شایا گلدوست
من، «شایا گلدوست»، زن ترنس و کنش‌گر جامعه رنگینکمانی، هر هفته دوشنبه در اینستاگرام «ایران‌وایر» با یکی از اعضای جامعه رنگینکمانی درباره مسایل و مشکلات مربوط به این قشر گفت‌وگو می‌کنم. مهمان این برنامه، «پگاه بنی‌هاشمی»، حقوق‌دان است که در رابطه با «قانون مجازات اسلامی» و احکام مربوط به جامعه رنگینکمانی با او صحبت می‌کنیم.
***
عده‌ای معتقدند که قوانین مربوط به جامعه رنگینکمانی در «قانون مجازات اسلامی» در ایران اجرا نمی‌شوند و این دیدگاه از اهمیت پرداختن به این موضوع کاسته است و حتی بر شرایط جامعه رنگینکمانی ایرانی در جامعه بین‌المللی نیز تاثیر می‌گذارد، چون در مواردی، ایران از لیست کشورهایی که مجازات اعدام را برای روابط جنسی بین افراد هم‌جنس اجرا می‌کنند، حذف شده است. از میهمان برنامه درباره این موضوع و نحوه بررسی و اجرای این قوانین در ایران می‌پرسیم.
«پگاه بنی‌هاشمی»، حقوق‌دان می‌گوید: «صحبت‌هایم را در چند بخش تقسیم می‌کنم. قانون مجازات اسلامی ایران برگرفته از شرع اسلام است و پایه و بنیاد قوانینی که در قانون مجازات اسلامی درباره روابط جنسی افراد هم‌جنس وجود دارد، برگرفته از شرع است. لازم به ذکر است که در میان فقهای دینی نیز اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد و حتی بسیاری بر این عقیده هستند که نباید مجازاتی در این رابطه وجود داشته باشد. در جزییات این قوانین درباره اشکال مختلف روابط جنسی بین مردان و زنان توضیح داده شده است و درباره آن صحبت می‌کند که من در صحبت‌هایم به جزییات آن نمی‌پردازم، به این دلیل که با کلیت این قوانین و مجازات‌ها مخالف هستم. اما توضیح این مساله لازم است که در جزییات این قوانین و اشکال روابط جنسی، گاهی مجازات به حد شلاق و موارد دیگر ختم می‌شود و ممکن است مجازات آن اعدام نباشد. به همین دلیل، بسیاری از حقوق‌دانان نیز معتقدند که در ایران قوانین سخت‌گیرانه‌ای در رابطه با هم‌جنس‌گرایی وجود ندارد. متاسفانه این دیدگاه از اهمیت این موضوع کاسته و این‌طور قلمداد می‌شود که قانون وجود دارد اما منسوخ است. من با این موضوع بسیار مخالف هستم، به این دلیل که کتاب قانون و قوانین نوشته شده باید به شکلی باشند که تمام شهروندان احساس امنیت کنند. حتی اگر قانونی وجود داشته باشد که به نظر برخی خیلی مورد اجرا قرار نمی‌گیرد، دلیل کافی برای گذشتن و نپرداختن به آن نیست، چون حتی اگر یک نفر هم با آن قانون مجازات شود، بی‌عدالتی رخ داده است. به نظر من، حتی قوانینی که در ظاهر اجرا نمی‌شوند، در گوشه و کنار ایران اجرا می‌شوند و شاید به گوش ما نمی‌رسند. در قوانین ما مساله‌ای به نام افساد‌‌‌فی‌الارض وجود دارد و از طرفی، علم قاضی در صدور این حکم دخیل است. به همین دلیل، در مواردی به تشخیص قضات، حکم‌های سنگین با عنوان افساد فی‌الارض برای روابط جنسی بین افراد هم‌جنس صادر می‌شود. از سویی دیگر، جامعه اقلیت‌های جنسی و جنسیتی در ایران قشر محرومی هستند که یا قربانی قانون هستند یا قربانی قتل‌های به اصطلاح ناموسی. پس نه تنها قانون هیچ نقش حمایتی ندارد بلکه به گونه‌ای طراحی شده است که دست افراد در ارتکاب جرایمی مانند قتل‌های ناموسی باز است. بسیاری از موارد هم ممکن است شاکی خصوصی داشته باشد که رسانه‌ای نشده و اخبار آن پخش نمی‌شود، چون خانواده‌ها و جامعه برای صحبت درباره این موضوع شرم دارند.»
در آخرین نسخه قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ نیز هم‌چون قانون مجازات اسلامی پیشین، رابطه جنسی دو مرد یا دو زن با یک‌دیگر در زمره «حدود» قرار داده شده است. این قوانین با درنظر داشتن جنسیت متهمان و کیفیت و تکرار رابطه جنسی، کیفر ۱۰۰ ضربه شلاق یا اعدام را برای آن‌ها تعیین کرده‌اند.
در ماده ۱۰۹ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰، حکم «لواط» (رابطه جنسی دو مرد با یک‌دیگر) اعدام بود، در صورتی که در قانون فعلی، شرایط اندکی تغییر کرده است و بر اساس ماده ۲۳۴، فرد مفعول در هر صورت اعدام می‌شود و فاعل فقط در صورت «عنف، اکراه و دارا بودن شرایط احصان» اعدام خواهد شد، در غیر این صورت حکم آن ۱۰۰ ضربه شلاق است.
احصان مرد عبارت است از آن که مرد همسر دایمی و بالغ داشته و با همسرش از قبل نزدیکی داشته باشد و زمینه این نزدیکی هر صبح و شام فراهم باشد.
قوانین کیفری در نظر گرفته شده برای زنان هم‌جنس‌گرا کمی متفاوت است، با وجود این که سایه خطر صدور حکم اعدام هم‌چنان بر سر آن‌ها نیز وجود دارد. حکم اولیه در نظر گرفته شده برای رابطه جنسی دو زن با یک‌دیگر در ماده ۲۳۹ قانون مجازات اسلامی ۱۰۰ ضربه شلاق است اما با استناد به ماده ۱۳۶ قانون مجازات اسلامی، هرگاه کسی سه بار مرتکب یک نوع جرم موجب حد شود و هر بار حد آن جرم بر او جاری شود، حد او در مرتبه چهارم اعدام است.
در قانون مجازات اسلامی پیشین، چنان‌که ماده ۱۲۷ آن شرح داده بود، مساحقه عبارت است از هم‌جنس‌بازی زنان با اندام تناسلی. اما ماده ۲۳۸ قانون جدید مصوب سال ۱۳۹۲ مساحقه را قرار دادن اندام تناسلی انسان مونث بر اندام تناسلی هم‌جنس خود تعریف کرده است؛ تعریفی که شاید بتواند موارد شمول رابطه هم‌جنس‌گرایی زنان را کمتر کند و به نوعی زنان کمتری را در معرض خطر محکومیت قرار دهد.
مساحقه در قوانین ایران اشاره به رفتارهای هم‌جنس‌گرایانه میان دو یا چند زن دارد. «سحق» بر وزن سنگ یا مساحقه معانی گوناگونی دارد، از جمله: «جامه کهنه، ریزه ریزه کردن، کوبیدن، نرم کردن، ساییدن و پاک کردن». در اصطلاح حقوقی، به عمل دو زن که از هم لذت جنسی می‌برند و با مالیدن آلت زنانه خود به هم شهوت می‌کنند، اطلاق می‌شود.
آیا صدور حکم اعدام برای «ساره» و «الهام» را می‌توان نشان دهنده رویکرد علنی و خصمانه حکومت درباره جامعه رنگینکمانی نسبت به سال‌های گذشته دانست؟
پگاه بنی‌هاشمی می‌گوید: «با پیشرفت جامعه و این که جامعه اقلیت‌های جنسی و جنسیتی مایل به آشکارسازی و حضور بیشتر در جامعه هستند و فعالیت‌های اعضای این جامعه نیز بیشتر شده است، قوه قضاییه با اقدامی ضربتی به این موضوع واکنش نشان داده و در تلاش است تا جلوی این مطالبات و فعالیت‌ها و ورود به موضوعات مشابه را بگیرد. البته این موضوع تنها مربوط به اقلیت‌های جنسی و جنسیتی نیست، درباره فعالان حجاب اجباری، اقلیت‌های دینی و هر حرکت اجتماعی و سیاسی نیز واکنش به این صورت است.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر