مینو علوی
در دنیای امروز، پژوهش‌های زیادی درباره جزییات زندگی انجام می‌شود که گاه نتایج اعجاب‌آوری دارند؛ مثلا با تغییر رژیم غذایی یا عادت خواب و یا حتی انجام یک ورزش کوچک، ممکن است بتوانیم جلوی نفوذ یک بیماری سخت را در بدن خود بگیریم. «ایران‌وایر» در سلسله مطالبی با عنوان «سلامت روح و جسم»، به همین جزیيات و تغییرات کوچک و قابل دسترس می‌پردازد که روی کیفیت زندگی تاثیرات شگرف دارند.
***
این روزها تلویزیون یکی از جدایی‌ناپذیرترین وسایل هر خانه‌ای است. بسیاری از ما روبه‌روی تلویزیون غذا می‌خوریم و از تماشای فیلم، سریال یا حتی موسیقی مورد علاقه خود لذت می‌بریم و از اخبار سرتاسر دنیا باخبر می شویم. اما، حالا مشخص شده که این وسیله پرکاربرد و محبوب خانه‌ها به کاهش توانایی مغز منجر می‌شود و چنانچه افراد در سنین میان‌سالی، یعنی بین ۴۰، ۵۰ و ۶۰ سال، زیاد تلویزیون تماشا کنند، دچار کوچک شدن و تحلیل رفتن ماده خاکستری مغز شده و در دوران پیری استقلال کمتری خواهند داشت. برای اینکه درباره این موضوع بیشتر بدانید و تفریحات جایگزین تلویزیون را بشناسید، این گزارش را تا انتها بخوانید.
مغز یکی از معدود اعضای بدن ماست که در بزرگسالی رشد نمی‌کند و حتی در صورت آسیب به سلول‌های آن، این سلول‌ها قادر به ترمیم و جایگزینی خود نیستند. بنابراین برای یک زندگی خوب و طولانی، باید از مغز مثل یک الماس قیمتی مراقبت کرد. خوشبختانه امروز دانشمندان چیزهای زیادی راجع به سلامت مغز می‌دانند و روش‌های ساده‌ای وجود دارند که با کمک آن‌ها می‌توان از سلامت مغز در پیری اطمینان داشت.
به تازگی محققان آمریکایی دریافته‌اند که چنانچه در دوران میان‌سالی یعنی در سنین بین ۴۰ تا ۶۰ سالگی، افراد زیاد تلویزیون تماشا کنند، سلامت مغز آن‌ها در سال‌های پیش‌رو در معرض خطر خواهد بود. آن‌ها نتایج سه تحقیق جداگانه را در یک مقاله در کنفرانس «اپیدمیولوژی، پیشگیری، سبک زندگی و سلامت کاردیومتابولیک » ۲۰۲۱ در «انجمن قلب آمریکا»، ارائه کرده‌اند.
در این مطالعات، تماشای تلویزیون به‌عنوان یک فعالیت در حالت نشسته در نظر گرفته شده و سلامت مغز مشارکت‌کنندگان، از طریق جواب دادن به پرسش‌هایی درباره عادت‌های تماشای تلویزیون آن‌ها و تکمیل تست‌های شناختی و انجام اسکن مغزی، مورد سنجش قرار گرفته است.
معیار این محققان برای تماشای تلویزیون فقط منحصر به زمان استراحت و تفریح بوده و به صورت زیر طبقه‌بندی شده است:
- کم: فرد هیچ وقت تلویزیون تماشا نمی‌کند یا به ندرت در ساعات آزاد خود تلویزیون می‌بیند.
- متوسط: گاهی تلویزیون تماشا می‌کند.
- زیاد: بیشتر ساعات آزاد فرد به تلویزیون دیدن می‌گذرد.
چرا نباید زیاد تلویزیون ببینیم؟
نتایج این تحقیقات که بر پایه «خودگزارشی» بوده است، نشان می‌دهد که افرادی که گفته‌اند زمان متوسط یا زیادی از اوقات آزاد خود را صرف تماشای تلویزیون می‌کنند، توانایی مغزی کمتری برای پردازش اطلاعات دارند و در اسکن‌های مغزی نیز، ماده خاکستری مغز آن‌ها کوچکتر است.
ماده خاکستری مغز، بخشی از مغز ماست که در روند تصمیم‌گیری، شنیدن، دیدن و کنترل ماهیچه‌ها فعال است و چنانچه این بخش تحلیل برود، توانایی ما برای زندگی مستقل، دیدن، شنیدن کم شده و در دوران پیری برای انجام فعالیت‌های روزمره دچار مشکل می‌شویم.
شاید فکر کنید که چون تماشای تلویزیون یک فعالیت در حالت نشسته است، اگر در سایر اوقات جنب و جوش زیادی داشته باشید، اثرات بد آن را بتوانید خنثی کنید. شوربختانه، محققان این پژوهش می‌گویند که حتی ورزش به‌اندازه کافی نیز نمی‌تواند ضررهای تماشای تلویزیون به میزان متوسط و زیاد را از بین ببرد. آن‌ها می‌گویند که هر یک ساعت تماشای بیشتر تلویزیون با نیم درصد کاهش حجم ماده خاکستری مغز در ارتباط است.
البته باید در نظر داشته باشیم که این تحقیق بر پایه خودگزارشی بوده و آن‌چه یک فرد ممکن است به‌عنوان «زیاد» در نظر بگیرد، برای دیگری احتمالا «متوسط» است.
گذشته از این موضوع، آن‌گونه که دکتر «هتر اسنایدر»، مدیر مرکز علوم و پزشکی انجمن آلزایمر آمریکا، به «هلث‌لاین» گفته است، این تحقیق می‌تواند به تحقیق‌های قبلی که درباره نشستن بیش از حد و تماشای تلویزیون هشدار داده بودند، اضافه شود؛ اما باید در نظر داشته باشیم که تماشای تلویزیون باعث کاهش ماده خاکستری مغز نمی‌شود، بلکه فقط بین تماشای زیاد تلویزیون در دوران میان‌سالی و ناتوانی در انجام کارهای روزمره در پیری، رابطه مستقیم وجود دارد.»
به‌جای تلویزیون دیدن چه‌کار کنیم؟
امروزه تلویزیون آن‌قدر در زندگی روزمره ما جای خود را محکم کرده است که خیلی از ما نمی‌توانیم حتی زندگی بدون آن را تصور کنیم. بنابراین، پیش از هر اقدامی باید به خاطر داشته باشیم که تلویزیون دیدن هم یک عادت است و با تمرین و تلاش، این عادت هم تغییر خواهد کرد.
برای جایگزین کردن اوقاتی که پای جعبه جادو می‌نشینید، خود شما بهترین مشاور و راهنما هستید. هر کسی بهتر از دیگران می‌داند که چه کاری را بیشتر از بقیه دوست دارد و می‌تواند آن را به مدت طولانی ادامه دهد.
برای بعضی‌ها ممکن است دویدن یا راه رفتن در پارک محله جایگزین خوبی باشد، در حالی‌که برخی دیگر ممکن است دوست داشته باشند، تفریحی خانوادگی را جایگزین تلویزیون کنند؛ یا اینکه، بعضی بعد از کار آن‌قدر خسته هستند که نمی‌توانند فعالیت بدنی انجام دهند. بنابراین، برای اینکه تفریحی را پیدا کنید که واقعا بتواند جایگزین تلویزیون شود، بهتر است با خود روراست باشید و علایق خود را روی کاغذ بنویسید. بعد می توانید آن‌ها را سبک و سنگین کنید و ببینید کدام را بیشتر دوست دارید یا کدام برای شما امکان‌پذیرتر است.
لیست زیر شامل پیشنهاداتی است که می‌توانید از آن در تهیه لیست منحصر به خود و خانواده‌تان استفاده کنید:
۱- راه‌رفتن: حدود ۴ کیلومتر راه رفتن به طور تند به نحوی که ضربان قلب را بالا ببرد، یکی از بهترین جایگزین‌های تماشای تلویزیون است.
۲- شناکردن: کسی نیست که از استخر رفتن و تفریح به همراه دوستانش در آب لذت نبرد. سعی کنید غروب‌ها به همراه عزیزان خود استخر بروید و شنا یا آب‌بازی کنید.
۳- رقص: رقصیدن هم‌زمان هم باعث ترشح هورمون‌های شادی مانند سروتونین می‌شود و هم به توانمند شدن قلب شما کمک می‌کند.
۴- گل‌کاری: گل‌کاری برخلاف سایر فعالیت‌های خانگی، پرتحرک است و کار کردن با گل‌ها هم برای روحیه شما و هم برای جسم‌تان بسیار مفید است.
چنانچه بعد از کار آن‌قدر خسته هستید که نمی‌توانید فعالیت بدنی انجام دهید، این لیست دوم هم می‌تواند به کمک شما بیاید:
۱- موسیقی: برخلاف تلویزیون، موسیقی گوش دادن به افزایش توانایی مغز در پردازش اطلاعات و تقویت حافظه کمک می‌کند.
۲- بازی: تخته‌نرد، شطرنج، ورق، اسم و فامیل و بازی‌های شبیه به این می‌توانند در افزایش قدرت مغز کمک تاثیرگذار باشند. به‌خاطر داشته باشید که دانشمندان می‌گویند، بازی کردن یکی از راه‌های خلاق ماندن و زنده‌دل بودن هم هست و به عمر طولانی‌تر ما کمک می‌کند.
۳- آشپزی: اگر غذا را دوست دارید، هیچ کاری لذت بخش‌تر از آشپزی کردن نیست. بنابراین، به جای اینکه تلویزیون ببینید، می‌توانید غذای مورد علاقه خود و عزیزان خود را بپزید و کنار هم، به طور مضاعف از خوردن آن هم لذت ببرید.
۴- مطالعه: هر چقدر که تلویزیون دیدن با کاهش توانایی مغز در ارتباط است، کتاب، روزنامه و مجله خواندن به افزایش حجم خاکستری مغز کمک می‌کند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر