آیدا قجر
در هفته جاری یک قایق پناه‌جویی دیگر که مسافران را از ترکیه به یونان قاچاقی می‌برد، در دریای اژه واژگون شد و دوازده تن از سرنشینان آن جان باختند. این خبر در حالی منتشر شده است که تنها یک هفته از واژگونی قایقی دیگر در همین مسیر می‌گذرد.
چهارشنبه هفدهم جون سال جاری، قایق قاچاق‌بری پناه‌جویانی که از «بودروم» ترکیه به سمت جزایر یونان در حرکت بود، واژگون شد و دوازده مسافر آن جان باختند. گفته می‌شود که گارد ساحلی ترکیه توانسته‌اند ۳۱ پناه‌جو را نجات دهند. هویت، ملیت و سن این پناه‌جویان هنوز اعلام نشده است. اما گمان می‌رود که این مسیر، مسیری است که بیشتر پناه‌جویان افغانستانی، ایرانی و پاکستانی مسافر آن هستند.
همان روز سازمان بین‌المللی مهاجران که زیر نظر امور مهاجرت سازمان ملل متحد فعالیت می‌کند با اعلام این خبر ویدیویی از مراحل نجات دیگر سرنشینان این قایق منتشر کرد. بنا به آماری که این سازمان منتشر کرده است از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ دست‌کم ۱۵هزار پناه‌جو در این مسیر جان خود را از دست داده‌اند. همچنین تنها در نیمه اول سال ۲۰۱۹ دست‌کم ۵۵۵ پناه‌جو در همین مسیر جان باخته‌اند. طبق گزارش این سازمان، در سراسر دنیا و در تمام مسیرهای قاچاق انسان، بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ دست‌کم ۳۰هزار پناه‌جو جان خود را از دست داده‌اند یا ناپدید شده‌اند.
از سوی دیگر، هویت پناه‌جویان غرق شده همچنان نامشخص است و به گفته این سازمان، معمولا در خصوص پناه‌جویان غرق‌شده احراز هویتی صورت نمی‌گیرد. تنها ۲۲درصد از هویت پناه‌جویانی که بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۳ غرق شده‌اند، مشخص شده است. این در حالی‌ست که هر پناه‌جویی که جان می‌بازد، خانواده‌ای به دنبال او می‌گردد اما کشف نشدن هویت آن‌ها باعث شده است که برخی از خانواده‌ها سال‌ها چشم انتظار مسافر خود باشند.
معمولا قاچاق‌بران از شهرهای «چشمه»، «بودروم» و «آیوالیک» در نزدیکی «ازمیر» مسافران را از مسیر دریایی راهی یونان می‌کنند. قاچاق‌بران به پناه‌جویان می‌گویند که حداکثر طی چند ساعت به اروپا خواهند رسید. از سوی دیگر، به گفته بسیاری از پناه‌جویان که این مسیر را از سر گذرانده‌اند، قاچاق‌بران خودشان همراه با مسافران راهی نمی‌شوند. معمولا یکی از پناه‌جویان کنترل قایق را در اختیار می‌گیرد و قاچاق‌بر در ازای این کار، به او تخفیف می‌دهد.
پناه‌جویان نیز که معمولا از مسیری که در آن هستند بی‌خبرند، خیال می‌کنند که بعد از چند ساعت وارد اروپا می‌شوند و سرنوشت خود را در پی می‌گیرند. اما در این مسیر، قایق‌ها اگر واژگون نشوند و مسافران به سلامت به جزایر یونان برسند، سرنوشت دیگری در انتظار آن‌ها است. طبق تصمیم دولت یونان، پناه‌جویانی که به این جزایر می‌رسند در همان جزیره‌ها محبوس می‌شوند و اجازه خروج از آن را ندارند. همچنین کمپ‌هایی که در این جزایر واقع هستند، چندین برابر ظرفیت خود پناه‌جو دارند.
در سال ۲۰۱۶ اتحادیه اروپا و ترکیه به توافقی دست یافتند که هم بحث‌برانگیز بود و هم به شکل کامل اجرایی نمی‌شود. طبق این توافق ترکیه متعهد شده است پناه‌جویانی را که غیرقانونی خود را به جزایر یونان می‌رسانند، پس بگیرد. در مقابل اتحادیه اروپا نیز به ترکیه وعده داد که به ازای بازگشت هر مهاجر به ترکیه، یک پناهجوی سوری را بپذیرد. طبق آمار اعلام شده شمار پناه‌جویانی که طی سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ خود را به جزایر یونان رسانده‌اند دست‌کم ۴۰ هزار نفر است.
این در حالی است که یونان مقصد پناه‌جویان نیست. آن‌ها می‌خواهند خود را از طریق یونان به کشورهای اروپای غربی برسانند. در این میان انگلیس مقصد اول ایرانی‌ها است. آن‌ها با رساندن خود به شمال فرانسه، شبانه روز تلاش می‌کنند تا خود را از مسیر دریایی به انگلیس برسانند. در این میان کشورهای اروپای غربی نیز به مقابله با این موج پرداخته‌اند. طبق توافق سران کشورهای اتحادیه اروپا در تابستان گذشته، هیچ پناه‌جویی حق انتخاب مقصد ندارد. از سوی دیگر قانون دوبلین به یونان برگشته است. یعنی هر پناه‌جویی که اثرانگشت در این کشور داشته باشد، به یونان برگردانده می‌شود. در میان کشورهای اروپای غربی تنها انگلیس است که قانون تصویب کرده تا پناه‌جویان را به خاطر نقض فاحش حقوق پناه‌جویان در یونان، به این کشور بازنگرداند.
در عین‌حال به تازگی، سران کشورهای فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، پرتغال، یونان، قبرس و مالت پس از یک نشست مشترک اعلام کردند که تقسیم منصفانه پناه‌جویان باید میان دولت‌های عضو اتحادیه اروپا تضمین شود. آن‌ها همچنین خواستار شدت عمل بیشتر برای مقابله با قاچاق انسان و علیه قاچاق‌بران شده‌اند. از همین روی، با شدت گرفتن کنترل مرزها، تنها در ماه گذشته دو ایرانی به اتهام قاچاق انسان در شمال فرانسه بازداشت و به زندان منتقل شدند.
از سوی دیگر، ایتالیا نیز به تازگی قانونی تصویب کرده است که قایق‌های نجات پناه‌جویان از دریا جریمه و مجازات شوند. حتی در صورت تکرار این اقدام قایق‌ها و کشتی‌های نجات پناه‌جویان توقیف می‌شود.
برای همین سازمان‌های حقوق بشری معتقدند با اعمال این قانون از سوی ایتالیا، مرگ و میر پناه‌جویان در دریا بیشتر خواهد شد. پناه‌جویانی که در بیشتر موارد، پس از مرگ‌شان هویتی از آن‌ها باقی نمی‌ماند و خانواده‌های بسیاری چشم‌انتظارشان سرگردان‌اند.
شما هم می‌توانید خاطرات، مشاهدات و تجربیات خود از قاچاق انسان، پناهندگی و مهاجرت به اشتراک بگذارید. اگر از مسئولان دولتی یا افراد حقیقی و حقوقی که حق شما را ضایع کرده‌اند و یا مرتکب خلاف شده‌اند شکایت دارید، لطفاً شکایت‌های خود را با بخش حقوقی ایران وایر با این ایمیل به اشتراک بگذارید: [email protected]
مطالب مرتبط:
۷ پناهجوی دیگر در مسیر قاچاق انسان جان باختند
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر