطر در تهران ایران بازی کند، هیچ بازی برگشتی در زمین حریف در کار نخواهد بود.

هر تیم باید هشت بازی برگزار کند؛ یک بار به‌صورت مشخص یا در زمین خودی یا در زمین حریف.

سورپرایز کنفدراسیون فوتبال آسیا چیست؟

سوال مهم اینجاست؛ تقسیم‌بندی این بازی‌ها برای هر تیم چگونه مشخص خواهد شد؟ کنفدراسیون فوتبال آسیا به این سوال پاسخ روشنی نداده است. اما می‌توان انتظار داشت تیم‌هایی که از یک کشور به این رقابت‌ها راه یافته‌اند، تا حد مقدور مقابل یکدیگر قرار نگیرند.

با در نظر گرفتن سهمیه‌بندی کشورها برای حضور تیم‌های باشگاهی‌شان در لیگ نخبگان آسیا، می‌توان پیش فرض احتمالی بازی نکردن تیم‌های هم‌وطن را به‌عنوان «قانون ناگفته» کنفدراسیون آسیا در نظر گرفت.

براساس سهمیه‌بندی AFC برای غرب آسیا، عربستان سه سهمیه مستقیم، قطر دو سهمیه مستقیم و یک سهمیه پلی‌آف. ایران دو سهمیه مستقیم و یک سهمیه پلی‌آف. امارات یک سهمیه مستقیم و یک پلی‌آف. ازبکستان یک سهمیه مستقیم و عراق یک سهمیه مستقیم در لیگ نخبگان فصل ۲۰۲۵ – ۲۰۲۴ خواهند داشت.

تیم‌هایی که صاحب سهمیه می‌شوند نیز، می‌توانند مقابل دو حریف دیگر کشورهای خود قرار نگیرند.

یک هشتم نهایی، شبیه به NBA

آنچه مشخص است، کنفدراسیون فوتبال آسیا تلاش کرده «تعداد بازی‌های» نخستین دوره لیگ نخبگان را برای نمایندگان غرب و شرق را در بالاترین حد ممکن نگه دارد.

از مرحله نخست، تنها هشت تیم در مجموع حذف می‌شوند. یعنی هشت تیم از غرب و هشت تیم از شرق آسیا به مرحله دوم صعود می‌کنند. یعنی از مجموع ۱۲ تیمی که در غرب آسیا هستند، تنها چهار تیم مجوز صعود را به دست نمی‌آورند.

برخی از کارشناسان، مرحله دوم این مسابقات را «کپی برداری» از رقابت‌های NBA (بسکتبال حرفه‌ای آمریکا) می‌دانند. به این ترتیب که در هر منطقه غرب و شرق، تیم اول با تیم هشتم، تیم دوم با تیم هفتم و به همین ترتیب تیم سوم با تیم ششم و تیم‌های چهارم و پنجم، مقابل هم بازی خواهند کرد.

در مرحله یک هشتم نهایی، بازی‌ها به‌صورت رفت‌و‌برگشت برگزار می‌شود و در نهایت چهار تیم از شرق و چهار تیم از غرب، به مرحله یک چهارم نهایی این مسابقات صعود می‌کنند.

آخرین سورپرایز AFC در قاره‌ای که بیش از حد بزرگ است

در این مرحله باز هم AFC توانسته فوتبال آسیا را غافلگیر کند؛ برخلاف ادوار گذشته که تیم‌های شرق و غرب فقط در فینال مسابقات به هم می‌رسیدند، این بار از مرحله یک چهارم نهایی، شرق و غرب در هم ادغام خواهند شد.

کنفدراسیون فوتبال آسیا که همواره، گستردگی جغرافیایی این قاره را بزرگترین مشکل برای برگزاری رقابت‌های باشگاهی می‌دانست، به یک راه‌ حل جدید دست یافته است؛ از مرحله یک چهارم نهایی و برای مشارکت بیشتر باشگاه‌های شرق و غرب این قاره در کنار هم، بازی‌های مرحله یک چهارم نهایی، نیمه نهایی و فینال به‌صورت متمرکز در یک کشور برگزار می‌شود.

همچنین AFC اعلام کرده که با توجه به متمرکز بودن مسابقات، تیم‌ها به‌صورت تک بازی در این سه مرحله مقابل یکدیگر قرار خواهند گرفت و دیگر خبری از بازی‌های رفت‌و‌برگشت نخواهد بود.

کنفدراسیون فوتبال آسیا همچنین عربستان را به‌عنوان نخستین میزبان متمرکز این دوره از بازی‌ها معرفی کرده است.

به این ترتیب، تیمی که وارد این مسابقات می‌شود، برای رسیدن به فینال بازی‌ها باید در هشت بازی مرحله مقدماتی زون‌های شرق یا غرب، سپس دو بازی رفت‌و‌برگشت یک هشتم نهایی، یک مسابقه از مرحله یک‌چهارم نهایی، یک بازی از مرحله نیمه نهایی و یک بازی فینال شرکت کند؛ ۱۳ مسابقه تا قهرمانی، یا نایب قهرمانی.

استقلال و پرسپولیس به لیگ نخبگان می‌روند، با یک شرط مهم

وبسایت فوتبالی در تشریح سهمیه‌های احتمالی فوتبال ایران برای فصل آینده نوشته است که ایران در سطح یک مسابقات دو سهمیه مستقیم دارد که به تیم قهرمان و نایب‌قهرمان لیگ بیست‌وسوم اختصاص دارد. سهمیه دیگر ایران به قهرمان جام حذفی می‌رسد که البته باید در پلی‌آف شرکت و برای صعود به مرحله گروهی تلاش کند.

درصورتی‌که قهرمان جام حذفی نتواند به سطح یک برسد، از مسابقات حذف نمی‌شود و به سطح دو انتقال پیدا می‌کند. تیم سوم لیگ برتر هم مستقیما سهمیه حضور در سطح دو را کسب می‌کند.

ایران در سطح سوم این مسابقات هیچ سهمیه‌ای نخواهد داشت، چون قرار است این سطح برای کشورهایی با پایین‌ترین حد فوتبال آسیا برگزار شود.

با این تقسیم‌بندی، سهمیه‌های استقلال و پرسپولیس در فصل آینده لیگ نخبگان آسیا قطعی خواهد بود. با این پیش شرط که هر دو باشگاه از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا تایید شده و مجوز «حرفه‌ای» خود را به دست آورند.

در فصل جاری رقابت‌های لیگ برتر، هیچ تیمی دیگری جز استقلال و پرسپولیس قهرمان و نایب قهرمان مسابقات نخواهد شد.