رام الله مرکز فلسطین:‌ «دیوار را خراب کنید، پل بسازید.»

۲۷ شهریور ۱۳۹۲

خواندن در ۵ دقیقه

می خواستم سری به مناطق اشغالی بزنم و زندگی فلسطینی ها را از نزدیک ببینم. ولی چجوری؟ از ایستگاه های بازرسی اسرائیلی می توانستم بگذرم؟ مجوز لازم داشتم؟ حوصله دردسر نداشتم. فکر کردم بهترین راه این است که یک فلسطینی همراهی ام کند. از جوانی بنام محمد که در قسمت قدیمی اورشلیم دکه کوچک آبمیوه فروشی دارد خواهش کردم مرا به رام الله، مرکز منطقه خودگردان فلسطین ببرد و جاهای دیدنی را نشانم دهد. قبول کرد و دیروز صبح با ماشینش براه افتادیم.

رام الله فقط بیست دقیقه با اورشلیم فاصله دارد. ورود به شهر آزاد بود ولی صفِ بازرسی ماشین هایی که می خواستند به اورشلیم بروند طولانی بود. (موقع برگشت محمد مسیر دیگری را انتخاب کرد که باز هم توسط ارتش اسرائیل بازرسی نشدیم). اولین چیزی که جلب نظر می کند دیوارهای بلند سیمانی است که شهرها و روستاها را از هم جدا می کند. بر اساس گزارش «بتسیلم» سازمان اسرائیلی دفاع از حقوق بشر در مناطق اشغالی، این دیوار ها مجموعأ با حدود ۷۰۰ کیلومتر طول محدودیت های شدیدی در رفت آمد مردم و فعالیت های اقتصادی بوجود آورده. این سازمان معتقد است تصمیم دولت اسرائیل در ساختن این دیوارها در اکثر موارد هیچ ارتباطی با مسايل امنیتی ندارد و فقط باعث سختی زندگی و نقض حقوق شهروندی فلسطینی ها شده است.

این دیوار نشانهء عدم امیدواری نسبت به صلح پایدار و تدارک برای اشغال دراز مدت است. با وجود اینکه دولت اوباما موفق شده فلسطینی ها و اسرائیلی ها را به از سرگیری مذاکرات ترغیب کند، هیچکس -- نه مردم، نه تحلیل گران -- انتظار ندارند راه حلی پیدا شود. در همین حال ساخت شهرک های یهودی نشین، که در داخل کمربند مرزی دور تا دور منطقه اشغالی را احاطه کرده اند، ادامه دارد. بر اساس آمار وزارت کشور اسرائیل، در چهار دهه گذشته بالغ بر ۱۲۰ شهرک رسمی در غرب رود اردن، اورشلیم شرقی و بلندی های جولان ساخته شده و بیش از ۶۵۰ هزار یهودی اسرائیلی در آنها زندگی می کنند. هر چه زمان می گذرد به تعداد آنها افزوده می شود و احتمال ایجاد کشور مستقل فلسطین در محدوده هایی که سازمان ملل تعیین کرده کمتر می شود.

از محمد راهنمای فلسطینی ام پرسیدم آینده را چگونه می بیند؟ گفت:‌ «امیدوارم صلح برقرار شود. اسرائیلی ها بالاخره می روند. این را قرآن به ما قول داده.» دیگر نپرسیدم که قرآن کجا قول داده و چگونه اسرائیلی ها مناطق اشغالی را ترک خواهند کرد. او می گفت شبها بین فلسطینی ها و اسرائیلی ها تیراندازی زیاد رخ می دهد و معمولاً هر هفته بعد از نماز جمعه هم اعتراضاتی صورت می گیرد. طبق آمار گروههای حقوق بشر از جنگ ۱۹۶۷ تاکنون بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار فلسطینی توسط اسرائیلی ها بازداشت یا زندانی شده اند. بعبارت دیگر از هر ده مرد فلسطینی در مناطق اشغالی حدود چهار نفر مدتی را در اسارت گذرانده اند.

رام الله شهر پر جنب و جوشی است. با مردمی که صحبت کردم مؤدب و مهربان بودند. ساختمان های نوساز زیاد دیده می شوند. اگر پوسترهای قربانیان و زندانیان فلسطینی در بازداشتگاههای اسرائیلی روی دیوارها نبودند فکر می کردی اوضاع عادی است و نسبت به بسیاری از کشورهای عربی وضع بهتری دارند. قیمت محصولات کشاورزی و مواد غذای تقریباً نصف قیمت ها در اسرائیل است [ویدیو بازار میوه اینجا].

در نزدیکی رام الله از کنار دیواری رد شدیم که روستای الرّام را از حومه اورشلیم جدا می کند. در تمام مسیر دیوار که از یک کیلومتر بیشتر بنظر می رسید جمله ای به انگلیسی نوشته شده بود. بعداً که روی اینترنت چک کردم دیدم نامه ایست خطاب به فلسطینی ها که توسط یک شهروند آفریقای جنوبی نوشته شده.

ترجمهء قسمتی که فیلمبرداری کردم:‌ «من از آفریقای جنوبی، سرزمین آپارتاید هستم. ورود به فلسطین، سرزمین شما، احساس قبلا-در-اینجا-بودن را در من ایجاد کرده، احساسی که نمی شود انکار کرد. تحت تأثیر شباهت ها قرار گرفته ام. همهء ما از خیلی جهات فرزندان تاریخ خودمان هستیم. اما در عین حال می توانیم بگذاریم که تاریخ دیگران هم بر ما اثر داشته باشند. شاید بشود اسم این توانایی را اخلاق گذاشت. ما نمی توانیم همیشه بر اساس آنچه می بینیم وارد عمل شویم اما همیشه این آزادی را داریم که ببینیم و تحت تأثیر قرار بگیریم.»

این است چیزهایی که دیدم و مرا تحت تأثیر قرار دادند:‌