شایا گلدوست
مجلس نمایندگان آلمان لایحه تسریع اخراج پناه‌جویانی که تقاضای پناهندگی آن‌ها رد شده است را تصویب کرد. این قانون که حمایت صدراعظم آلمان، «اولاف شولتس» را نیز با خود دارد، اختیارات بیشتری را برای اخراج پناه‌جویان به پلیس این کشور می‌دهد.
آلمان به دلیل وضعیت مناسب در زمینه آزادی‌های فردی و اجتماعی و نیز شرایط مطلوب اقتصادی و بازار کار مناسب، همواره جزو گزینه‌های اصلی مهاجرین برای ورود بوده است. اما طبق قانون جدید، از این پس پلیس اجازه خواهد داشت تا در هر زمان و بدون اعلام قبلی، به محل اقامت مهاجرین ورود و آن‌ها را بازداشت کند. هم‌چنین، نیرو‌های پلیس این اجازه را خواهند داشت تا بدون مجوز به اقامتگاه اشخاص ثالث وارد شوند و به جست‌وجوی فرد مهاجر بپردازند.
این در حالی است که در گذشته پلیس فقط اجازه داشت تا وارد محل اقامت فرد پناه‌جو شود و اگر این شخص به اتاق یا منزل شخص دیگری پناه می‌بُرد، پلیس اجازه ورود به این مکان را نداشت.
***
از دیگر نکات این طرح می‌توان به افزایش مدت زمان بازداشت پناه‌جویان اخراجی از ۱۰ روز به ۲۸ روز اشاره کرد.
به گفته مقامات آلمان، این افزایش زمان به ماموران اداره مهاجرت و پلیس آلمان فرصت کافی خواهد داد تا مقدمات اخراج فرد مهاجر را فراهم و از فرار یا مخفی شدن او جلوگیری کنند.
انتشار این خبر، واکنش‌هایی را در بین فعالان حقوق بشر و هم‌چنین سازمان‌ها و افراد فعال در حوزه پناه‌جویان و پناهندگان رنگین‌کمانی داشته است.
«علی عارفی»، کنش‌گر حقوق جامعه ال‌جی‌بی‌تی‌کیو‌پلاس، از بنیان‌گذاران «سازمان افغان ال‌جی‌بی‌تی» و فعال در زمینه حقوق پناه‌جویان و پناهندگان رنگین‌کمانی در این باره به «ایران‌وایر» می‌گوید: «اگرچه دولت آلمان تضمین داده است که اجازه نقض حقوق بشر افراد به طور کل و هم‌چنین گروه‌های تحت ستم مانند زنان یا جامعه ال‌جی‌بی‌تی‌کیو‌پلاس را به طور جز نخواهد داد ولی ناگفته پیدا است که این طرح فشار مضاعفی را بر پناه‌جویان تحمیل خواهد کرد؛ چه آن‌ها که هم‌اکنون قصد ثبت درخواست پناهندگی خود در کشور آلمان را دارند و چه کسانی که پرونده آن‌ها در جریان است، همواره سایه اخراج و بازگردانده شدن به کشور مبدا بالای سرشان خواهد بود.»
او که پس از مهاجرت به اروپا، تمام تلاش خود را در زمینه حقوق پناه‌جویان و پناهندگان رنگین‌کمانی به کار برده است، ادامه می‌دهد: «فراموش نکنیم که اخراج پناه‌جویانی که درخواست پناهندگی آن‌ها رد شده، موضوع تازه‌ای نیست و قبلا هم وجود داشته است؛ یعنی کسانی که یک‌بار درخواست آن‌ها رد شده، سپس به تصمیم دادگاه اعتراض کرده‌اند و مجددا برای بار دوم درخواست آن‌ها رد شده است، می‌بایست کشور را ترک کنند.»
توضیح می‌دهد تنها تفاوتی که در لایحه جدید وجود دارد، این است که در گذشته انعطاف بیشتری از سوی دولت آلمان در قبال پناه‌جویان وجود داشته است: «برای مثال، سال گذشته و پس از جنبش زن، زندگی، آزادی، دولت آلمان تصمیم گرفت تا اخراج تمام پناه‌جویان ایرانی که درخواست پناهندگی آن‌ها رد شده است و حکم اخراج و ترک خاک دارند را متوقف کند؛ با این عنوان که بازگرداندن این پناه‌جویان به کشوری که حقوق بشر شهروندان خود را نقض می‌کند، می‌تواند جان این افراد را تحت خطر قرار دهد.»
اما آن‌چه اکنون موجب نگرانی فعالین حقوق پناه‌جویان و پناهندگان شده، این است که با قانون فعلی و اهتمام دولت به اجرای جدی و بی چون و چرای آن، همواره احتمال دارد تا افراد زیادی طی این پروسه قربانی شده و به کشور خود پس فرستاده شوند.
هر چند در رابطه با جامعه رنگین‌کمانی گفته می‌شود که احتمال اخراج آن‌ها کم است ولی روایت‌هایی از افرادی متعلق به این جامعه وجود دارند که حکم اخراج گرفته‌اند. این می‌تواند به این دلیل باشد که قاضی دادگاه مستندات فرد در دفاع از خود را کافی ندانسته و یا فرد نتوانسته است به خوبی ثابت کند که در کشور خود تحت خطر است و تقاضای پناهندگی او در آلمان رد شده است. گ
این در حالی است که مدافعان حقوق بشر و نیز فعالین حقوق پناه‌جویان بر این باورند که بازگرداندن این افراد، مخصوصا اگر به کشورهای غیردموکراتیک نظیر ایران و افغانستان تعلق داشته باشند، می‌تواند آن‌ها را با خطر بالقوه زندان، شکنجه و حتی مرگ مواجه کند.
از جمله اهداف تصویب این قانون، مبارزه با «مجرمان جرایم سازمان یافته» و «قاچاق‌چیان انسان» ذکر شده است. طبق آمار منتشر شده توسط اداره فدرال مهاجرت و پناهندگان آلمان (BAMF)، در سال گذشته میلادی تعداد ۳۳۰ هزار نفر در آلمان درخواست پناهندگی داده‌اند که حدود دو برابر بیشتر از سال پیش از آن، یعنی سال ۲۰۲۲ بوده است. از این تعداد، شهروندان سوریه با ۱۰۵ هزار نفر، شهروندان ترکیه با ۶۲ هزار نفر، شهروندان افغانستان با ۵۳ هزار نفر و شهروندان ایران با حدود ۱۰ هزار نفر، بیشترین آمار تقاضای پناهندگی را در بین سایر ملیت‌ها در این کشور داشته‌اند.
علی عارفی در پاسخ به این پرسش که آیا این قانون صرفا در جهت ورود مهاجران غیرقانونی است یا به دنبال سیاست‌های سخت‌گیرانه کشورهای اتحاد اروپا علیه پناه‌جویان و پناهندگان تصویب شده است، می‌گوید: «هم‌زمانی تصویب این طرح در آلمان با تصویب طرح‌های مشابه در سایر کشورهای اروپایی و یا آن‌چه که به تازگی در پارلمان اتحادیه اروپا تصویب شد، این تصور را ایجاد می‌کند که سیاست‌های کشورهای اروپایی متاثر از یک‌دیگر یا دنباله‌روی سیاست‌های کلی اتحادیه اروپا هستند اما در واقع این‌گونه نیست. کشورها بنا به شرایط داخلی خود، اوضاع و احوال سیاسی و شکل و چینش احزاب، ممکن است در زمان‌هایی تصمیم بگیرند تا سیاست‌های درهای باز را دنبال کنند؛ مشابه آن‌چه که آنگلا مرکل، صدراعظم پیشین آلمان در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ در مواجه با پناه‌جویان سوری انجام داد. گاهی هم پیش می‌آید که دولت‌ها در زمان‌هایی و با درنظر داشت فاکتورهایی، از جمله فشار افکار عمومی، شرایط اقتصادی و غیره، بر کنترل ورود پناه‌جویان، اجرای سریع قانون دوبلین و اخراج کسانی که تقاضای پناهندگی آن‌ها رد شده است، اهتمام بو‌رزند.»
عارفی معتقد است که شواهد و قرائن نشان می‌دهند دولت آلمان بر سخت‌گیری‌های خود در مواجهه با موج ورود مهاجران افزوده است: «کما این که از مدت‌ها قبل از تصویب این لایحه، شاهد افزایش نظارت آلمان بر مرزهای زمینی خود با کشورهایی چون جمهوری چک، سوییس و لهستان بوده‌ایم؛ نظارتی که هم‌چنان ادامه دارد و منجر به دستگیری تعداد زیادی از مهاجرانی شده است که برنامه ورود به آلمان را داشته‌اند. حالا هم تصویب این لایحه در پارلمان آلمان می‌تواند پیامی واضح برای همه ما باشد مبنی بر این که در آینده نزدیک احتمالا باید شاهد سخت‌گیری‌های بیشتر باشیم؛ همان‌گونه که نانسی فیزر، وزیر کشور آلمان در سخنرانی اخیر خود بر آن تاکید داشت.»
این گفته‌های عارفی و نگرانی فعالان حقوق بشر در حالی ابراز می‌شوند که این طرح استثنائاتی را شامل می‌شود؛ از جمله آن‌ها می‌توان به خانواده‌های با فرزند زیر ۱۲ سال اشاره کرد. بر طبق این قانون، مامورین می‌بایست از قبل برنامه اخراج را با آن‌ها در میان بگذارند. هم‌چنین افراد زیر ۱۸ سال نباید به زندان مهاجرین اخراجی برده شوند. به علاوه، می‌بایست برای آن‌ها وکیل در نظر گرفته شود تا حقوق شان نقض نشود.
همان‌گونه که ذکر شد، آلمان یکی از بزرگ‌ترین کشورهای پناهنده‌پذیر، به‌ویژه برای پناه‌جویان و پناهندگان رنگین‌کمانی در اروپا است. در جریان جنبش زن، زندگی، آزادی نیز برخی از افراد دستگیر شده توسط جمهوری اسلامی و هم‌چنین افراد آسیب دیده خود را به آلمان رساندند و این کشور پذیرای آن‌ها بوده است.
آیا تصویب این قانون، نشان‌دهنده تغییر سیاست‌های این کشور در قبال پناه‌جویان و پناهندگان است؟
به گفته عارفی، آلمان جزو معدود کشورهایی بوده که همواره و در طول سالیان گذشته میزبان تعداد بی‌شماری از پناه‌جویان از گوشه و کنار دنیا بوده است؛ چه بعد از جنگ داخلی سوریه و سقوط افغانستان و یا حتی پس از جنگ اوکراین، همواره این آلمان بوده که بیش از دیگر کشورهای اروپایی شاهد ورود خیل عظیمی از پناه‌جویان به داخل خاک خود بوده است.
با این حال، به اعتقاد عارفی، اکنون شرایط کمی متفاوت از گذشته است: «ظهور احزاب راست افراطی با شعارهایی از قبیل ممانعت از ورود مهاجران یا اخراج دسته جمعی آن‌ها و دیگر شعار‌های مهاجر‌ستیزانه و خارجی‌ستیزانه با اقبال عمومی مواجه شده‌اند و این احزاب توانسته‌اند تا یک پایگاه رای عمده، حتی در میان قشر جوان داشته باشند.
او می‌گوید: «همین موضوع، یعنی فشار افکار عمومی، دولت آلمان را وا داشته است تا خواسته یا ناخواسته به سمت سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تر حرکت کند. شاید هنوز کمی زود باشد که بگوییم آلمان شاهد یک تغییر سیاست عمده در مواجه با پناه‌جویان و‌پناهندگان است، باید هم‌چنان برای پاسخ به این سوال صبر کرد و دید که دولت اولاف شولتس، صدراعظم آلمان چه‌قدر بر اجرای سیاست‌های خود پافشاری می کند و جامعه آلمان هم تا چه اندازه دولت را در اجرای سیاست‌هایش همراهی خواهد کرد. اما با وجود همه این مسایل، فراموش نکنیم که حتی الان و با وجود تمام آن‌چه رخ داده است، دولت آلمان برنامه تخلیه تعداد زیادی از شهروندان افغانستانی تحت خطر در افغانستان و پاکستان که برخی از آن‌ها جزو جامعه ال‌جی‌بی‌تی‌کیو‌پلاس هستند را در دست اجرا دارد.»
علی عارفی در پایان می‌گوید: «اما این کشور هم‌چنان برنامه باز اسکان شهروندان سوری از ترکیه را ادامه می‌دهد و گروه‌های زیادی از افراد آسیب پذیر از اقصی نقاط جهان موفق به گرفتن قبولی برای تقاضای پناهندگی خود در این کشور می‌شوند. شاید این نشانه‌ای است از این که علی‌رغم تمام سخت‌گیری‌های موجود، دولت آلمان هم‌چنان خود را متعهد به حفاظت از جان افراد آسیب‌پذیر می‌داند.»
مطلب مرتبط:
لغت‌نامه مختصر اصطلاحات حوزه جنس و جنسیت
راهنمای حفظ حریم جنسی و جنسیتی رنگین‌کمانی‌ها در مراجعه به پزشک
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر