شیرین متولد فریدونشهر؛ بارها به کمیته امداد مراجعه کرده‌ام

محمد تنگستانی

پروژه جدید ایران‌وایر «ایران فقط تهران نیست» نام دارد. در این پروژه  قصد داریم با کمک شما هنرمندان و هنرآموزان شهرستان و روستاهای سراسر ایران را معرفی و با آنها گفت‌وگو کنیم. در این پروژه اولویت ما هنرمندانی است که یا در رسانه‌های غیرمستقل ایران سانسور شده‌اند و یا به دلیل «شهرستانی» بودن به آنها اهمیت داده نشده است و ما بدون گزینش و یا جهت‌گیری سیاسی آنها را به شما معرفی می‌کنیم. در بخش اول این پروژه اولویت ما هنرمندان استان‌های خوزستان، اصفهان و خراسان است. برای مشارکت در این پروژه و یا معرفی هنرمندانی که در شهرستان‌ و یا روستای شما زندگی و فعالیت می‌کنند می‌توانید با [email protected] با ما در تماس باشید.

من شیرین متولد سال ۱۳۷۷ در شهرستان فریدونشهر (استان اصفهان) هستم و درحال حاضر در رشته گرافیک دانشگاه نجف‌آباد تحصیل می‌کنم. با مادر و مادربزرگم زندگی می‌کنم و پدرم سال‌هاست که از من و مادرم جدا شده است. وضعیت بد مالی باعث شده است نتوانم در رشته آواز، گیتار و نقاشی پیشرفت زیادی داشته باشم تا به اینجا هم درحقیقت فقط خودم تلاش کرده‌ام. پدرم نبود و کسی هم برای پیشرفت در هنر هزینه‌ای نکرد در نتیجه نهایت و ته آرزوهایم این است که پولی داشته باشم و بتوانم در تهران نمایشگاهی از نقاشی‌هایم برپا کنم. تهران  بازار کار بهتری دارد. بعد آنقدر فروش خوبی داشته باشم تا از ایران فرار کنم و خارج ایران بتوانم خوانندگی کنم. برابری زن و مرد یک شوخی بیشتر نیست. پسرها بحث‌‌شان با ما دختر‌ها فرق می‌کند خیلی از دختران هم‌سن و سال خودم را می‌شناسم که  تن‌فروشی می‌کنند تا به خواسته‌هایشان برسند اما من کم نمی‌آورم و روزی صدایم را به گوش همه خواهم رساند. من می‌توانم پس موفق می‌شوم.
هنر در ایران به خاطر سیستم بد آموزشی درست تعریف نشده است اصلا مگر در مدرسه و دانشگاه به ما فرهنگ و هنر  آموزش داده‌اند؟ خیر. از زمانی که خودم را شناختم تمام مسابقات، جشنواره و مابقی رویداد‌های فرهنگی در حوزه نقاشی با موضوع دین و مسائل دینی برگزار شده است. قرار است دین در هنر جایی داشته باشد؟ نمی‌دانم.

بارها و بارها برای وام اشتغال به کمیته امداد مراجعه کرده‌ام چون حق من است. چون نمی‌توانم خودم را به دست جامعه بسپارم. اما هربار جوابم این بوده است: «خانوم شما چون درحال تحصیل هستید وام به شما تعلق نمی‌گیرد» و من هر بار بعد از شنیدن این جمله پرسیده‌ام: پس این پول‌ها به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟ لبنان؟ غزه؟ یمن؟یعنی من چون درحال تحصیل‌ام باید گدایی کنم؟ وام‌های غیر از کمیته‌امداد هم آنقدر درصدش بالاست که توان پس دادنش را ندارم. خلاصه این هستم و این‌گونه زندگی می‌کنم.

در انقلاب ۱۳۵۷ هنرمندان نقشی کلیدی داشتند به عنوان مثال شاعران پیامبران احزاب سیاسی بودند. آیا هنر و هنرمندان استان شما در اعتراضات اخیر دی  ۱۳۹۶ حضور داشتند و کنار مردم بودند؟

• در اعتراضات دی ماه ۹۶ من و چندنفر از مربی‌های نقاشی‌ام در تظاهرات و اعتراضات بودیم. متاسفانه مربی‌هایم صورتشان را پوشانده بودند و می‌گفتند فیلم می‌گیرند و  بعدا بازداشت‌مان می‌کنند. می‌گفتند صورتت را بپوشان (دقیقا شبی بود که عکس رهبر را در باغ ملی نجف‌آباد  به آتش کشیدند). من مخالف پوشاندن صورتم بودم. شاید به خاطر این باشد که نسل من بی‌باک است و دیگر تحمل حقارت و بیچارگی را ندارد. کم‌نیستند هم سن‌و سال‌های من اما خوب ما در بین هنرمندان مشروعیتی نداریم و اکثرا کسانی هستند که صورت می‌پوشانند و به گمان من مشکل همین جاست که شهامت رو در رو مخالفت کردن را ندارند.
  روزهای بعد به این علت که دختر بودم و فضای نجف‌آباد کاملا مذهبی و سنتی است دیگر نتوانستم شرکت کنم اما می‌دانم که ماموران با لباس شخصی اغتشاش ایجاد می‌کردند تا معترضین واقعی را شناسایی کنند و بعد دستگیرشان کنند. در اعتراضات چه فرقی می‌کند معترض هنرمند باشد یا شهروند عادی، همه ما به دنبال آزادی و حق زندگی هستیم. خلاصه کلانتری محله ما آنقدر بازداشتی داشت که می‌گفتند در آن سرما عده‌ زیادی را در حیاط کلانتری نگه داشته‌اند و کتک می‌زنند، برای من همه آنها هنرمند هستند. هنرمندان متعهد و خواهان آزادی.

هر منطقه با توجه به آب و هوا، زبان و گویش محلی، فرهنگ بومی خود را می‌سازد که خرده فرهنگ تعریف می‌شود و خرده فرهنگ‌ها در کنار هم فرهنگ یک کشور را شکل می‌دهند. در چهار دهه گذشته، سیستم ایده‌ئولوژی و فکری حاکم بر ایران دنبال یک‌دست‌سازی و اسلامیزه کردن هنر معاصر و نزدیک کردن آن به ایده‌ئولوژی‌های حکومتی و مذهبی بوده است. گمان می‌کنید این تلاش‌ها به نتیجه رسیده و موفق شده‌اند؟

• یک هنرمند واقعی هیچ‌وقت حاضر به فروختن فرهنگ و کشورش به هیچ مذهبی نمی‌شود. ملاک هنر  انسانیت است. البته واقعیت با آن چیزی که من می‌گویم فرق می‌کند.فرهنگ و هنر را با سانسور و استبداد عوض کرده‌اند. ایران تاریخ پادشاهی و دیرینه دارد. اما می‌بینیم به جای آن چیزی که هویت ماست یعنی به جای تاج و تخت معماری به اصطلاح اسلامی و عربی را ترویج داده‌اند. روی تابلو فرش‌ها به‌جای ترسیم هنری ایرانی و مردمی، آیاتی از قرآن می‌نویسند و مردم هم خریداری می‌کنند. هرچه را که عرضه کنند مردم مجبور به خرید آن می‌شوند.
  می‌گویند خرید این تابلو فرش‌ها ثواب دارد. گفته‌های ائمه بر آنها نوشته شده است و ائمه حافظ مال و جان ما هستند. هنرمندان هم بخشی از جامعه و همین مردم هستند خوب حالا شما فکر می‌کنید موفق نبوده‌اند؟