برندگان جایزه صلح نوبل: جلو اعدام‌ها در ایران را بگیرید

چهار برنده جایزه صلح نوبل، روز چهارشنبه ۲۶ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳  در بیانیه‌ای مشترک از جامعه بین‌المللی خواسته‌اند برای توقف بازداشت، زندان و اعدام فعالان و همچنین آزادی زندانیان سیاسی در ایران، حکومت جمهوری اسلامی را تحت فشار قرار دهد.

شیرین عبادی، جودی ویلیامز، توکل کرمان و لیما گبوی، همچنین خواهان «پاسخگوکردن حکومت ایران» در قبال استفاده ابزاری از «اعدام برای ترساندن مخالفان» شدند.

فعالان حقوق بشر و کنشگران مدنی و سیاسی بر این باورند که مجازات اعدام در ایران به هیچوجه با اهداف پیشگیری از جرم صادر و اجرا نشده و همواره ابزاری در دست جمهوری اسلامی بوده برای ایجاد رعب و وحشت در میان جامعه.

این چهار برنده جایزه نوبل صلح تصریح کرده‌اند که ایران تحت‌تاثیر تشدید درگیری‌ها در خاورمیانه، استفاده از مجازات اعدام را علیه فعالان سیاسی و حقوق بشری و مخالفان رژیم جمهوری اسلامی «تشدید» کرده است.

امضا کنندگان این بیانیه در بخشی از آن نوشته‌اند: «اکنون، زیر سایه فزاینده جنگ، استفاده ابزاری از اعدام برای خاموش و ساکت کردن مخالفان و گسترش ترس به طور فزاینده‌ای رشد کرده است. به گفته عفو بین‌الملل، اعدام‌ها (در ایران) به بالاترین حد خود در هشت سال گذشته رسیده است.»

سازمان حقوق بشری عفو بین‌الملل پیش از این در گزارشی تایید کرد که مقامات جمهوری اسلامی در جریان اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» و سرکوب‌های گسترده پس از آن ، به اجرای احکام اعدام شتاب بیشتری داده‌اند و در سال ۲۰۲۳ دست‌کم ۸۳۴ نفر در ایران اعدام شدند.

این نهاد بین‌المللی همچنین تصریح کرده که کاربرد مجازات اعدام در ایران به عنوان ‏ابزار سرکوب سیاسی شدت گرفته و اعدام‌ها از سال ۲۰۲۲ دو برابر شده است: «محاکمه‌های ‏ناعادلانه ادامه دارد و کماکان مصونیت نظام‌مند از مجازات برای جنایات گذشته و جاری ‏مربوط به کشتار مخالفان و دگراندیشان سیاسی در سال ۱۳۶۷ و سایر جنایات بین‌المللی اعمال می‌شود.»

در بخش دیگری از این بیانیه تاکید شده است: «یک نظام آپارتاید جنسیتی در ایران وجود دارد که علاوه بر حبس، بدرفتاری و اعدام مخالفان حکومت٬ به ویژه زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. نقض سیستماتیک حقوق بشر و بی‌اعتنایی آشکار به کرامت و حقوق انسانی، نیازمند واکنش قاطع بین‌المللی است.»

برندگان جایزه صلح نوبل امضا کننده این بیانیه از جامعه جهانی خواسته‌اند تا جمهوری اسلامی را وادار به «توقف بازداشت و اعدام فعالان» کرده و در راستای «آزادی تمامی زندانیان سیاسی» فعالیت کند.

این بیانیه در ادامه به اعتراضات پس از قتل حکومتی ژینا مهسا امینی در شهریور ۱۴۰۱ و جنبش  «زن،زندگی،آزادی» اشاره کرده و می‌گوید که در این اعتراضات هزاران نفر دستگیر و صدها نفر کشته شده‌اند.

برندگان صلح نوبل با اشاره به آپارتاید جنسیتی در ایران و نقض سیستماتیک حقوق بشر خواهان واکنش قاطع بین‌المللی درباره این موضوع  شده و ضمن ضروری دانستن آن خواسته‌اند یک راهبرد دیپلماتیک جامع برای وادار کردن حکومت ایران به توقف نقض جدی حقوق بشر و خشونت‌های جنسیتی تدوین شود.آنها همچنین از جنبش‌های مدنی وزنان خواسته‌اند تا از وضعیت حقوق بشر در ایران حمایت بیشتری کنند.

این بیانیه در پایان از شورای حقوق بشر سازمان ملل، گزارشگر ویژه ایران و مأموریت تحقیقاتی حقیقت‌یاب خواسته تا در تلاش‌های خود برای «انعکاس دقیق و کامل ابعاد و شدت آزار و اذیت جنسیتی و آپارتاید جنسیتی در ایران»، اولویت را به این موضوع اختصاص دهند.