منابع دولت «جو بایدن»، رییس جمهوری امریکا تایید کرده‌اند که ایالات متحده پیش از انفجارهای تروریستی ۱۳ دی ۱۲۰۲ کرمان که به کشته شدن نزدیک به ۱۰۰ شهروند ایرانی، از جمله کودکان منجر شد، درباره آماده شدن شاخه خراسان «داعش» برای انجام عملیات، به مقام‌های جمهوری اسلامی از چند روز قبل هشدار داده بودند.
***
منابع دولتی امریکا سه هفته پس از این انفجارهای مرگبار گفته‌اند هشدار به حکومت ایران، مدتی پیش از حمله داعش و در پی مسوولیت هشداردهی دولت‌های پیشین و فعلی ایالات متحده برای پیش‌گیری از کشتار غیرنظامیان، برای جمهوری اسلامی ایران فرستاده شده بود.
یک مقام ارشد قضایی جمهوری اسلامی پس از انفجار گفته بود دست‌کم ۱۶ بمب آماده انفجار دیگر هم در این مراسم کشف شده بود که نشان می‌دهد خطر تهدید جان شهروندان ایرانی در این مراسم تا چه حد جدی بوده است.
مراسمی که داعش خراسان مسوولیت حمله به آن را پذیرفت، سال‌روز کشته شدن «قاسم سلیمانی»، فرمانده ترور شده نیروی «قدس»، شعبه برون مرزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود.
در این مراسم، بر خلاف روال معمول سال‌های قبل، نه تنها فرزندان و بازماندگان سلیمانی حضور نداشتند بلکه هیچ‌یک از مقام‌های ارشد حکومتی، اعم از مقام‌های دولتی و فرماندهان نظامی هم که در سال‌های گذشته در آن شرکت می‌کردند، امسال از غایبان مراسم بودند.
در همان زمان هم غیبت مقام‌های حکومتی از این مراسم، در افکار عمومی ایران سوال‌برانگیز شده بود. اما اینک با افشا شدن ارسال پیام هشدارآمیز دولت امریکا به جمهوری اسلامی، ظن و گمان قوی‌تری مبنی بر مطلع بودن مقام‌های حکومت ایران از ضریب بالای احتمال حمله تروریستی و خودداری از لغو مراسم و قصور جدی در حفاظت از جان و حیات شهروندان ایرانی وجود دارد.
مقام‌های جمهوری اسلامی حتی پس از حملات تروریستی مرگبار به این مراسم، از حضور مجدد شهروندان در منطقه تحت حمله جلوگیری نکردند و راه و مسیر را برای تداوم آن باز گذاشتند.
از اصول اولیه حفاظتی و تلاش برای تضمین حق حیات و سلامت شهروندان، برقراری منع عبور و مرور در منطقه‌ای است که هدف حمله تروریستی قرار گرفته است.
دستور اول در این زمینه، این است که وقتی در محلی بمبی کشف می‌شود یا انفجاری تروریستی رخ می‌دهد، احتمال این که مهاجمان حملات بیشتری برنامه‌ریزی کرده باشند، بسیار زیاد است و منطقه باید از جمعیت غیرنظامی تخلیه شود و حفاظت از جان شهروندان در اولویت قرار گیرد.
اینک تردید بسیار کمی وجود دارد که مقام‌های جمهوری اسلامی هشدار ایالات متحده مبنی بر تمهیدات داعش خراسان برای حمله را در برابر جان شهروندان غیرحکومتی جدی نگرفتند و حتی کشف بسته‌های انفجاری دیگر در منطقه هم موجب نشده است آن‌ها برای حفاظت از حیات و سلامت مردم، مراسم را لغو و در برگزاری آن تجدیدنظر کنند.
وضعیت هولناک سهل‌انگاری و قصور جمهوری اسلامی در برابر حق حیات و سلامت شهروندان ایرانی آن‌جا صورت تکان دهنده‌تری می‌گیرد که پس از دو انفجار مرگبار، برخی از رسانه‌های حکومتی ایران با انتشار تصاویری از شهروندان و کودکانی که مجددا در مراسم حاضر بودند، این اقدام را به عنوان «ایستادگی در برابر تروریسم» توصیف و مردم را به حضور دوباره در منطقه‌ای که هدف حمله تروریستی قرار گرفته بود، دعوت می‌کردند.
دعوت از مردم برای حضور در مراسم بالقوه خطرناکی که حکومت برنامه تظاهرات و راهپیمایی در آن تدارک دیده، در جمهوری اسلامی مسبوق به سابقه است. حکومت به جای بالا بردن درجه حفاظت و هشدار به شهروندان، پذیرش خطرات آن را به خرج مردم، نوعی «مقاومت» نمایش داده و در برابر مسوولیت جنایی که متوجه آن است، ناآگاهی نشان می‌دهد.
الگوی رفتاری جمهوری اسلامی در نزدیک به نیم قرن نشان می‌دهد که حکومت عقب‌نشینی از برگزاری چنین مراسمی را به دلیل تهدید خارجی و خطر مرگبار تروریستی، نشان دادن ضعف تلقی می‌کند و حاضر به تجدیدنظر در آن با هدف حفاظت از جان شهروندان ایرانی نیست. این رفتار هم در عملیات‌های نظامی لو رفته در جنگ با عراق به کرات قابل مشاهده است. نمونه معاصر آن، مربوط به خودداری از بستن آسمان کشور به روی هواپیماهای غیرنظامی در روز حمله به پایگاه نظامی امریکا در عراق است که به گفته فرماندهان ارشد سپاه، خطر حمله متقابل نظامی ایالات متحده در بالاترین حد ممکن بوده است.
مسوولیت حفاظت از جان شهروندان، حق حیات و حق سلامت آن‌ها، از کلیدی‌تری وظایف دولت‌ها است و قصور و سهل‌انگاری در برابر خطر بالقوه مرگباری هم‌چون دریافت هشدار مبنی بر حمله به مراسم ۱۳ دی ۱۴۰۲، از مصادیق «ترک فعل» و موجب مسوولیت جنایی و کیفری است.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پس از این حملات تروریستی، به اهدافی در سوریه و اقلیم کردستان عراق حملات موشکی کرد که در عراق منجر به تخریب یک منزل مسکونی و کشته شدن افراد غیرنظامی، از جمله یک کودک ۱۱ ماهه شد. این حملات گفته شد در پاسخ متقابل به انفجارهای کرمان بوده‌اند، در حالی که مسوولیت آن را داعش خراسان قبول کرده بود که در افغانستان مستقر است.
در عملکرد جمهوری اسلامی در ارتباط با هشدارهایی دریافتی آن از امریکا مبنی بر خطر حمله تروریستی در کرمان و سپس رفتار پس از این حمله در تداوم اجازه به مردم برای حضور در محل و در نهایت، حمله توجیه‌ناپذیر خارجی و نقض حاکمیت ملی دو کشور منطقه، مجموعه‌ای از اقدامات پر از قصور و سهل‌انگاری و بدون وظیفه‌شناسی حکومتی وجود دارد.
در این فقره، مسوولیت مستقیم جان شهروندان، اولا متوجه دولت «ابراهیم رئیسی» در تهران و سپس سرتیپ پاسدار «احمد وحیدی»، وزیر کشور جمهوری اسلامی، جانشین فرمانده کل قوا در نیروی انتظامی و رییس شورای امنیت کشور است. در مرحله بعد نیز استاندار کرمان و شورای تامین آن استان باید پاسخ‌گو باشند.
مسوولیت کیفری این افراد، زیر آوار فجایع پی در پی ناشی از سوء مدیریت در ایران، موجب مشمول مرور زمان نخواهد شد و مظنونان همواره قابل تعقیب قضایی خواهند ماند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر