رُزا پارکس متولد ۴ فوریه ۱۹۱۳ ٬ یک زن سیاه‌پوست آمریکایی-آفریقایی‌تبار و از فعالانجنبش حقوق مدنی آمریکا بود که توسط کنگره آمریکا به عنوان «مادر جنبش آزادی» و «بانوی اول جنبش حقوق مدنی» شناخته شد.
وی با خودداری از دادن صندلی‌اش در اتوبوس٬ به مردی سفید پوست٬ نقطه آغاز نمادین جنبش حقوق مدنی سیاهان آمریکا را گذاشت.
رزا پارکس Rosa parks در ۱۹۱۳ در آلاباما به دنیا آمد.
در بیشتر ایالات آمریکا٬ سیاه پوستان از سفید پوستان جدا بودند.
سیاهان باید در مدارس جداگانه‌ای درس می‌خواندند، در پارک‌هایی که مخصوص سفیدپوستان بود حضور پیدا نمی‌کردند و حتی از آب‌خوری‌های جداگانه‌ای استفاده می‌کردند. سیاهان همچنین حق سوار شدن به اتوبوس از در جلو را نداشتند. آنها بایستی پس از پرداخت بلیط خود از در عقب اتوبوس وارد می‌شدند. اگر در هنگام مسیر یک سفیدپوست وارد می‌شد و صندلی خالی نبود یک سیاه موظف بود که صندلی‌اش را به وی بدهد.
روز ۱ دسامبر ۱۹۵۵ رزا پارکس از دادن صندلی اش در اتوبوس به یک مرد سفید پوست خودداری کرد و در نتیجه بازداشت و جریمه شد.
وی در تاریخ آمریکا جایگاه ویژه‌ای دارد و اقدام اعتراض‌آمیز وی در روز اول دسامبر سال ۱۹۵۵ در ایالت آلابامای ایالات متحده آمریکا علیه مقررات نژادی نقطه آغاز نمادین جنبش حقوق مدنی سیاهان آمریکا قلمداد می‌شود
خودداری رزا پارکس از واگذاری صندلی‌اش در یک اتوبوس شهری به یک مرد سفیدپوست و بازداشت متعاقب وی به تحریم گسترده شبکه ترابری همگانی توسط سیاهان منجر شد و به اعتراضات گسترده‌تر دامن زد.
خانم پارکس در سال 1992 درباره آن حادثه گفت: دليل واقعی بلند نشدنم اين بود که احساس می کردم اين حق من است مثل همه مسافران با من رفتار شود. ما آنگونه رفتارها را بيش از حد تحمل کرده بوديم.
مارتین لوتر کینگ کشیش جوان سیاهی پوستی بود که به خاطر پایان بخشی به این وضع از تمام سیاهان خواسته بود که اتوبوس‌ها را تحریم کنند و چون بیشتر مسافران اتوبوس‌های شهری آن ایالات را سیاهان تشکیل می‌دادند (۷۰%) وی امید داشت که بدین ترتیب حکومت را مجبور کند که برای جلوگیری از ورشکستگی سیستم حمل و نقل شهری، حقوق سیاهان را محترم بشمارد.
این کار، نوعی اعتراض صلح‌آمیز و بدون خشونت بود. همان روش مبارزه‌ای که «مارتین» آرزویش را کرده بود. عملی شدن این تحریم، روح تازه‌ای در کالبد خسته و ستم‌کشیده‌ی سیاهپوستان دمید و امیدهای بسیاری در دلهایشان به وجود آورد. این کار به طور یقین توانست آنها را در پیشبرد هدفهایشان یگانه‌تر و نزدیک‌تر سازد.
.جنبش اعتراضی او سرانجام به تصویب قانون حقوق مدنی سال ۱۹۶۴ انجامید که هرگونه تبعیض نژادی در آمریکا را ممنوع می‌کرد.
رزا پارکس بعدها بنیاد «رزا و رِیموند پارکس» را در دیترویت در سال ۱۹۸۷ تأسیس کرد. وی بیشتر سالهای عمر خود را صرف آگاهی دادن به جوانانی می‌کرد که از سالهای سیاه تبعیض نژادی آمریکای چیزی نمی‌دانستند.
رزا پارکس در ۹ سپتامبر ۱۹۹۶، مدال آزادی ریاست‌جمهوری آمریکا- بالاترین جایزه مدنی در ایالات متحده - را از دستان بیل کلینتون دریافت کرد.
رزا پارکس در سال ۲۰۰۵ در گذشت
جورج بوش در هنگام مرگ رزا پارکس دستور داد تا پرچم های آمریکا را در احترام به وی٬ به حالت نیمه افراشته در آورند.
کاندوليزرا رايس وزير خارجه سياه پوست آمريکا در مراسم بزرگداشتی در آلاباما شرکت کرد و گفت: صادقانه بگويم که بدون خانم پارکس من نمی توانستم امروز در جايگاه وزير خارجه آمريکا قرار بگيرم.
جسی جکسون از رهبران جنبش مدنی سياهان آمريکا در اشاره به اقدام خانم پارکس در سال 1955 گفت: او نشست تا بلکه همه ما برخيزيم و ديوارهای جدايی فروريخت.
کوامی کيلپاتريک، شهردار سياهپوست ديترويت گفت: او سرمشق همه مردم بود. اگر او بر جای خود نمی نشست و همزمان قد علم نمی کرد، امروز من اينجا در برابر شما نبودم.
پيکر او در زير گنبدی نهاد شده که هر دو مجلس کنگره آمريکا را در خود جای داده است. ولی اين اولين بار است که پيکر زنی برای ادای احترام در اين جايگاه قرار می گيرد. امری که خود نشانگر اهميت شخصيت او در جنبش حقوق مدنی است.
اوباما در اتوبوسی که رزا پارکس اولین اعتراض مدنی سیاه پوستان را پایه گذاری کرد.
اتوبوسی که رزا پارکس صندلی اش را در آن به یک سفید پوست نداد و آغاز یک حرکت مدنی را رقم زد
دربارهء داستان زندگی رزا پارکس فیلم های بسیاری ساخته شده است٬ فیلم زیر نیز یکی از آنهاست:
ثبت نظر